Samenvatting

Samenvatting ergotherapie in de geriatrie 2

1 keer verkocht

Instelling
Plantijn Hogeschool Van De Provincie Antwerpen (AP)

Deze samenvatting omvat de leerstof van 'ergotherapie in de geriatrie 2'. Dit document is gebaseerd op de Powerpoints, de cursus, aanvullingen en notities uit de hoorcolleges en de practica. Veel succes met de verwerking!

[Meer zien]

Voorbeeld 10 van de 75 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 20 juni 2024
Aantal pagina's 75
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

AP hogeschool

Samenvatting
Ergotherapie in de geriatrie 2

Laura Schellekens
Schooljaar 2023-2024

,Inhoudsopgave
1. hersenletsel............................................................................................................................................... 4
1.1 onderverdeling van een hersenletsel..............................................................................................................4
1.1.1 beroerte (CVA)..........................................................................................................................................4
1.1.2 preventie..................................................................................................................................................5
1.1.3 herken een beroerte................................................................................................................................6
1.2 gevolgen van een hersenletsel........................................................................................................................6
1.2.1 motorische gevolgen................................................................................................................................6
1.2.2 Sensorische gevolgen.............................................................................................................................13
1.2.3 Cognitieve gevolgen...............................................................................................................................17
1.2.4 Communicatieve gevolgen.....................................................................................................................22
1.3 motorisch leren.............................................................................................................................................24
1.3.1 engramtheorie........................................................................................................................................24
1.3.2 schematheorie........................................................................................................................................25
1.3.3 ecologische theorie................................................................................................................................25
2. pijn.......................................................................................................................................................... 26
2.1 inleiding.........................................................................................................................................................26
2.1.1 omschrijving...........................................................................................................................................26
2.1.2 soorten...................................................................................................................................................26
2.1.3 diagnose.................................................................................................................................................26
2.1.4 empirische cyclus...................................................................................................................................27
2.2 therapie.........................................................................................................................................................28
2.2.1 keuze strategie.......................................................................................................................................28
2.2.2 forced use...............................................................................................................................................28
2.2.3 spiegel van ramachandran (spiegeltherapie).........................................................................................28
2.2.4 imitatieleren...........................................................................................................................................29
2.2.5 motor imagery/mental practise.............................................................................................................29
2.2.6 error-based of error-less learning..........................................................................................................29
2.2.7 chaining & chunking...............................................................................................................................29
2.3 benaderingswijzen/behandelstrategieën.....................................................................................................29
2.3.1 Brunnstrom............................................................................................................................................29
2.3.2 affolter....................................................................................................................................................32
2.3.3 Neuro development treatment (NDT)...................................................................................................34
2.3.4 Pro-active approach to neurorehabilitation integrating air splints (PAN-at)........................................36
2.3.5 Constraint induced movement therapy (CIMT).....................................................................................38
2.3.6 spiegeltherapie.......................................................................................................................................39

1

, 2.3.7 Bobath....................................................................................................................................................40
3. totale heupprothese en totale knieprothese.............................................................................................42
3.1 oorzaken........................................................................................................................................................42
3.2 epidemiologie................................................................................................................................................42
3.3 symptomen....................................................................................................................................................42
3.4 diagnose........................................................................................................................................................43
3.4.1 Klinische classificatiecriteria voor heup- en knieartrose.......................................................................43
3.4.2 Anamnese...............................................................................................................................................43
3.4.3 Meetinstrumenten.................................................................................................................................43
3.5 behandeling...................................................................................................................................................44
3.5.1 Doelen therapie......................................................................................................................................44
3.5.2 Verloop behandeling..............................................................................................................................44
3.5.3 prothesen...............................................................................................................................................45
3.6 patiëntentevredenheid.................................................................................................................................47
3.6.1 werkhervatting.......................................................................................................................................47
3.6.2 sporthervatting.......................................................................................................................................47
4. dementie................................................................................................................................................. 48
4.1 wat is dementie?...........................................................................................................................................48
4.1.1 onze bril..................................................................................................................................................48
4.1.2 omschrijving dementie...........................................................................................................................50
4.1.3 diagnose van dementie..........................................................................................................................53
4.1.4 behandeling............................................................................................................................................54
4.2 verschillende fasen van dementie.................................................................................................................54
4.2.1 vier fasen................................................................................................................................................54
4.2.2 validation (Naomie Feil).........................................................................................................................56
4.3 omgaan met veranderend gedrag.................................................................................................................57
4.3.1 onze bril..................................................................................................................................................57
4.3.2 wat maakt gedrag soms moeilijk om mee om te gaan?........................................................................57
4.3.3 mogelijke oorzaken van veranderend gedrag........................................................................................57
4.3.4 belang van persoonsgerichte zorg.........................................................................................................58
4.4 communicatie bij personen met dementie...................................................................................................58
4.4.1 hoe communiceren wij?.........................................................................................................................58
4.4.2 problemen met communicatie bij dementie.........................................................................................58
4.4.3 voorwaarden om goed contact te houden............................................................................................58
4.4.4 contacttips bij ouderen met en zonder dementie.................................................................................59
4.4.5 verschillende fasen van communicatie bij dementie.............................................................................59
4.4.6 concrete tips in omgang en communicatie (in concrete situaties)........................................................60

2

, 4.5 het geriatrisch profiel....................................................................................................................................61
4.5.1 profiel van de ergotherapeut in de geriatrie.........................................................................................61
4.5.2 het geriatrisch profiel.............................................................................................................................61
4.5.3 psychosociale problemen bij ouderen...................................................................................................65
4.6 vermissing van personen met dementie.......................................................................................................67
4.6.1 inleiding..................................................................................................................................................67
4.6.2 vermissingsprotocol..............................................................................................................................68
4.6.3 privacywetgeving...................................................................................................................................68
4.6.4 stappenplan............................................................................................................................................68
4.6.5 hulpmiddelen.........................................................................................................................................69
4.6.6 website hulpmiddelen bij dementie......................................................................................................69
5. Parkinson................................................................................................................................................. 71
5.1 fasen..............................................................................................................................................................71
5.2 behandeling...................................................................................................................................................72
5.2.1 Multidisciplinaire behandeling...............................................................................................................72
5.2.2 Ergotherapeutische interventie.............................................................................................................72
5.2.3 parkinson en leren..................................................................................................................................73
5.3 meetinstrumenten........................................................................................................................................73
5.4 adviezen.........................................................................................................................................................73
5.4.1 advies omgeving.....................................................................................................................................73
5.4.2 advies mantelzorger...............................................................................................................................73

3

,ERGOTHERAPIE IN DE GERIATRIE
2
1. HERSENLETSEL

1.1 ONDERVERDELING VAN EEN HERSENLETSEL

 Aangeboren hersenletsel
o Ontstaan:
 Tijdens ontwikkeling van de foetus
 Tijdens de geboorte
 Binnen de 6 maanden na de geboorte
o Oorzaak:
 Genetische afwijkingen
 Zuurstoftekort bv. CP
 Niet-aangeboren hersenletsel
o Oorzaak:
 Ten minste 6 maanden na de geboorte
o Oorzaak:
 Traumatisch
 Niet-traumatisch
 Progressieve neurologische aandoening
o Onderverdeling:
 Degeneratieve (neurologische) NAH
 Bv. MS, ziekte van Huntington, ziekte van Parkinson, vormen van dementie
 Niet-degeneratieve NAH
 Traumatisch bv. verkeersongeval, slag tegen hoofd met stomp voorwerp,
sportongeval
 Niet-traumatisch bv. beroerte, tumor, waterhoofd, vergiftiging

1.1.1 BEROERTE (CVA)

1.1.1.1 DEFINITIE
 Snel evoluerende klinische tekenen van focale (of globale) verstoring van de hersenfunctie met
neurologische uitvalsverschijnselen (motorisch, sensorisch, cognitief) die 24 uur of langer duren of
de dood tot gevolg hebben en geen andere oorzaak hebben dan een stoornis in de hersencirculatie

1.1.1.2 VORMEN VAN CVA
 Ischemisch (80%)
o = herseninfarct
o Blokkade: bloedvat wordt afgesloten door klonter (2 soorten):
 Trombosis cerebri
 Embolia cerebri
 Hemorragisch (20%)
o = hersenbloeding: ruptuur bloedvat
 Intracerebraal
 Subarachnoïdaal/subduraal

4

,  zuurstoftekort

1.1.2 PREVENTIE
 Levensstijlaanpassingen: risicofactoren reduceren
o Voeding
o Beweging
o Roken
o Alcohol
o Onderliggende aandoeningen
 Verminderd risico op:
o Artherosclerose: slagaderverkalking
o Hypertensie
o Hoge cholesterol

Dieet

 Advies om voeding te consumeren met volgende criteria:
o Laag vetgehalte
o Vezelrijk
o Voldoende groenen en fruit
o Voldoende volkorenproducten
o Vermijden van te veel zout (verhoogt de bloeddruk)
 Afgeraden om te veel van één voedingssoort te consumeren: gebalanceerd dieet hanteren

Beweging

 Voldoende beweging
o 150 minuten aerobische beweging van gematigde intensiteit uit te voeren (hartslag stijgt
licht) bv. snelwandelen en fietsen

Roken

 Roken zorgt voor vernauwing van de bloedvaten en verhoogt het risico op samenklonteren van het
bloed
 Stoppen met roken reduceert het risico op een beroerte

Alcohol

 Negatieve impact op een beroerte:
o Alcohol zorgt voor verhoogde bloeddruk en kan een onregelmatige hartslag uitlokken
o Hoog in calorieën: mogelijk gewichtstoename
 overmatig alcoholgebruik vermenigvuldigt het risico op een beroerte X3

Comorbiditeit

 Aantal aandoeningen verhogen het risico op een hartinfarct
o Bv. diabetes, hartproblemen

 Naast aanpassing van levensstijlfactoren kan ook medicatie noodzakelijk zijn

5

,1.1.3 HERKEN EEN BEROERTE
 FAST
o Snel handelen, tijd is cruciaal!: hoe sneller de bloedklonter wordt opgelost, hoe sneller de
hersenen weer zuurstof krijgen en er minder hersenschade optreedt

1.2 GEVOLGEN VAN EEN HERSENLETSEL

 Verschillende factoren bepalen het mogelijke functieverlies en functionele gevolgen:
o Type
o Plaats
o Omvang
 bepaalt klinisch beeld dat verschillend is per patiënt
 Geen prognose mogelijk over herstel, afhankelijk van:
o Leeftijd
o Neuroplasticiteit
 Neurologische uitvalsverschijnselen op:
o Motorisch vlak
o Sensorisch vlak
o Cognitief vlak
o Psychosociale problemen
 Neurologische uitvalsverschijnselen:
o Rechter hersenletsel:
 Ruimtelijke, perceptuele beperkingen
 Cognitie
 Snel, impulsief gedrag
 Linker hemiplegie
o Linker hersenletsel:
 Taal
 Cognitie
 Voorzichtig gedrag
 Rechter hemiplegie

1.2.1 MOTORISCHE GEVOLGEN
 Indeling:
o Primaire gevolgen = functieverlies dat het rechtstreeks resultaat is van de hersenschade,

6

, bv. verlies van spierkracht
o Secundaire gevolgen = problemen die optreden ten gevolge van primaire gevolgen,
bv. ademhalingsproblemen door verminderde rompstabiliteit

 Indeling primaire gevolgen:
o Positieve symptomen: symptomen die een versterkte uitdrukking zijn van het centraal
zenuwstelsel, bv. hypertonie
o Negatieve symptomen: symptomen die een verminderde uitdrukking zijn van het centraal
zenuwstelsel, bv. hypotonie

1.2.1.1 MOTORISCHE GEVOLGEN: HEMIPLEGIE OF HEMIPARESE
 Hemiplegie = halfzijdige verlamming die kan optreden aan het bovenste of onderste lidmaat of beide
o Mate van verlamming is afhankelijk van locatie van letsel
o Kan zowel slap als hypertoon (en spastisch) zijn
 Herseninfarct thv van:
o Cerebri media: ernstigere en langere hemiparese van de arm en onderste gezichtshelft, dan
het been (BL > OL)
o Arteria cerebri anterior: hemiparese van het been en onhandigheid van de arm (BL < OL)
 Belangrijk:
o Hemiparese doet zich voor in de lichaamshelft CONTRALATERAAL aan de hersenhelft waar
het CVA zich heeft voorgedaan
 gekruiste uitval

o Gezicht
 Geldt enkel voor onderste gezichtshelft

o Romp en proximale ledematen
 Soorten:
 Tractus corticospinalis lateralis
o Contralaterale innervatie (kruist t.h.v. decussatio
pyramidum)
o Distale ledematen
o Somatotopische organisatie: elk lichaamsdeel
correspondeert met een gebied in de motorische hersenschors
 Tractus corticospinalis anterior
o Ipsi- en contralaterale innervatie (kruist op segmentaal niveau
ruggenmerg)

7

, o Axiaal: romp en proximaal

 Aangestuurd door tractus corticospinalis anterior: bilaterale innervatie
 Aansturing van de ipsi- en contralaterale hersenhelft die de motorische
functies ondersteunt
 Proximale en axiale uitval is vaak minder groot dan distale uitval, ook een
grotere kans op een beter herstel van de proximale motorische functies
o Spierzwakte (hemiparese)
 Reduced output parese:
 Afname van de activatie van de agonistische motor units waardoor er
verminderde kracht kan gegenereerd worden
 Subtraction parese:
 Te veel activiteit in de antagonisten waardoor de agonist onvoldoende
kracht kan genereren om een beweging uit te voeren
 Herstelstadia van Brunnstrom

1.2.1.2 MOTORISCHE GEVOLGEN: TONUS EN SPASTICITEIT
Tonus

 Tonus = spierspanning van een spier, zelfs in rust
o Aangestuurd door 2 mediale systemen:
 Tractus reticulospinalis lateralis en medialis
 Tractus vestibulospinalis
 Gezien de tractussen vnl. ipsilateraal verlopen moet ook de lichaamshelft ipsilateraal aan
het hersenletsel in rekening genomen worden
o Soorten spierspanning
 Hypotonie: verlaagde spierspanning
 Hypertonie: verhoogde spierspanning
 Posturale controle
o Stabiliteit
 Anti-zwaartekracht activiteit
 Balans strategieën (enkel, heup, stap(-stap),handen)
 Base of support (BOS)
o Mobiliteit
 Vrije, selectieve bewegingen
 Op een stabiele basis
o Oriëntatie (actieve controle van alignement en tonus)
 Key points
 Center of mass (COM) in relatie tot BOS
 (Intact) lichaamsschema
 Light touch

8

, Spasticiteit

 = het optreden van onvrijwillige, onwillekeurige verhoogde spierspanning (hypertonie) in het
aangedane lidmaat
o Is snelheidsafhankelijk en waarneembaar adhv passieve mobilisatie van aangedane lidmaat
o Schade aan upper motor neurons in het centraal zenuwstelsel
 Stereotiep patroon:
o SCAPULA: depressie en retractie
o SCHOUDER: ADDuctie, endorotatie
o ELLEBOOG: flexie
o ONDERARM: pronatie (supinatie)
o POLS: flexie en ulnaire deviatie
o VINGERS: flexie en ADDuctie
o BEKKEN: elevatie en retractie
o HEUP: adductie, endorotatie, extensie
o KNIE: adductie en extensie
o ENKEL: plantair flexie, ADDuctie, supinatie (inversie)
o TENEN: flexie en ADDuctie
 Spasticiteit vs. rigiditeit
o Spasticiteit
 Hypertonie
 Snelheidsafhankelijk
 Waarneembaar in één richting
 (Knipmesfenomeen)
o Rigiditeit (stijfheid)
 Hypertonie
 Niet snelheidsafhankelijk
 Waarneembaar in twee richtingen
 (Tandrad- en loden pijpfenomeen)
o Clonus
 Het ongecontroleerd samentrekken van een spier als reactie op een rek
 Meetinstrumenten
o Modified Ashworth Scale (MAS)
 Passief bewegen en uitgangshouding
 Meet spasticiteit thv elleboog en knie
 6-puntenschaal van 0 t.e.m. 4

9

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laura-schellekens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 65555 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen