Deze samenvatting gaat over de geschiedenis en het verloopt in de volgorde van de tijdslijn. We starten met de prehistorie, het ontstaan van de wereld, mensachtige,... Daarna gaat het over het oude Egypte. Vervolgens gaat het over de Grieken en de Romeinen. Dan gaat het over de Franken, het Germaan...
WOI Tijd en historisch referentiekader
Wat is geschiedenis?
Geschiedenis: geheugen v/d mensheid
Gesch= wetensch studie v/h menselijk verleden Gesch= feiten, betrouwbare
kennis v/h verleden. Gesch= anders dan verhalen over vroeger, legenden, sprookje/
mythe leren e onderscheid maken tussen waar + verzonnen. =moeilijk, omdat
gesch niet altijd over e bestaande, tastbare werkelijkheid gaat. Het verleden ≠
meer waarneembaar; enkel sporen ervan. E bewering kan alleen worden
aangenomen als zij gebaseerd is op betrouwbaar bewijsmateriaal.
geschondws moet doel hebben: respect voor waarheid, voor feiten! Geschondws
stimuleert het kritisch denken. Beeldinfo= v groot belang. Kritisch denken=
belangrijk.
Kennis+ inzicht historische processen (ontw historisch
besef)
Voeling met historisch denken, ontw historisch besef wann je oog hebt voor
veranderingsprocessen+ probeert het andere, minder bekende te begrijpen.
Historisch denken: zich bewust zijn v veranderingen. lineair denken: vroegere
perioden zijn slechts e voorgesch op, meestal i/e minder ontw stadium. eigen tijd=
centraal. → vermijden willen we tot historisch besef komen. Geschondws moet
gericht zijn o/h relativeren v eigen overtuigingen+ gevoelens als zijnde
historisch gebonden, min/ meer toevallig ontstaan+ veranderlijk.
Overdracht v waarden en normen: cultuuroverdracht
Elke tijd heeft zijn waardepatroon. Begrip voor omstandigheden, leren
relativeren, grotere verdraagzaamheid maken deel uit v goed historische
vorming.
1
,Tijdsperiode 1: prehistorie/oudheid
Vanaf wann begint de gesch?
men stelt dat gesch begint bij het ontstaan v/d menselijke cultuur, met het
ontstaan v/d eerste mensen. Wann dit juist gebeurde= (nog) niet heel zeker.
Voorgeschiedenis/ Prehistorie: periode waarin mens het schrift niet kende+
waarv we geen geschreven bronnen hebben gevonden (of deze niet begrijpen)
Deze loopt v ca. 3,5 miljoen j geleden tot ca. 3000 v.C. Dan ontstaan de 1e
schriftsystemen i/h Nabije Oosten.
Prehistorie= v onmisbaar belang als tijdsperiode voor het inzicht i/d mens+
samenleving owv/d lange duur+ de fundamentele ontw die plaats vonden
Hfdst 1: Zwervende mens (tot ca 10 000 – ca 5000j geleden)
Vanaf het prille begin tot de eerste mensen
Vanaf het ontstaan van de aarde tot de mens(achtige)
Mythische verklaringen voor ontstaan wereld+ leven= generaties lang als
‘historisch juist’ aanvaard geweest. Bv scheppingsverhaal Genesis. De oorsprong v
alles wordt hier vaak bij goden/ goddelijke krachten gelegd.
Vooral vanaf 19e eeuw ontstaan er wetensch verklaringen naast de mythische.
Momenteel is meest aanvaarde theorie voor ontstaan heelal de Big Bang/
oerknaltheorie.
De ouderdom v/h heelal wordt volgens die theorie geschat op ong 13,7 miljard j
Evolutietheorie Charles Darwin= nog steeds basis voor de wetensch verklaring
voor evolutie v leven op aarde.
Hoe, waar en wann is de mens ontstaan?
Mensachtigen/ hominiden= klasse v zoogdieren, orde der primaten.
De sterke gelijkenissen kunnen verklaard worden wann men aanneemt dat de
mens+ mensaap e gemeensch voorouder gehad hebben.
De mens stamt dus niét af v/d mensaap, maar heeft dezelfde voorouder gehad.
We zijn dus familie v elkaar.
Er zijn duidelijke versch tussen mensen+ mensapen. E wezenlijk versch is het
rechtop lopen.
De anatomische versch tussen mensen+ mensapen vooral ivm onze manier v
voortbewegen.
Over het alg beschouwen onderzoekers daarnaast ook maken v stenen werktuigen
gekoppeld aan de grotere hersenen als de grens tussen mens+ dier.
‘Mensachtigen’: wezens die enkel de uniek menselijke eigenschap ‘rechtop lopen’
bezitten, eventueel gekoppeld aan het ‘maken v stenen werktuigen’?
Vóór 10 miljoen j geleden leefde de gemeensch voorouder v/d mens+ mensaap
in Afrika. Door verschuivingen onder aardkorst werd Oost-Afrika tegen de rest v/h
continent opgeduwd. Waar beide elkaar raakten, ontstond e enorme geografische
breuklijn.
2
,De Grote Slenk/ Riftvallei, die v Kenia naar Zuid-Afrika loopt, werd de grens tussen het hoger gelegen Oost-Afrika+ de rest v/h
continent. Het leefgebied v/d gemeensch voorouder bestond voortaan uit 2 geïsoleerde streken:
Westelijk Afrika bleef overwegend tropisch oerwoud. Onze voorouder kon er zich verder ontw tot de huidige soorten mensapen.
In Oost-Afrika ontw zich e ander klimaat+ plantengroei: het werd er warmer+ oerwoud maakte plaats voor savanne.
De gemeensch voorouder v mens+ mensaap moest zich aan zijn nieuwe leefwereld aanpassen om te kunnen overleven. De
1e vereiste om in savanne te kunnen overleven was het rechtop lopen= de beslissende stap i/d evolutie tot mens(achtige),
niet de toename v/d herseninhoud.
De oudste sporen v mensachtigen dateert men tot ca 6 miljoen j geleden.
Evolutie van de mens
Er zijn versch theorieën over de afstamming v/d mens omdat het vaak moeilijk is om de gevonden skeletten juist te
dateren+ te interpreteren. We bekijken hier beknopt e veel aanvaarde theorie.
3
, 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liseledent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,96. Je zit daarna nergens aan vast.
