Dit document biedt een uitgebreide samenvatting van het vak "Privacy en Gegevensbescherming" aan de Universiteit Utrecht. Het behandelt de belangrijkste aspecten van privacywetgeving, grondrechten, en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De inhoud is georganiseerd per week en behandel...
Samenvatting Privacy en Gegevensbescherming
Week 1:
1. Wat kan er misgaan als gevolg van het verzamelen en
gebruiken van persoonsgegevens?
Misbruik van persoonlijke informatie kan leiden tot identiteitsdiefstal,
discriminatie, onrechtmatige profilering en schending van de privacy.
Gegevens kunnen ook verkeerd geïnterpreteerd worden, wat kan
leiden tot verkeerde beslissingen over individuen.
2. Welke ontwikkelingen in de publieke en private sector leiden
tot zorgen over privacy?
Toenemende digitalisering, de opkomst van big data, het gebruik
van AI en machine learning, en de wijdverbreide praktijk van
gegevensverzameling door zowel overheden als bedrijven dragen bij
aan zorgen over privacy.
3. Waar staat de "Big Brother"-metafoor voor in relatie tot het
databaseprobleem? Welke waarden en belangen staan op het
spel volgens deze versie van het databaseprobleem?
De "Big Brother"-metafoor komt uit George Orwell's roman "1984"
en staat voor een samenleving waarin de overheid totale controle en
surveillance uitoefent over haar burgers. In de context van het
databaseprobleem verwijst deze metafoor naar de dreiging van
alomtegenwoordige overheidssurveillance via grote databases die
informatie over burgers verzamelen en gebruiken zonder hun
medeweten of toestemming.
Gevolgen / risico’s van surveillance als “een instrument van
sociale controle”:
• Zelfcensuur (‘chilling effect' van surveillance): angst om te
spreken / handelen als er geen anonimiteit is;
• Afwijkingen en onenigheid geëlimineerd.
• Gevaar voor democratie.
Waarden en belangen die op het spel staan:
Vrijheid: De mogelijkheid voor individuen om vrij te leven
zonder constante monitoring en toezicht. De vrijheid van
individuen wordt bedreigd omdat constante surveillance door
de overheid beperkingen oplegt aan hun gedrag en
zelfexpressie. Mensen kunnen zich gecontroleerd en beperkt
voelen in hun handelingen en keuzes.
, Privacy: De bescherming van persoonlijke gegevens tegen
ongewenste en onrechtmatige inzage. De bescherming van
persoonlijke informatie wordt aangetast. Individuen hebben
minder controle over wie toegang heeft tot hun gegevens en
hoe deze worden gebruikt. Dit kan leiden tot een gevoel van
voortdurende inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer.
Autonomie: Het recht van individuen om controle te hebben
over hun eigen informatie en beslissingen te nemen zonder
inmenging van de overheid. Individuele autonomie wordt
verminderd wanneer mensen niet meer de baas zijn over hun
eigen informatie. De controle over persoonlijke gegevens komt
in handen van de overheid, wat kan leiden tot manipulatie en
misbruik van die gegevens.
In essentie symboliseert de "Big Brother"-metafoor de gevaren van
een surveillance-staat waarin persoonlijke vrijheden worden
opgeofferd voor vermeende veiligheid en controle. Het benadrukt de
noodzaak van strikte regels en waarborgen om te voorkomen dat
overheidsinstanties onbeperkte toegang krijgen tot persoonlijke
gegevens en de privacy van burgers schenden.
4. Waarom is volgens Solove de "Big Brother"-metafoor niet
voldoende om het databaseprobleem goed te beschrijven?
Solove betoogt dat de "Big Brother"-metafoor te beperkt is omdat
het alleen de dreiging van overheidssurveillance belicht. Het houdt
geen rekening met de complexiteit en variëteit van
privacyproblemen die ontstaan door de informatiemaatschappij. (De
term "informatiemaatschappij" verwijst naar een samenleving
waarin de productie, distributie, en verwerking van informatie een
centrale rol spelen in economische, sociale, en culturele activiteiten.
In een informatiemaatschappij zijn informatietechnologieën (zoals
internet, computers, en communicatienetwerken) essentieel voor
het functioneren en de ontwikkeling van de maatschappij.)
Redenen waarom de "Big Brother"-metafoor onvoldoende is:
Focus op overheid: Het richt zich uitsluitend op
overheidsacties, terwijl veel privacyproblemen ook ontstaan
door privébedrijven en andere entiteiten die gegevens
verzamelen.
Simplistische weergave: Het suggereert een direct en
zichtbaar toezicht, terwijl veel privacyinbreuken subtieler en
minder zichtbaar zijn, zoals gegevensprofilering en
datamining.
Veranderende technologieën: De metafoor houdt geen
rekening met nieuwe technologieën en methoden van
gegevensverzameling en -analyse die complexer zijn dan
eenvoudig toezicht.
,5. Waar staat de "The Trial"-metafoor voor in relatie tot het
databaseprobleem? Welke waarden en belangen staan op het
spel volgens deze versie van het databaseprobleem?
De metafoor van "The Trial" (Het Proces) staat voor de ervaring van machteloosheid,
frustratie en kwetsbaarheid die iemand kan voelen wanneer een grote bureaucratische
organisatie controle heeft over een uitgebreid dossier met persoonlijke
gegevens zonder dat de persoon daar zeggenschap over heeft. In het
verhaal weet Joseph K. niet eens dat er een dossier over hem bestaat,
kent hij de aanklachten en procedures niet en kan hij zichzelf niet
verdedigen.
Waarden en belangen die op het spel staan:
1. Transparantie en eerlijkheid:
o In "The Trial" is Joseph K. onwetend over zijn dossier en de
aanklachten. Dit staat symbool voor het gebrek aan
transparantie in bureaucratische systemen waarbij individuen
geen toegang hebben tot informatie die over hen is
verzameld. Dit kan leiden tot oneerlijke en ondoorzichtige
besluitvorming.
2. Mensenrechten en persoonlijke controle:
o De controle over persoonlijke gegevens door een organisatie
zonder medeweten of toestemming van de betrokken persoon
schendt de persoonlijke autonomie en controle. Het recht om
te weten welke gegevens worden verzameld en hoe ze worden
gebruikt, wordt ondermijnd.
3. Rechtvaardigheid en participatie:
o Zonder kennis en zeggenschap over hun gegevens kunnen
individuen niet zinvol deelnemen aan beslissingen die hen
aangaan. Dit leidt tot een oneerlijk proces en onrechtvaardige
beslissingen, zoals weergegeven in "The Trial".
4. Ontmenselijking:
o Max Weber wijst op het risico van ontmenselijking in
bureaucratische systemen die streven naar efficiëntie en
standaardisatie. Wanneer persoonlijke en irrationele
elementen worden geëlimineerd, verliezen we de menselijke
maat en worden individuen gereduceerd tot nummers in een
systeem, zoals Joseph K. in Kafka's verhaal.
Conclusie:
De metafoor van "The Trial" benadrukt de gevaren van een bureaucratisch
systeem waar persoonlijke informatie zonder controle of medeweten van
de betrokkenen wordt beheerd. Dit leidt tot een verlies van transparantie,
persoonlijke autonomie, rechtvaardigheid en menselijkheid, en het
benadrukt de noodzaak voor duidelijke regels en bescherming van
persoonsgegevens om deze waarden te waarborgen.
, 6. Solove is een Amerikaanse jurist en schrijft vanuit het
perspectief van de VS. (Waarom) denk je dat zijn analyse ook
relevant is voor Europa?
Zijn analyse is relevant voor Europa omdat de fundamentele
problemen van gegevensverzameling en privacy wereldwijd
vergelijkbaar zijn, ondanks verschillen in wetgeving en culturele
benaderingen van privacy.
7. Kun je enkele voorbeelden noemen van privacyproblemen uit
de media of het dagelijkse leven die in een van de twee
metaforen passen?
Voorbeelden zijn massale overheidssurveillance programma's (Big
Brother) en complexe dataverzamelingssystemen door sociale
mediaplatforms die gebruikersprofielen opstellen zonder volledige
transparantie (The Trial).
8. Hoe kan volgens Lynskey de relatie tussen de grondrechten op
privacy en gegevensbescherming worden beschreven? Welke
drie modellen zijn er?
Orla Lynskey legt uit dat de relatie tussen privacy en
gegevensbescherming in de Europese rechtsorde veelzijdig en
onderling afhankelijk is. Ze beschrijft drie modellen die deze relatie
illustreren:
1. Gegevensbescherming en privacy vullen elkaar aan en
dienen beide om de menselijke waardigheid te
waarborgen:
o Gegevensbescherming: Regels en maatregelen om
ervoor te zorgen dat persoonlijke informatie
veilig wordt bewaard en niet ongeoorloofd
wordt gedeeld.
o Privacy: Het recht van een individu om
controle te hebben over hun persoonlijke
informatie en om zelf te bepalen wat ze met
anderen delen.
o deze rechten vloeiden voort uit het recht op
informationele zelfbeschikking en
persoonlijkheidsontwikkeling, beide eerder
ontleend aan menselijke waardigheid
2. Gegevensbescherming als een specifiek recht:
o Gegevensbescherming is een onderdeel van privacy dat
zich richt op het beschermen en beheren van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper giannidolivo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
