Hoofdstuk 1: Wat is recht
Wat is recht?
Recht = ≠ elementen samen
= geheel van gedragsregels die opgelegd zijn door het gezag van de gemeenschap met als doel
ordening v/d maatschappij
De rechtsregels worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
Bronnen v/h Belgische recht
GRONDWET = GW
• Hoogste norm (198 artikelen)
• Werking + organisatie v/d staat
• Grondwettelijke rechten en plichten
• Grote territoriale toepassing = gans België
• Belangrijk !!! speciale procedure wetswijziging
• Wijziging in BS = Belgisch Staatsblad
WETTEN, DECRETEN EN ORDONNATIES
• zijn gelijkwaardig
• door parlement uitgevaardigd
• elk parlement eigen bevoegdheid (materiaal en territoriaal) maar controle dr Grondwettelijk
Hof
• Grote territoriale toepassing = gans België / Gemeenschap / Gewest
• Nieuwe verschijnen in BS → wet, … van toepassing vanaf 10e dag NA dag publicatie
UITVOERINGSBESLUITEN
• = Koninklijk, Ministerieel Besluit en Besluit van Gemeenschaps- en Gewestregeringen
• Voeren wetten, decreten en ordonnanties uit
• Controle Raad van State
• Grote territoriale toepassing = gans België / Gewest / Gemeenschap
• Nieuwe verschijnen in BS
Vb. In uitvoering van Woninghuurdecreet heeft Vlaamse Regering in een besluit de lijst
vastgelegd van kleine herstellingen die ten laste komen van de huurder en het
modelformulier dat geldt als bewijs van waarborg
pag. 1
,LAM1
RECHTSUITSPRAAK
• = rechterlijke uitspraak
• In principe enkel van toepassing tss partijen in geding
• Bijzondere, nieuwe interpretatie = PRECEDENT = kan leiden tot nieuw recht
• Te vinden in gespecialiseerde tijdschriften en databanken
RECHTSLEER
• = commentaren bij wetgeving en rechtspraak
• Zorgen voor argumenten om wetgeving in bepaalde zin te interpreteren
• Zorgen voor argumenten die rechter moeten overtuigen in bepaalde zin uitspraak te doen:
onrechtstreeks beïnvloeden van rechtspraak
• Te vinden in gespecialiseerde tijdschriften of boeken
GEWOONTEN EN GEBRUIKEN
• = zeer uitzonderlijke bron van recht
• wordt naar verwezen in wetgeving (Bv. Afstand bomen tot perceelgrens)
Draagwijdte van bronnen van Belgisch recht
Gebiedende regels Aanvullende regels
Regels van openbare orde (en Regels van dwingende recht
goede zeden
Regels van openbare orde én goede zeden:
• OO: regels die het essentieel belang van de staat of gemeenschap raken (in het algemeen belang,
beschermen hele samenleving): hierop rust de orde in onze maatschappij
• vooral publiek recht (vb. staatsrecht, strafrecht, ruimtelijke ordening, milieurecht), staat en
bekwaamheid van personen
• sanctie = nietigheid van contract voorbeelden
- schijnhuwelijk
- verhuur woning die niet voldoet aan Vlaamse kwaliteitsnormen (Vlaamse Codex Wonen)
- verkoop baby
➔ en goede zeden = wat momenteel moreel aanvaardbaar is
• afhankelijk van tijdsgeest (vb. euthanasie)
• sanctie = nietigheid van contract voorbeelden - handel in verdovende middelen - organen verkopen
pag. 2
,LAM1
Regels van dwingend recht:
• ter bescherming van zwakke partijen in een contract (vb. opzegtermijnen huurder, volledig
appartementenrecht)
• sanctie: nietigheid
Aanvullend recht: = suppletief recht
• wordt toegepast wanneer het contract geen oplossing geeft vb. kosten van levering voor
koper of verkoper?
Inrichting van de Belgische Staat
Kenmerken van onze staat:
1. Rechtstaat
→ Overheid kan maar handelen als er wettelijke basis is
→ Burger mag alles zolang het niet wettelijk verboden is
2. Democratie
→ Wetgeving wordt onrechtstreeks door burgers bepaald (verkozen zetelen in parlement of
raden)
3. Monarchie
→ Staatshoofd = koning
→ onschendbaar, onbekwaam (politiek) alleen te handelen, geen persoonlijke macht
4. Federale staat
→ Macht is verdeeld over federaal niveau (nationaal) en deelstaten (gemeenschappen en
gewesten
Verdeling van bevoegdheden over verschillende niveaus
2 belangrijke principes als leidraad:
1 = SCHEIDING DER MACHTEN 2 = VERSCHILLENDE BELEIDSNIVEAUS
WM (wetgevende macht) = parlementen en → enkel voor WM en UM
raden → RM altijd federaal
UM (uitvoerende macht) = regeringen
RM (rechterlijke macht) = rechtbanken
WM en UM op FEDERAAL NIVEAU
Wetgevende macht
= federaal parlement + koning
Beslist via wet
Uitvoerende macht
= federale regering + koning
Beslist via KB en MB
pag. 3
, LAM1
WM en UM op NIVEAU van GEMEENSCHAP EN GEWEST
Schema gewest-en gemeenschapsniveau gebaseerd op taalgebieden
België 3 officiële talen:
- Nederlands
- Frans
- Duits
→ 4 taalgebieden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkebral. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,06. Je zit daarna nergens aan vast.