VERZEKERINGSRECHT - ELLEN DUPON ACADEMIEJAAR 2023-24 SEM2
HOOFDSTUK 1: DE
VERZEKERINGSWERELD
1. WAAROM VERZEKEREN?
Bescherming tegen talrijke en gevarieerde gevaren en risico’s (ziekte, ongeval, brand, …)
Verschillende beschermingswijzen:
o Preventieve maatregelen
Maatregelen zoals je gordel dragen tijdens rijden zijn niet altijd genoeg, je hebt geen controle
over wat de rest doet. Deze preventieve maatregelen geven dus geen “zekerheid”.
o Sparen
Maandelijks wat geld opzij zetten; niet genoeg bij schade zal je misschien een deel kunnen
betalen, maar het zal niet voldoende zijn.
o Kostenspreiding over verschillende personen: solidariteit
Wordt niet altijd eerlijk gehandeld bij schade, discussies
Probleem: die beschermingswijzen bieden onvoldoende bescherming
Preventie: soms ondoelmatig, soms onmogelijk, vaak ondoeltreffend
Sparen: schade te groot, schade komt vroeger dan verwacht
Solidariteit (vrijwillig of verplicht): heeft slechts betrekking op bepaalde risico’s
Oplossing: DE VERZEKERING
Verzekeren is een techniek die berust op een interpersoneleen intertemporele spreiding van één of meer
risico’s tussen de dragers van een gelijksoortig risico
2. DE OORSPRONG VAN VERZEKERINGEN
Verzekeren is ontstaan uit de omstandigheden en noden die van de oudheid tot op heden de menselijke
verbeelding hebben getart en uitgedaagd
2.1 VOOR CHRISTUS
Holbewoners: eerste kleine gemeenschappen
o mannen: jacht
o vrouwen: kinderen + landbouw
Oogst –jacht –voorspoed –noodlot: zoenoffers aan de goden (= eerste ‘verzekeringspremies’)
Duidelijke takenverdeling: hier had men al ‘verzekeringen’. De zoenoffers gelden toen als
‘verzekering’. Ze geloofden in bovennatuurlijke krachten
Eerste verzekeringssystemen in Egypte en Babylonië
Egyptenaren geloofden in leven na de dood => eerste begrafenisverenigingen (gemeenschappelijke
kassen) –2500 v. Chr.
Hammoerabi (stichter van Babylonië) –1730 v. Chr. –eerste verzekeringswetgever 282 artikelen (bv.
karavaantochten: indien 1 iemand bestolen solidariteit van de hele groep)
Grieken en Romeinen (200 v. Chr.): begrafenisfondsen voor minder gefortuneerde burgers –testamenten
–levenslange onderhoudsgelden (sterftetafels van Ulpianus)
Pagina 1 van 123
,VERZEKERINGSRECHT - ELLEN DUPON ACADEMIEJAAR 2023-24 SEM2
Grieken en Romeinen “lenen op bodemerij” (bestaat nog steeds ! Art. 1964 B.W.): geldschieter betaalt
aan een reder een aanzienlijke som geld om het schip reisklaarte maken; bij behouden terugkeer wordt
een aanzienlijke rente betaald bovenop het uitgekeerde kapitaal.
2.2 NA CHRISTUS
ME: eerste gilden: vereniging tegen gevaar van volksverhuizingen en terreurbenden
12de eeuw: lijfrentemodel –Venetië: Montes profani: steden inden kapitaal in ruil voor levenslange rente
13de eeuw: verschillende vormen van leningen (woekkerrente) –Paus Gregorius IX: 1234: verbod voor
christenen om tegen intresten geld te lenen
15de eeuw: ontstaan moderne verzekeringscontracten
o pandjeshuizen (berg van barmhartigheid)
o uitzetverzekeringen m.o.o. huwelijk
Eerste levensverzekeringen:
o eerder een gokspel (op matrozen, bekende personen zoals de paus, de koning, …)
o 1774: Engelse wet: reglementering
o levensverzekeringen: Lorenzo Tonti => tontinebedingen
Eerste schadeverzekeringen
o Lombardische zeeverzekering
o 1666: grote brand van Londen => ontstaan van premieverzekeringen én niet alleen handelaars maar
ook particulieren gaan zich verzekeren
19de eeuw: industriële vooruitgang => ontstaan van ongevallenverzekeringen (vnl.
arbeidsongevallenverzekering)
20ste eeuw: auto => aansprakelijkheidsverzekeringen
Steeds nieuwe risico’s:
o luchtvaart (vroeger en nu)
o kernenergie
o milieurisico’s
2.3 TOEKOMST
9/11: grootste verzekerde catastrofe ooit
o Levensverzekeringen
o arbeidsongevallenverzekeringen
polis: terrorismedekkingen in arbeidsongevallenverzekering, BA-auto, BA-brand en ontploffing, brand
eenvoudige risico’s, levensverzekering, ongevallenverzekering, ziekteverzekering.
Besluit: verzekeringsrecht steeds in beweging!
o Problemen met laster via internet
Internet: schering en laster. Nu kan men zich verzekeren tegen de risico’s hiervan (handig
voor bijvoorbeeld bedrijven)
o Drones: inbreuken op privacy / AH door drones te besturen ➔vaak uitgesloten in BA privéleven
Pagina 2 van 123
,VERZEKERINGSRECHT - ELLEN DUPON ACADEMIEJAAR 2023-24 SEM2
3. SOORTEN VERZEKERINGEN
3.1 ALGEMEEN
Verschillende classificaties zijn mogelijk
Wet op de Verzekeringen hanteert twee classificaties
o Schade persoonsverzekering
o verzekering tot vergoeding van schade verzekering tot uitkering van een vast bedrag
3.2 VERSCHILLENDE CLASSIFICATIES
3.2.1 SCHADE VERSUS PERSOONSVERZEKERING
Wetboek: Verzekeringswet Deel 4, Titel III en Titel IV: indeling in schade- en persoonsverzekeringen
SCHADEVERZEKERINGEN:
Art. 5, 15° Verzekeringswet:
“verzekering waarbij de verzekeringsprestatie afhankelijk is van een onzeker voorval dat schade veroorzaakt
aan iemands vermogen”
Bv. zaakverzekeringen (brandverzekering); rechtsbijstandsverzekeringen; aansprakelijkheidsverzekeringen
Artikelen 105 en 106 Verzekeringswet moeten steeds nageleefd worden
PERSOONSVERZEKERINGEN:
Art. 5, 16° Verzekeringswet:
“verzekering waarbij de verzekeringsprestatie of de premie afhankelijk is van een onzeker voorval dat iemands
leven, fysische integriteit of gezinstoestand aantast.”
Bv. levensverzekeringen, ziekteverzekeringen, hospitalisatieverzekeringen (= persoonsverzekeringen
andere dan levensverzekeringen)
o Levensverzekering: uitbetaling van het bedrag hangt vast aan het tijdstip van overlijden van de
verzekerde
o Ziekteverzekering: nooit zeker dat je ziek zou worden, maar is afhankelijk van het al dan niet ziek
worden van de verzekerde.
o Hospitalisatieverzekering: dekt het risico dat je gehospitaliseerd wordt. Wanneer je dus wordt
opgenomen in het ziekenhuis dekt deze verzekering de kosten van je opname.
Artikel 158 en 159 Verzekeringswet moeten nageleefd worden!
Pagina 3 van 123
, VERZEKERINGSRECHT - ELLEN DUPON ACADEMIEJAAR 2023-24 SEM2
3.2.2 VERZEKERING TOT VERGOEDING VAN SCHADE VERSUS VERZEKERING TOT UITKERING VAN
EEN VAST BEDRAG
VERZEKERING TOT VERGOEDING VAN SCHADE:
Art. 55, 3°Verzekeringswet
“verzekering waarbij de verzekeraar zich ertoe verbindt de prestatie te leveren die nodig is om de schade die
de verzekerde geleden heeft of waarvoor hij aansprakelijk is, geheel of gedeeltelijk te vergoeden”
Indemnitaire verzekeringen
Niet alleen eigen schade (casco), maar ook de schade aan derden (BA)
Art. 91 t.e.m. 101 Verzekeringswet
Opm.: elke schadeverzekering = verzekering tot vergoeding van schade
o ! Maar niet elke verzekering tot vergoeding van schade is een schadeverzekering !
Waarom? : Er zijn ook persoonsverzekeringen anders dan de levensverzekering die een vergoeding tot
schade zouden kunnen zijn; bv. hospitalisatieverzekering (=persoonsverzekering).
Er zijn 2 soorten:
Indemnitaire: vergoeding van schade, ze betalen enkel uit op basis van het voorliggend bewijs van de
schade (bv. ziekenhuisfactuur)
forfaitaire: uitkering van een vast bedrag
Opm. 2: een persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot vergoeding van
schade zijn, afhankelijk van wat partijen bepaald hebben
VERZEKERING TOT UITKERING VAN EEN VAST BEDRAG:
Art. 55, 4° Verzekeringswet:
“verzekering waarbij de prestatie van de verzekeraar niet afhankelijk is van de omvang van de schade.”
Forfaitaire verzekeringen
Art. 102 t.e.m. 104 Verzekeringswet
Opm.: een levensverzekering is steeds een verzekering tot uitkering van een vast bedrag
Opm. 2: een persoonsverzekering andere dan levensverzekering KAN een verzekering tot uitkering van
een vast bedrag zijn, afhankelijk van wat partijen bepaald hebben (bv. gewaarborgd inkomen)
Pagina 4 van 123
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellendupon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,16. Je zit daarna nergens aan vast.
