Samenvatting
Samenvatting hoofdstuk 2
Samenvatting van het tweede hoofdstuk uit het boek + bijhorende les en PowerPoint.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
2 VISIES OP AFWIJKEND GEDRAG EN BEHANDELMETHODEN2.1. INLEIDING
Oorzaken en gevolgen stoornis
Bij een diagnostisch proces om oorzaken en gevolgen van een stoornis te onderzoeken, moeten we
beseffen dat het altijd gaat om unieke personen met een unieke voorgeschiedenis (persoonlijk verleden
en huidige leefsituaties)
Wat speelt allemaal een rol in de manier waarop we kijken naar de oorzaken en gevolgen van een
stoornis:
− Houding, kennis en vaardigheden van de onderzoeker
− Culturele context waar beiden zich in bevinden
− De specifieke symptomen van een stoornis
− De bepaalde context/omgeving waarin de persoon functioneert op sociaal-relationeel vlak
(wonen, leven, werken) en de fysieke omgeving opzich
Soorten oorzaken
Bij een analyse van oorzaken maken we een onderscheid tussen drie soorten oorzaken:
Voorbeschikkende Uitlokkende Bestendigende
= de lange termijn oorzaken die = factoren die we op korte = aspecten die te maken hebben
mensen kwetsbaar maken om termijn sneller kunnen met het feit dat verstoord
symptomen te ontwikkelen op: opsporen: gedrag, gedachten en gevoelens
- Erfelijk vlak - Gebruik van middelen verder in de tijd in stand houden
- Somatisch (lichamelijk) - Ingrijpende en dus langer blijven duren
vlak gebeurtenissen (niet
- Psychisch vlak slagen studie, verlies
- Sociaal vlak werk, relatiebreuk, …)
= de kwetsbaarheid/diathese = de invloed hangt af van een
om een stoornis te ontwikkelen eventuele kwetsbaarheid
Bio-psycho-sociaal model:
Er zijn 3 verschillende perspectieven op de ontstaansgronden van verstoord gedrag, emoties en
gedachten:
= Geven een gedeeltelijke verklaring van aspecten die te maken
hebben met het ontstaan van emoties, gedachten en gedrag
= Doorheen de geschiedenis van de psychiatrie ontstaan en
soms in mindere, soms in meerdere maten op de voorgrond
= Geen enkel perspectief is juist/fout
→ Je moet altijd oog hebben voor psychologische,
biologische en sociaal-culturele factoren EN hun
interacties onderling bij het ontstaan, uitgelokt worden
of in stand houden van verstoord gedrag, emoties en
gedachten
1
Als PGO: wij komen vooral uit op psycho-sociale factoren die we in de hand kunnen werken (biologisch ingrijpen is niet onze expertise
,2.2. BIOLOGISCH PERSPECTIEF
De biologische visie heeft doorheen de geschiedenis van de psychiatrie met wisselend succes inzichten
en behandelingen ontworpen:
− Klassieke Oudheid: Humores
− Biologische experimenten om de doorbloeding in de hersenen te veranderen
− Jaren 70: antipsychiatrie en sociale perspectief schuiven naar voor
→ Kritieken tegen de antipsychiatrie en groeiende aandacht voor de subjectiviteit voor
diagnose (zie experimenten Rosenhan)
→ Meer maatschappelijke meso- en micro sociale invloeden op wat we beschouwen als
gestoord gedrag
− Jaren 80: invloeden biologisch perspectief nemen terug toe door ontwikkelen van effectieve
psychofarmaca en sterk verbeterde technieken om hersenfuncties te meten en beïnvloeden
− 2010: Nederlands neurobioloog/hersenwetenschapper publiceert boek dat symbool staat voor
het krachtige gevoel en de invloed van het brein + wetenschappelijke hoop dat we onze
psychische gezondheid kunnen beïnvloeden via rechtstreekse beïnvloeding van ons brein
Het geloof in de biologie werd dan ook nog eens gestimuleerd door:
− Betere technieken:
Het hersenfunctioneren meten
Lichamelijke processen meten (bv: spierspanning, zweetsecretie)
− Meer kennis over erfelijkheid/genetica
→ Er blijkt een verband tussen erfelijkheid en afwijkend gedrag, gedachten en gevoelens
− Kennis over de werking van het zenuwstelsel
→ Er blijkt een verband tussen het zenuwstel en afwijkend gedrag
− Kennis over het endocriene systeem (=hormoonstelsel)
GENETICA
Verwantenonderzoek:
Om de rol van genetische aanleg (= de voorbeschikkende of onderliggende genetische
kwetsbaarheid/diathese) in het ontwikkelen van psychische problemen, te onderzoeken heeft men veel
verwantenonderzoek verricht = studies van familielijnen waarbinnen ernstige psychische stoornissen
zoals schizofrenie of hysterie zich voordeden
→ Stap 1: eerste casus die een aandoening presenteert = proband
→ Stap 2: onderzoeken hoe vaak de stoornis onder familieleden voorkomt (het voorkomen van de
stoornis in de familie wordt dus vergeleken met het gemiddeld voorkomen van de stoornis)
→ Stap 3: hypothese van een genetische factor als het vaker dan gemiddeld voorkomt
Opgelet: opvoeding en omgevingsfactoren blijven wel een rol spelen (BPS-model!!)
Tweelingonderzoek
Om nog gerichter naar de invloed van genetica te kijken, ging men ook eeneiige tweelingen vergelijken
met twee-eiige tweelingen
2
, → Als eeneiige tweelingen vaker samen de stoornis hebben dan twee-eiige tweelingen, is de kans
van een genetische kwetsbaarheid/diathese en bepaaldheid groter
Adoptieonderzoek
Om de invloed van de omgeving meer te proberen uitzuiveren zijn er ook adoptiestudies uitgevoerd
waarbij de twee kinderen van een tweeling opgroeien in een verschillende omgeving
→ Men vergelijkt hier ook het risico op de stoornis van beide kinderen van de tweeling en hun
familieleden en adoptieouders
→ Een kind van een biologische ouder met bijvoorbeeld een ernstige afhankelijkheid van alcohol,
heeft meer kans op het ontwikkelen van een verslaving dan gemiddeld, ook zelfs als het kind
opgroeit bij adoptieouders zonder verslaving of alcoholgebruik
= gelijkende genen, verschillende omgeving
Conclusie: door dit soort studies werden over de jaren heen hypotheses over genetische kwetsbaarheid
ontwikkeld en bekrachtigd van meerdere aandoeningen die nu in huidige omstandigheden door de snel
evoluerende technieken om genen in kaart te brengen, verder worden verfijnd en verklaard
→ Er is dus steeds meer mogelijk (grote evolutie) op vlak van genetisch onderzoek
→ MAAR: dit betekent niet dat genen allesbepalend zijn voor het vertonen van symptomen in
functioneren:
We kunnen niet rechtstreeks uit genen afleiden hoe een bepaalde persoon dan effectief
zal functioneren in gedrag, gedachten en gevoelens
Er blijft een grote impact van omgeving, gender, … op functioneren en genniveau
Het is niet omdat een gen aanwezig is in je genetische code (=genotype) dat dit ook tot
uitdrukking zal komen (=fenotype)
Verschil genotype – fenotype
Genotype Fenotype
- De genetische opmaak van een individu - De expressie van genen in een individu
- De verzameling trekken die zijn - De waarneembare trekken van een
vastgelegd in het individu persoon
Nature-nurture debat:
1) Genen schrijven geen dragsmatige eigenschappen voor
→ Het sterkste bewijs voor een genetische bijdrage aan een psychische stoornis kunnen we
vinden bij schizofrenie
2) Genetische factoren scheppen een aanleg of waarschijnlijkheid, maar GEEN zekerheid dat
bepaald gedrag of een bepaalde stoornis zich zal ontwikkelen
→ Omgevingsfactoren zoals ingrijpende gebeurtenissen, familieachtergrond, stress, en
genetische factoren bepalen SAMEN de uitkomst
→ Blijkt zelfs dat etnische achtergrond en gender een invloed hebben op de werking van
onze genen
3) Multigenetisch determinisme
→ Als genetische factoren een rol spelen in psychische stoornissen, dan gaat het altijd om
meerdere genen, NOOIT 1 individueel gen
4) De interactie tussen genetische factoren en omgevingsinvloeden bepaalt hoe onze
persoonlijkheid eruitziet en hoe gevoelig we zijn voor bepaalde psychische stoornissen
3
, Conclusie: er is sprake van een interactie tussen aangeleerd en aangeboren (en VS is dus achterhaald)
NEUROTRANSMITTERS
De werking van neurotransmitters in ons zenuwstelsel is een belangrijke biologische factor waar veel
wordt op ingezet in pogingen afwijkend gedrag, gedachten en gevoelens te verklaren
De bouw van een neuron en de werking van neurotransmitters in het doorgeven van signalen (herhaling)
Neurale impulsen gaan over van het axon van het ene neuron naar het
dendriet van het volgende neuron via de synaptische spleet
→ De impuls wordt doorgegeven door neurotransmitters die in
het eindknopje van het axon in die spleet worden afgezet en
door een receptorplaats op het dendriet van de ontvangende
neuron worden opgevangen
Uit onderzoek en toevallige ontdekkingen, blijkt dat de beschikbaarheid van neurotransmitters in de
hersenen beïnvloedt wordt door psychofarmaca (= medicatie die ons psychisch functioneren beïnvloedt)
→ Vanuit experimenten met deze middelen, vermoeden wetenschappers dat onregelmatigheden in
neurotransmitters, een belangrijke factor zijn in het ontstaan van verstoord gedrag, denken en
gevoelspatronen
Neurotransmitters in psychiatrie
4 NT zijn belangrijk voor de verklaring en behandeling van psychische stoornissen
1. Dopamine Functie: reguleert spiercontracties en mentale
processen die te maken hebben met leren,
herinneren en emoties
Verband AG: een overvloed aan dopamine speelt
een rol in de hersenen bij het ontstaan van
schizofrenie, psychotische symptomen en
verslaving
2. Serotonine Functie: reguleert stemmingen, verzadiging en
slaap
Verband AG: wellicht verband tussen
onregelmatigheden in serotoninegehalte en
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saartjedewreede. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,06. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70055 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen