Sociale- en gedragswetenschappen + filosofie
Gedragswetenschappen
Hoofdstuk 3
3.1
o Dieptepsychologie
De studie van onbewuste processen die zich in de persoon afspelen
en het gedrag een eigen dynamiek geven.
Psychodynamische theorie = Freud zijn visie
Grote invloed op de psychologie omdat:
- Toenemende belangstelling voor de psychoseksuele
ontwikkeling;
- Betekenis van dromen;
- Onbewuste processen v.d. mens
o Antisemitisme
Jodenhaat
Jodenhaat hing samen met sociaal darwinisme en het biologisch
determinisme
- Sociaal darwinisme = degene die zich het beste aanpast
overleefd, bepaalde rassen (behalve de blanken) zitten
achter in ontwikkeling/evolutie
- Biologisch determinisme = in u DNA ligt als vast welke
keuzes jij gaat maken en wie je bent/wie je zal worden
- Morton = schedelvergelijking
Hysterie = aandoening waarbij typisch vrouwen emotionele
uitbarstingen hadden en ongecontroleerd gedrag vertoonden
Catartische methode = mensen worden onder hypnose gebracht
om hun emotionele spanning te ontladen
Hypnose = contact maken met het onbewuste om bv. hysterie te
genezen
Psychoanalyse = behandelingsmethode waarbij de
persoonlijkheidsstructuren v.d. cliënt worden geanalyseerd.
Ontwikkeld door Freud
o Victoriaanse tijd
Mensen mochten niet over seks praten waardoor er zogezegde
diepe driften en verlangens waren die uiteindelijk emotioneel tot
uiting kwamen
1
, o Invloed van tijdsgeest
Eerste 5 levensjaren zijn het belangrijst
Vroege biologische ervaring
Onbewuste processen hebben een belangrijke invloed
3.2
3 verschillende bewustzijnsniveaus
o Bewuste = waar je je op dit moment bewust v. bent
o Voorbewuste = elementen die je gemakkelijk naar je bewuste kan roepen
o Onbewuste = elementen die heel moeilijk toegankelijk zijn
Bewustzijnsniveaus gekoppeld aan 3 onderdelen die de volwassen
persoonlijkheid vormen (volgens Freud)
o Es = volledig onbewust, geleid door het lustprincipe = de onmiddellijke
bevrediging van een behoefte bv. als je moet plassen, plas je. Het eerste
conflict tussen het es en de werkelijkheid dat optreedt is het stoppen met
borstvoeding. Als dit conflict niet goed verwerkt wordt dan is er kans op
fixatie = de persoon blijft hangen in deze fase, dus bv. later gaat hij roken
om toch maar iets in zijn mond te hebben.
o Ich = deels onbewust, deels bewust. Het ich denkt rationeel en neemt
beslissingen. Het probeert de verlangens en impulsen v.h. es in
overeenstemming te brengen met de realiteit realiteitsprincipe. 3-6 jaar
ontdekt een kind de genitaliën en bijhorende lustgevoelens. Ze leren de
typische geslachtsrollen van man en vrouw. Oedipuscomplex = de sterke
gehechtheid v. een jongen aan zijn moeder en van een meisje aan haar
vader en hierbij komend de afwijzing van de tegenovergestelde ouder.
o Über-ich = volledig bewust. Geweten, het remt gedrag dat als ongewenst
wordt beschouwd. Beloningen en straffen zorgen dat het über-ich zich
goed ontwikkeld. Ook bevat het je ideale zelfbeeld en de doelen die je wilt
nastreven.
3.3
Kritiek op Freud
o Er zijn weinig wet. bewijzen en zijn theorie is gebaseerd op observaties. Er
is geen empirisch bewijs om zijn concepten te ondersteunen. Ook kan hij
zijn theorie altijd laten kloppen voor hoe het hem uitkwam.
Freuds bijdrage aan de wetenschap
o Enkele ideeën v. Freud:
- Ervaringen waarvan je je niet bewust bent kunnen je gedrag
en je gevoelend beïnvloeden
- De relatie die je hebt met je ouders is een bepalende factor
voor verdere relaties
2
, - De techniek v.d. vrije associatie, Freud legt de basis voor
gestructureerd praten waardoor patiënten tot andere
inzichten komen
- Afweermechanismen
- Goede relaties tussen patiënt en therapeut
Soorten afweermechanismen
o Rationalisatie = irrationele handelingen/gevoelens rechtvaardigen met
logisch redeneren
- Zoete citroen = - +
- Zure druif = + -
o Compensatie = zwakheden compenseren door het ontwikkelen v. sterke
punten op andere gebieden
o Verplaatsing = onaangename emoties/impulsen worden overgedragen v.h.
ene doelwit naar een ander
o Negatie = het bewust ontkennen v.d. realiteit v. iets dat onaangenaam is
3.4
Behaviorisme = de psychologische benadering die enkel het observeerbare
gedrag bestudeerd als het verband tussen prikkel en reactie. Ze richten zich niet
op de interne mentale processen.
Alles moet falsifieerbaar zijn
Falsifieerbaar = het moet mogelijk zijn om een waarneming/observatie te
doen die de theorie tegenspreekt. Als de theorie correct is, zal die waarneming er
nooit komen
Gedrag = observeerbaar
Gedachten/gevoelens = niet observeerbaar
Volgens behavioristen behoren gedachtes/gevoelens drm niet tot het
wetenschappelijke domein
Persoonlijkheid = resultaat v. leerprocessen, ervaringen en de invloed van onze
omgeving
3.5 (Bandura)
Bobo pop experiment v. Bandura
o Verloop:
1) Kinderen worden opgedeeld in experimentele groep of in
controlegroep
2) Ze maken een aantal hypotheses (voorwaarden geldige hypothese:
testbaar, falsifieerbaar, nauwkeurig, rationeel, eenvoudig)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikeclaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.