Samenvatting
Samenvatting CEL 4 : moleculaire biologie
volledige samenvatting van moleculaire biologie boek en slides (prof Gerlo en prof Callewaert)
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 87 pagina's
Voorbeeld 6 van de 87 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
CEL IV - MOLECULAIRE BIOLOGIE1 GRONDLEGGERS VAN DE MOLECULAIRE BIOLOGIE
Moleculaire biologie = studie van het leven op moleculair niveau
1.1 INZICHTEN IN DE NATUUR VAN HET ERFELIJK MATERIAAL
1.1.1 DE WETTEN VAN MENDEL
°GREGOR MENDEL: 1865
• Ervoor: vermenging van de kenmerken van beide ouders
• Experiment met de erwten: ontdekking van patroon van
overerving -> overerfbare partikels + dominant/recessief
• Stelde 3 wetten op door zijn experimenten
o Uniformiteitswet: stelt dat alle individuen in de
eerste generatie nakomelingen van raszuivere
(homogene) ouders uniform zijn en het dominante
fenotype vertonen
o Splitsingswet/wet der segregatie: stelt dat bij devorming van de gameten, de gepaarde
erfelijkheidsdeterminanten zich zodanig splitsen dat de kans dat een gameet één van
beide determinanten bevat dezelfde is
o Onafhankelijkheidswet: stelt dat bij de vorming van gameten de segregatie van beide
leden van een paar van erfelijkheidsdeterminanten onafhankelijk is van de segregatie
van andere paren van erfelijkheidsdeterminanten
• Resultaten gepubliceerd in tijdschrift en pas later onafhankelijk herondekt
1.1.2 CHROMOSOMEN ZIJN DE DRAGERS VAN ERFELIJKE KENMERKEN
°WALTER FLEMMING: 1882
• Beschrijving van de celdeling en
“chromosomen”
• Ontwikkelde een kleuring
waarmee het fibreuze materiaal
in de celkern, dat hij chromatine
noemt, bestudeerd kon worden
• Door deze kleuringen kon hij de
celdeling in de verschillende
stadia volgen en bestuderen
• => toonde bestaan van
chromosomen aan en leidde
exacte sequentie van
chromosoombewegingen
tijdens de mitose af
°THEORDOR BOVERI: 1902
• Beschreef voor het eerst de meiose dmv onderzoek op een spoelworm en zee-egel
• Toonde aan via in vitro fertilisatie-experimenten dat eicellen en zaadcellen haploïd zijn omdat
ze de helft van het aantal chromosomen van somatische cellen (diploïd) bevatten
1
CEL IV - MOBI
,°WALTER SUTTON: 1902
• Chromosomen stabiele structuren, bewaard over generaties
• Linkt het met de bevindingen van Mendel
• Toont rol van chromosomen binnen erfelijkheid aan
• Merkte ook op dat de positie van homologe chromosomen tijdens de metafase volledig
willekeurig is
=> geen maternale en paternale zijde tijdens celdeling
°Bovenstaande experimenten leveren geen bewijs voor de link tussen erfelijkheid en chromosomen
= theorie van chromosomale overerving
° THOMAS HUNT MORGAN
• Levert bewijs door experiment op fruitvliegjes
‘’alles wat ik nu vertel is wel leerstof’’
1.1.3 DNA IS HET ‘ TRANSFORMING PRINCIPLE’
°FRIEDRICH MIESCHER: 1869
• Doet onderzoek in het ziekenhuis tijdens de KRIM oorlog
o Gebruikt de gebruikte verbanden van de soldaten om WBC te onderzoeken
o Hij keek naar de celkern van de WBC
o De kern bevatte een molecule zonder S, maar met P
o Dit was raar want alle eiwitten bevatten zwavel normaal => het is dus geen EW
o Noemt de nieuwe molecule een “nucleïne”
o Nucleïne was ook resistent voor proteolyse
°PHOEBUS LEVENE: 1920
• Theorie van Miescher wordt meer gedetailleerd
• Ontdekte dat DNA bestond uit nucleotide bouwstenen
o Suiker
o Base (A,C,G,T)
o Fosfaatgroep
• Dacht dat DNA een tetranucleotide was (FOUT)
o Primaire structuur klopt
o Secundaire structuur is verkeerd
2
CEL IV - MOBI
,°FREDERICK GRIFFITH: 1928
• Transforming principle
• Heeft toevallig iets gevonden tijdens zijn onderzoek
naar ‘Streptococcus pneumoniae’ => onderzoek naar
vaccin tegen longontsteking
o Twee bacteriestammen
o Rough: niet-virulent
o Smooth: bevatten polysaccharidemantel =>
beschermd tegen immuunsysteem =>
virulent
• Muizen geïnjecteerd met dode S en levende R stierven
ook
• Door onderzoek op muizen ontdekte hij dat de R-stam
een transforming factor heeft waardoor het in S-stam veranderd
°AVERY, MCCARTHY EN MACLEOD: 1944
• Ze elimineerden eerst vetten en suikers
• Er worden in drie buisjes specifieke enzymen toegevoegd (proteasen, ribonucleasen,
desoxyribonucleasen)
• R cells toevoegen en kijken of ze virulent worden
• Transformase gebeurt niet wanneer DNA kapot gemaakt is
• DNA = transformerende factor MAAR de wetenschap gelooft dit nog niet doordat men de
verkeerde structuur van DNA in gedachten had
3
CEL IV - MOBI
,°ALFRED HERSHEY EN MARTHA CASE: 1950
Bacteriofaagexperiment
o Bacteriofaag: virussen die bacteriën
infecteren
o Gebruikten simpele fagen die enkel
DNA en eiwitten bevatten
o Bacteriofagen infecteren bacteriën en
dringen bacteriën niet binnen => gaan
hun substantie (die genetisch materiaal
bevat) gaan injecteren in de bacteriën
=> bacterie gaat ook fagen gaan
aanmaken
o Maakten gebruik van radio-isotopen
(eiwit of DNA radioactief maken)
35
S → faageiwitten radioactief
32
P → DNA radioactief
o Gecentrifugeerd: zwaardere partikels (bacteriën) zakken, lichtere fagen in oplossing
• DNA de transformerende factor en dus de erfelijkheidsdrager
1.2 EEN MODEL VOOR DE STRUCTUUR VAN DNA
°ERWIN CHARGAFF: 1949
• Analyseerde basensamenstelling in het DNA van verschillende soorten
• A, T, G en C worden niet in gelijke hoeveelheden teruggevonden => Levene’s theorie klopt niet
• A = T en G = C = regel van Chargaff
• Bevindingen waren essentieel voor ontrafeling van structuur van dubbele helix
°JAMES WATSON EN FRANSCIS CRICK: 1953
• Publiceerden artikel met de dubbele helix als model voor DNA structuur
• Ontdekking was gebaseerd op X-straal diffractie resultaten, die bekomen waren door
ROSALIND FRANKLIN samen met MAURICE WILKINS
• Bouwen 3D modellen op basis van gekende moleculaire afstanden en bindingshoeken, een
methode die door de Amerikaanse biochemicus LINUS PAULING was ontwikkeld
1.3 CENTRALE DOGMA
• Wordt vastgelegd door Francis Crick in
1957
• DNA => RNA => eiwit
o Kan niet in omgekeerde richting
(informatie kan niet meer uit
het eiwit)
4
CEL IV - MOBI
,2 STRUCTUUR VAN DNA
2.1 PRIMAIRE STRUCTUUR VAN DNA
°DNA = polymeer van nucleotide bouwstenen
°Nucleotide
• Suiker met 5 C
o DNA: deoxyribose
o RNA: ribose
• Fosfaatgroep: zure karakter
o Dissocieert bij fysiologische pH =>
sterk negatieve lading van DNA
o Covalent gebonden aan 5’C van de
ribose
• Stikstofhoudende base
o Purines: zijn met 9-N gekoppeld aan 1’-C op pentose (2 koolstof-stikstof ringen)
• Adenine
• Guanine
o Pyrimidines: zijn met 1-N gekoppeld aan 1’-C op pentose (enkele ringstructuur)
• Cytosine
• Thymine
°Vorming fosfodiësterbinding
• OH-groep op 3’-C van een suiker van één nucleotide reageert met de fosfaatgroep op de 5’-C
van een suiker van een tweede nucleotide => Er komt een molecule water vrij en pyrofosfaat
• 5’- C zal altijd naar boven/links gericht zijn met een P-groep
• 3’C zal altijd naar beneden/rechts gericht zijn met een OH-groep
• Één zuurstof van de fosfaatgroep is steeds negatief geladen
Basenparen (pb) = maat voor de lengte van een dubbelstrengig DNA in kilobasenparen (kb/kbp) of
megabasenparen (Mb/Mbp)
Oligonucleotiden = korte enkelstrengige DNA moleculen, vaak gebruikt in laboratorium
2.2 SECUNDAIRE STRUCTUUR VAN DNA
°DNA komt voor in de cellen als een dubbele helix
° Zwakke krachten zorgen voor deze structuur
=> Er worden H-bruggen gevormd tussen stikstofhoudende basen (A en T / G en C) van twee
complementaire DNA strengen
°De gepaarde, relatief vlakke, basen hebben de neiging om zich op mekaar te stapelen (‘base stacking’)
en zo de watermoleculen uit het binnenste van de dubbele helix te verdrijven
Hydrofobe basen zitten dicht op elkaar => worden gestabiliseerd door de elektrostatische interacties
(VDW) tussen atomen
°Grote en kleine groeves in de DNA helix
=> Twee glycosidische bindingen die een basenpaar verbinden met deoxyribose suikers liggen
niet perfect tegenover mekaar
=> Suikerfosfaatruggengraten liggen niet op gelijke afstanden van elkaar
=> grote en kleine groeves
5
CEL IV - MOBI
, DNA dubbele helix:
• nm
• grote groeve: rol in sequentie specifieke interacties tussen DNA & eiwitten
• kleine groeve: minder chemische informatie, minder vaak eiwit-DNA interacties
°Kenmerken van secundaire DNA structuur
• dubbelstrengige helix, waarbij de strengen door waterstofbruggen worden bijeengehouden.
A altijd gepaard met T en G met C (de regel van Chargaff)
• rechtshandig
• anti-parallel: het 5' uiteinde van één streng gepaard is met het 3' uiteinde van de
complementaire streng.
• De DNA basenparen zijn verbonden via waterstofbruggen, maar ook de buitenranden van de
stikstofhoudende basen kunnen betrokken worden in waterstofbrugvorming. Dit zorgt ervoor
dat DNA interacties kan aangaan met andere moleculen, essentieel voor de replicatie en
transcriptie
°2 soorten DNA
• B DNA: meest voorkomende configuratie
• A DNA: DNA neemt alternatieve helixconfiguratie aan (laboratoriumcondities)
2.3 DENATURATIE EN RENATURATIE
°Denaturatie = smelten
H-bruggen worden verbroken door stijgen
van T, maar fosfodiësterbindingen blijven
intact Kan gemeten worden via absorptie
van UV- licht
Absorptie bij enkelstrenging DNA is tweemaal zo sterk als bij dubbelstrengig DNA, tijdens smelten
neemt capaciteit om UV licht te absorberen toe = hyperchromiciteit
Smelttemperatuur, Tm = temperatuur waarbij de helft van de basenparen in dubbelstrengige DNA
molecule gedenatureerd zijn voor een DNA bepaald door G-C gehalte
Zoutconcentratie daalt => aantal kationen daalt => denaturatie wordt bevorderd
Hoge pH of organische solventen bevorderen denaturatie
°Renaturatie = annealing
Verhitte DNA strengen worden afgekoeld => complementaire strengen vinden elkaar weer
Dit laat toe om twee complementaire DNA strengen van verschillende oorsprong te laten basenparen
= hybridisatie
°Renaturatiesnelheid = ‘Cot’ curves
wordt bepaald door DNA verdeeld in handelbare
• DNA concentratie fragmenten, gedenatureerd door
• Ionenconcentratie verhitting
• Temperatuur Humaan DNA -> buigingen ->
• Complexiteit van verschillende types DNA
hybridiserende - Hoog-repetitief (1)
DNAs - Gemiddeld repetitief (2)
- Uniek DNA (3)
6
CEL IV - MOBI
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper flca56. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen