Samenvatting
Samenvatting H7 gynaecologie
Samenvatting van het boek met slides en notities van in de les
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
BorstafwijkingenHans Wildiers
Multidisciplinair Borst Centrum/Algemene Medische Oncologie
Algemene structuur:
Anatomie van de borst • ontwikkelde borst = gemodificeerde zweetklier; uit vertakte structuur van melkgangen
• 12-20 radiair gerangschikte lobben: elk eigen afvoergang, uitmondend in de tepel
• Vanuit lobuli (melkproductie): ductuli en ducti lactiferi, thv tepel verbreden (sinus lactiferus) en uitmonden in de tepel
o Bij beschadiging door letsels in ducti kan er bloed uit tepel komen
o 20-25 ducti: als vochtverlies uit tepel, als altijd uit dezelfde plaats dan uit 1 spec melkgang, en kan deze spec behandelen
• Tss lobuli: bindweefselschotten = ligamenten van Cooper !stevigheid
Bezenuwing:
• Huid: takken plexus cervicalis + intercostale zenuwen
• Klierweefsel: sympathische
• sensibiliteit oksel en binnenzijde bovenarm: n.intercostobrachialis + n.cutaneus brachii medialis (netwerk door oksel)
• Motorisch:
o m.serratus anterior: n.thoracicus longus (!!scapula alata)
o m.latissimus dorsi: n.thoracodorsalis
, Lymfedrainage:
Anatomie van de borst • Vnl naar okselklieren (75%)
• parasternale lymfeklierketen (t.h.v. a. mammaria interna); vanuit mediale en centrale gebied
o Parasternale klieren draineren direct in veneuze systeem via ductus thoracicus of ductus lymphaticus dexter
o Mammaria klieren: vooral letsels mediaal liggen die naar deze klieren gaan draineren
• Axillaire klieren:
o Aantal lymfeklieren in oksel varieert
o 3 niveaus obv anatomische relatie tov m. pectoralis minor:
- Level I→ lateraal van laterale rand m. pectoralis minor (vaak meer opp)
- Level II→ tussen laterale en mediale rand m. pectoralis minor, en
interpectorale klieren
- Level III → mediaal van mediale rand m. pectoralis minor, inclusief zgn.
infraclaviculaire klieren
o Hoe hoger, hoe slechter !!
o Draineren via infraclaviculaire klieren; lymfe vervolgens direct in bloedbaan of naar supraclaviculaire/diepe cervicale klieren
Oestrogenen: ontwikkeling met soms flinke borstvorming nog v r de menarche; ook al is er reeds een belangrijke hoeveelheid
Fysiologie van de borst klierweefsel, de borst bestaat dan vnl. uit bindweefsel.
Algemeen:
Hormonen (vnl hypothalamo-hypofysaire-ovari le as) + GF op bindweefsel en epitheel van Progesteron uit de corpora lutea: stim oestro- en progestagenen voor uitrijping van de melkgangen of ‘ducti’, de vertakking van de kanalen
borstklier: en ontwikkeling van de lobuli
- Ontwikkeling
- Uitgroei
- Differentiatie
! Leeftijd en fysiologische veranderingen beïnvloeden klinisch onderzoek !! Vanaf 35j: hoeveelheid borstklierweefsel afnemen (bindweefsel vervangen door vetweefsel): proces in menopauze versneld voortgaat
en uiteindelijk tot totale involutie van het klierweefsel leidt met degeneratie van de ductuli.
Ontwikkeling:
Luteale fase menstruele cyclus:
• borststuwing door toegenomen vascularisatie en vochtophoping
• verdwijnt met de maandstonden
• Borsten: hobbelig en zwaar aan +/- premenstruele spanning en pijn, meestal symmetrisch
Zwangerschap:
Inductie verdere differentiatie van de borstklier oiv verschillende zwangerschapshormonen uit
placenta
• Prolactine:
o ductuli en lobuli groeien + regelt melkproductie
o blijft hoog postpartum: melkkliertjes verder geactiveerd door zuigen van de baby
óó ë
, Klinisch onderzoek
Diagnostiek Algemeen:
• Rustige, warme en geruststellende omgeving
• Anamnese
• Klinisch onderzoek • Voldoende licht !kleine abnormaliteiten
– Borst • Bij zorgvuldig klinisch borstklieronderzoek: tumoren >0,5 cm voelen
– Locoregionale klierstreken • !! >1 cm meestal maar niet altijd
• Beeldvorming • pati nt tot aan het middel ontkleed
– Rx mammografie + Echografie Triple
• 1ste week na menstruatie klinisch onderzoek makkelijkst
– MR borsten diagnostiek
• Pathologisch onderzoek
Triple diagnostiek !!
– Punctiebiopsie (CNB = core needle biopsy)
Tissue is de issue; punctiebiopsie nodig om architectuur van de tumor te hebben, meer diagnostische power
– Fijne naald aspiratie cytologie (FNAC)
Belangrijkste klachtenpatronen bij borstpathologie:
Anamnese nodulus:
• ongeveer 80% met nieuwe diagnose: massa/zwelling = 1e symptom
Klachtenpatronen i.v.m. borst
• Soms: asymm verandering volume of contour, huidintrekking of ulceratie, verandering tepelstand met intrekking op korte
termijn
• Nodulus
• Duur? altijd of enkel cyclisch aanwezig
• Pijn • Verandering of groei?
• Andere klachten? (pijn, koorts of tepelvochtverlies)
• Tepelvochtverlies
Gevoel van zwaarte of pijn:
• Eczeem • Goedaardige borstafwijkingen vaak met pijn gepaard
• !! Minder pijn bij borstkanker
• cyclisch of niet-cyclisch?
• relatie met de menstruele cyclus?
• gepaard met andere premenstruele klachten?
• Hoelang?
• stekende pijn, spanningsgevoel, doffe pijn, inspannings- of bewegingsgebonden?
• geassocieerd met zwelling, verharding of massa?
ë
, • koorts of roodheid?
• tepelvochtverlies?
Tepelvochtverlies:
= Elke afscheiding uit tepel buiten lactatie en zwangerschap, spontaan of bij leegduwen.
• uni- of bilateraal, uni- or multiporieel, cyclisch of continu
• melkachtig, purulent, waterig, sereus, sero-sanguinolent of bloederig
• Oorzaak meestal goedaardige afwijking:
o verwijding grote melkgangen met epitheeldegeneratie en soms afsluitingen !infecties
o Papilloom (goedaardig epitheliaal letsel)
o kanker (kwaadaardig epitheliaal letsel)
• Bloederig unilateraal uniporieel tepelvochtverlies: vaak papilloma of (in situ) borstca
• Ingedikt multiporieel secreet: melkgangverwijding
Bij eczeem of schilfering van tepel of tepelhof en andere tepelaandoeningen:
• Ingetrokken tepel niet pathologisch als gemakkelijk naar buiten
• Echte fixatie:
o chronische ontstekingsprocessen met fibrose
1. leeftijd menarche en evt menopauze; verloop cyclus; APGM status; leeftijd eerst voldragen zwangerschap; borstvoeding (duur) en
Anamnese complicaties
• Leeftijd menarche en menopause; APGM ; borstvoeding 2. gebruik medicatie met bijzondere !! hormonale preparaten (contraceptie, substitutietherapie); belang als kanker want hormonale
therapie dan tegenaangewezen;
• Medicatie (hormonaal)
3. familiale anamnese (maternaal en paternaal) ! borst- en/of eierstokkanker bij eerste en/of tweede graad verwanten
• Familiale anamnese (borstkanker, eierstokkanker)
4. tijdstip eerste symptomen: soms indruk over de groeisnelheid tumor en indicatie voor 'patient's delay'; evt voorafgegane
• Wanneer zijn klachten begonnen? borstproblemen (vroegere borstbiopsies of ontstekingen/drainage abces) ! Littekens op mammo- en echografie abnormale beelden;
primaire klacht kan veroorzaakt worden door vergrote lymfeklier in de oksel (axillaire adenopathie)
• Klachten van metastasen
5. aanwijzingen voor evt metastasen:
• prikkelhoest (lymphangitis carcinomatosa de long of longmetastasen)
• pijn in rug of botten (botmetastasen)
• tumoren in of onder de huid gelegen (cutane of weke-delen-metastasen)
• neurologische klachten (hersenmetastasen)
• opgezette buik (hepatomegalie of ascites)
Borstvoeding beschermd deels tegen kanker
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jadetaillieu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,06. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen