1. Inleiding - kennismaking met
de inspanningsfysiologie
1.1. Inspanningsfysiologie: historische mijlpalen
1921: A.V. Hill
start inspanningsfysiologie
Tot 1970: vooral cardiovasculair & respiratoir
Daarna biochemie: ‘wat gebeurt er in bepaalde cel/orgaan tijdens inspanning?’
1927: Amerikaanse invloed
Harvard Fatigue Laboratorium (HFL)
Opgericht door biochemicus
Leidde bijna alle prominente inspanningsfysiologen vd jaren 50 & 60 op
Uitwisseling v fysiologen die leidde tot Scandinavische invloed
Na 1950: Scandinavische invloed
Samenwerkingsbanden tssn Amerikaanse & Scandinavische inspanningsfysiologen
Hedendaagse inspanningsfysiologie:
Veel vooruitgang door verbeterde technologie
Herintroductie naaldbiopsietechniek: dunne naalden ontwikkelt
Intrede vd biochemie
Toepassen vd moleculair-biologische technieken
Inspanningstest om VO2, max te meten
Zak met lucht analyseren nr O2 & CO2
7-10 jaar later: 1ste gasuitwisselingstoestel
VO2 meten, ademhaling per ademhaling
Nadeel: bij vorig model wist men zeker dat persoon X-aantal lucht had uitgeademd
veel geleerd uit vorige methode
1.2. situering vd inspanningsfysiologie
Fysiologie:
inspanningsfysiologie
sportfysiologie: wat gebeurt er in lichaam als ik start met joggen?
klinische inspanningsfysiologie: hoe komt het dat er adapties gebeuren als ik train?
omgevingsfysiologie: koude, warmte, hoogte
1.2.1. fysiologie
mitochondrie: verwerken O2
belangrijkste organel in cellen (ETS)
defect? Mensen kù met moeite zuurstof gebruiken tijdens inspanning => kù niet trainen
orgaanfuncties ifv leeftijd:
- hartfunctiie neemt af id loop vh leven met 25%
MAAR gebasseerd op huidige populatie v mensen die fysiek gezond zijn maar
inactief
Achteruitgang is minder door bewegen => stoffen afgescheiden in hersenen
1.2.2. Inspanningsfysiologie
Size principle: principe vd volgorde vd spiervezelrecrutering
- ST fibers/type I:
Lage intensiteit
Meer mitochondriën
, - FT fibers/type IIa
- Type IIX
Progressieve rekrutering v spiervezels met toenemende intensiteit
VO2,max ifvd leeftijd: negatief verband
Resultante v aanvoer v zuurstof & afvoer v CO2
Profileren v elite atleten
Trainen & bijsturen vh trainingsproces
Traingingsbelasting:
slaap
- Non-REM slaap:
Metabole verwerking
Herstel v spieren
- REM-slaap:
Programmeren v hersenen nr bepaalde bewegingen
immuniteit:
- IgA
- Fysieke activiteit versterkt immuunsysteem
1.2.3. Sportfysiologie
Trainingsmethoden & mitochondriale biogenese:
Variatie in training
Uithoudingsvermogen verbeteren: duurlopen aan lage intensiteit
Type I aanspreken
Interval training: snelle vezels benutten
Zowel type I & type IIa aanspreken
Voldoende intensiteit in intervaltraining: type I, II a, IIx vezels aanspreken
1.2.4. Klinische inspanningsfysiologie
Oorspronkelijk: veel spiermassa, hogere VO2, max zit in genen
Fysieke inactiviteit
Chronische ziekten
Levenskwaliteit ↓
Myostatine: onderdrukt cel/spiergroei
Spieren kù wel groeien MAAR in bepaald niveau
afwezigheid myostatine gen: Bodybuilder op 2-jarige leeftijd
1.2.4.1. hart- en vaatziekten
vernauwing coronaire arterie= chronische ziekte
belet zuurstoftransport nr hart
weinig last tot bepaalde grens: wnr diameter gedaald is tot 50-60%
preventie dmv fysieke activiteit:
- daling cholesterol
LDL-cholesterol
Triglyceriden & toename HDL-cholesterol
- daling bloeddruk
- toename endothel-functie => vasodilatatie
- daling thrombusvorming
toename capaciteit fibrinolytisch systeem
- toename insuline sensitiviteit
- gewichtsreductie & preventie obesitas
fysieke training als therapeutische interventie bij chronische ziekten
doeling: evidentie nagaan van fysieke training als therapeutische interventie bij chronische
ziekten
- fysieke training is aangewezen id behandeling ve groot #chronische ziekten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellagoosens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,86. Je zit daarna nergens aan vast.