Endocrinologie
Te weinig bloedingen: komt vaker voor
Intervallen of segmenten bij ”cyclus” van 4m
Cyclusstoornissen
Niet elke bloeding is menstruatie
Voornaamste klinische expressie = dysfunctioneel bloedingspatroon
Kort na puberteit en naar menopazuze toe: niet echte regels
►Teveel bloedingsdagen: metrorragie
►Te weinig bloedingsdagen:
Oligomenorroe = <8 bloedingen per jaar, of “intervallen”/”segmenten” tussen 6 wk en 6 md
Amenorroe = geen bloedingen gedurende 6 md
Uitz. na 45 jaar: amenorroe = geen bloeding gedurende 12 md
Niet alle bloedingen zijn menstruaties!
Bv. bloeding bij PCOS of in menopauzale transitie kan oestrogeendoorbraakbloeding zijn
Slechts een beperkt aantal vrouwelijke zoogdiersoorten menstrueren:
de bepalende factor is ‘(pre)decidualisatie’ van het endometrium
, Anovulatie (bvb bij PCOS)
Mean daily patterns of urine FSH, LH, pregnanediol glucuronide (Pdg, progesterone excretion), and estrone
conjugates (E1C, estrogen excretion) in cycles without luteal function during the menopause transition Progesteron gemeten, en heel laag
mensen die bloeding hebben hebben hogere E
Anovulatoir hebben lagere E spiegels
The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 93, 2008, Pages 1711–1721
Decidualisatie en daarna menstruatie
, 4 soorten bloedingen
(Dys)functionele uteriene bloedingen (DUB): klassieke indeling
Flow tijd/volume
P dervingsbloedingen (bvb pil); kan zeer wisselen zijn qua desquamatie
E dervings bloeding; bij daling dan desquamatie, bij ovulatie kan dit ook bloeding geven
• Oestrogeendervingsbloeding: afschilferend proliferatief endometrium
Ovulatie, na bOVX, radiotherapie etc. Gelimiteerd t/v
E doorbraakbleoding kan maanden blijbven duren omdat geen incentif om boeding te doen stoppen
• Progestageendervingsbloeding: afschilferend endometrium met (pre)decidualisatie
Menses, pseudomenses onder OC/HST Wisselend t/ zeer wisselend v
Proliferatoef endometrium (verruit meest disfunctionele bloeding): wisseldn qua volume en tijd, kan weken tot maanden aanslepen
• Oestrogeendoorbraakbloeding: proliferatief endometrium
Menstruatie kan maar 14d duren
Anovulatoire bloeding, tijdens oestrogeentherapie Zeer wisselend t/v
• Progestageendoorbraakbloeding: (pseudo-)decidua P doorbraakbloeding: zeer freq, onder mirena bvb
Tijdens progestageentherapie Zeer wisselend t /gelimiteerd v
Men onderscheidt drie stadia:
Cyclusstoornissen van pathofysiologisch standpunt (zie hieronder bv. bij - Luteale fase defecten (LPD) of corpus luteum deficiëntie: follikelontwikkeling en ovulatie, maar onvoldoende hoge en lange
hyperprolactinemie):
corpusluteumfunctie met secretie van progesteron
→ soms te vroege en weinig overvloedige dervingsbloedingen in tweede helft van cycli (“irregular shedding”)
DD polymenorroe = meer bloedingsdagen
- Anovulatie: follikelontwikkeling maar geen ovulatie opgetreden (en dus geen corpus luteum)
→ meestal wel bloedingen, meestal onregelmatig = meestal minder bloedingsdagen, afhankelijk van oestrogeenproductie
- Geen follikelontwikkeling (en dus ook geen ovulatie en corpus luteum)
→ minder of geen bloedingen = oligo→amenorroe
Hyperprolactinemie of PCOS
Eerst luteale fase: corpus luteum functie onvoldoende gedragen, kan aanleiding geven tot verstoord bloedverlies
= abnormale P dervingsbloeding
Vooral in postmenarche en premenopauze
Afh van E bloeding of bloeding is of niet
Hypogonadisme (/eetstoornis): geen ovulatie en geen corpus luteum: weinig/ geen bloeding !!moeilijk herstel
, LH, FSH, E2, and P4 levels during two consecutive menstrual cycles in adolescent girls with either normal
P productie kan onadequaat zijn
ovulatory cycles (NORMAL OV) or short ovulatory cycles (SHORT OV): evidence of luteal phase defect
Bij short cycles
Na puberteit; sequentie met anovulatoire cycli, dan luteale fase defect dan normaal
The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 104, 2019, Pages 613–623
Nieuwe cyclus kan beginnen wanneer nog een bezig is: superpositie van luteale fase; heel veel bloedingen door toename van FSH drive bij
Cyclusstoornissen: niet denken in dogma’s meerdere follikels
• Het dogma dat er maar 1 cyclus per keer kan zijn, is fout: in de late reproductieve Desquamatie is wisselend en afh van aantal factoren, er kan een stuk endometrium achterblijven na menstruatie
periode en de menopauzale transitie kunnen er gesuperponeerde cycli zijn: LOOP events
(luteal out-of phase events). Deze zijn het gevolg van de toenemende FSH drive bij een
slinkend n follikels
• De ‘langzaam falende’ ovariële functie (corpus luteum insufficiëntie → anovulatie)
vertaalt zich pas zeer laat in een dalende oestrogeenproductie (normaal tot verhoogd tot
2 jaar voor de menopauze of de LMP)
• Het dogma dat de endometriumdesquamatie bij een ‘menstruatie’ volledig is, is fout: bij
een fel opgegroeid endometrium, kan het meerdere cycli duren vooraleer met een
‘medische curettage’ het endometrium terug