Cursus Mens en maatschappij
Hoofdstuk 3: eindtermen+ leerplannen domein Mens en
maatschappij
1 Domein mens
Doel v/h domein Mens in ET = kinderen helpen om zichzelf+ andere
mensen te begrijpen+ o/e adequate wijze met zichzelf+ anderen om te
gaan.
Kinderen verwerven kennis, inzicht, vaardigheden+ attitudes tov zichzelf+
anderen als psycho-sociaal wezen doen dit als individu (behoeften, gevoelens,
zelfbeeld, ...)+ als sociaal wezen in intermenselijke relaties (sociale kennis,
inzichten, vaardigheden+ attitudes). Daarbij moet ook aandacht uitgaan naar
interculturele communicatievaardigheden.
De ET Mens zijn onderverdeeld in 3 rubrieken:
- ik en mezelf
- ik en de ander
- ik en de anderen: in groep.
Enerzijds gaat dit over de groei naar e positief, maar realistisch+ gedifferentieerd
zelfbeeld. Het= belangrijk dat e kind zich bewust wordt v zijn eigen
mogelijkheden, beperkingen, wensen, voorkeuren, waarderingen, gevoelens, …+
dat het leert om o/e adequate manier hiermee om te gaan+ deze o/e voor
anderen begrijpbare+ aanvaardbare manier te uiten. Kind moet ook ervaren dat
zijn mogelijkheden evolueren, dat het mag vertrouwen op wat het al kan.
Daarnaast= het ook belangrijk dat e kind vaardig leert omgaan met anderen.
Sociale competentie wordt ook in belangrijke mate bep door de groepscultuur.
Kinderen leren dat gedrag dat i/d ene situatie/groep gepast is, i/e andere
situatie/groep als ‘ongepast’ kan worden beleefd.
In elke groep bestaan er versch opvattingen over welke normen (=concrete
gedragsregels die aangeven wat er verwacht wordt i/e bep situatie)+ waarden
(=alg abstracte richtlijnen die uitdrukken wat e bep samenlevingsverband als
goed+ juist beschouwd) belangrijk zijn, welke minder.
Dit domein heeft veel raakpunten met domein Maatschappij+ de
leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden.
,De ET geven aan dat je als lkr alle kansen moet aangrijpen om lln te
begeleiden om zichzelf+ de anderen te leren begrijpen+ om vaardig te worden
i/d omgang met anderen.
, Hoe worden de ET Mens vertaald i/d leerplannen v/h KOV, GO! En
OVSG?
- ZILL:
de ET Mens vind je terug in 2 ontwvelden die deel uitmaken v/d persgebonden ontw: de
socioemotionele ontw+ de ontwikkeling v innerlijk kompas.
- Leerplan OVSG:
Mens= 1 v/d 7 domeinen v/h leerplan WO. Leerplandoelen vallen uiteen in 2 leerlijnen: e leerlijn
‘sociale cognitie’ (= het denken over jezelf, anderen, relaties tussen mensen+ afspraken in
interactie tussen mensen)+ e leerlijn ‘sociale vaardigheden’ (= het waarneembaar sociaal gedrag).
- Gemeenschapsonderwijs (GO!):
Mens+ maatsch vormen samen 1 vd 5 domeinen uit het leerplan WO. Daarnaast vormen ze ook
1 v/d 10 bouwstenen v/h leerplan: ‘bouwsteen 10: mens+ maatsch als centraal referentiepunt
nemen’. Het leerplan geeft aan dat i/d keuze v WO-thema’s het domein ‘mens+ maatsch’ e
centraal referentiepunt moet zijn. 1 v/d inhoudelijke uitgangspunten v/h leerplan= het opvoedend
karakter v WO. Het leerplan geeft aan dat de domeinen Natuur, Ruimte, Tijd+ Techniek relevant
worden voor het echte leven als de koppeling gemaakt wordt naar onszelf+ de maatsch waarin we
leven.
1 Domein Maatschappij
Uitgangspunt v ET Maatschappij = dat kinderen kennis, inzicht,
vaardigheden en attitudes verwerven Tav/h collectieve i/d samenleving.
Kinderen moeten basiscompetenties ontw die het hen nu+ later mogelijk maken
om te functioneren i/d maatschappij. E aantal eindtermen die rechtstreeks
verwijzen naar essentiële elementen v die maatschappij mogen dus niet
ontbreken.
In de ET maakt men volgende opdeling in maatschappelijke verschijnselen:
- Sociaal-culturele verschijnselen: gezin, waarden+ normen, racisme,
multiculturele samenleving, omgaan met diversiteit, (collectieve)
voorzieningen voor diverse groepen in samenleving (ouderen,
gehandicapten), …
- Sociaal-economische verschijnselen: vormen v arbeid, media+ reclame,
prijs v product, collectieve voorzieningen, ongelijke verdeling welvaart, …
- Politiek-juridische verschijnselen: rechten v mens+ kind, rechten vs
plichten, werking democratie+ sleutelrol verkiezingen, inzicht in
staatsstructuur België, rol internationale instellingen, …
I/e aantal v deze maatschappelijke verschijnselen vervullen kinderen v/e basisschool nog geen
actieve rol. Ze worden er wel vaak mee geconfronteerd door wat ze opvangen via ouders, media,
… . Voor deze ondwp ligt accent vooral o/h verwerven v inzichten, o/e niveau dat aangepast is
aan kinderen. Over welke verschijnselen gaat het?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Er zijn maatschappelijke fenomenen waar kinderen wel rechtstreeks mee te maken hebben.
Daarvoor moeten ze naast het aanleren v kennis+ inzichten, ook e aantal vaardigheden+
attitudes ontw. Zoals:
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
