Leer ondernemen Samenvatting Wout Schelfhout
Leer ondernemen
HC1: Inleiding tot ondernemerschap - Kenmerken en denkwijzen van ondernemers
Ondernemerschap = the creation of something new with value (kan ook waarde voor maatschappij, klanten…
zijn) by dedicating sufficient time and effort, and by taking financial, psychological, and social risks and
receiving rewards, consisting of monetary rewards, personal satisfaction, and independence. (Hisrch & Peters,
2005). ➔ geen definitie kennen
1. Creativity (iets creëren met waarde) ➔ ondernemerschap heeft te maken met creativiteit
2. Time and effort ➔ tijdsinvestering ➔ uw handen uit de mouwen steken
3. Risk ➔ risico bv. Je job opgeven
4. Reward (financieel, maatschappelijk of persoonlijk) ➔ je doet het om er iets aan over te houden, niet
noodzakelijk geld, kan ook een persoonlijke voldoening zijn ➔ een beloning
Kan ondernemerschap worden aangeleerd?
In principe kan iedereen ondernemer worden, maar self-made ondernemers kunnen cruciale vaardigheden
missen als ze geen les krijgen in ondernemerschap. Bv. Bepaalde methoden aanleren, …
Vergelijk de interesse van studenten in ondernemen in Europa, België en USA:
Na 3 jaar in België is er maar 7%
ondernemer. Dit verhoogt
naarmate men langer is
afgestudeerd. Men wil eerst
werkervaring opdoen
Vergelijk ondernemerschap met management:
Deze 2 termen worden vaak door elkaar gebruikt. Dit zijn 2 andere takken!!
1
,Leer ondernemen Samenvatting Wout Schelfhout
Ondernemer start met start-up. Je begint. Nadat het succesvol is moet je naar de managementkant gaan.
Overleggen, structureren, plannen,… . De uitdaging zit erin om een evenwicht te vinden. Om terug naar
ondernemen te gaan. Als je dit niet doet, zit je vast. Dit is de “management-trap”. Veel ondernemers voelen
zich daar niet comfortabel.
Iedereen ondernemer?
Ondernemerschap is heel populair. Ondernemerschap stijgt bij jongeren.
Wanneer mensen onzekerheid hebben over hun job beginnen ze na te denken over hun carrière of over
ondernemerschap. Veel succesvolle start-ups zijn ontstaan uit crisissen. Interesse in ondernemerschap stijgt
wanneer het economisch minder goed gaat.
Ondernemers?
Gert Verhulst, Willy Naessens, … maar voornamelijk mannen bij grote bedrijven. Nochtans vrouwelijke
oprichters is minstens 40 à 50%.
Vormen van ondernemerschap:
• Value-oriented business = starten met een innovatief idee om een bestaand probleem op te lossen
met de ambitie om sterk te groeien in de toekomst (het bedrijf verkopen voor een aantal miljoen
euro). Vaak via death valley-model. ® bv. Deliverect (Gent): software voor horecabedrijven, privaat
bedrijf met valuatie van 65 miljoen dollar) => verlieslatend
Veel van de value-oriented bedrijven zijn in de beginjaren verlieslatend. Ze zijn te groeiminded, ze willen te
snel klanten hebben. Ze beginnen vanuit een idee dat ze de eerste jaren verlies mogen maken. Er moet
financiering worden opgehaald bij externe financiers maar me het idee om een paar jaar later wel
winstgevend te zijn.
Dit heet de “valley of death” er wordt in de beginperiode verlies gemaakt omdat men moet investeren in de
ontwikkeling van het product, het team en/of marketing. Pas na verloop van tijd hoopt men dat de omzet hoog
genoeg wordt om een positieve cashflow te bereiken. Dit type ondernemerschap brengt met zich mee dat
ondernemers op zoek moeten naar extern kapitaal om te kunnen overleven (bv. externe investeerders zoals
business angels, venture capitalists die betalen voor aandelen in het bedrijf). Typisch voor value-oriented
businesses
• Lifestyle business = starten met het idee een passie te volgen (met niet noodzakelijk een zeer
innovatief concept). Het doel is vaak om klein te blijven en een eigen inkomen te verwerven als
ondernemer/ zelfstandige, eventueel met enkele werknemers. Dit is meer dan 90% van de
ondernemingen, maar veel minder in de media belicht. ® bv. Gentse chocolatier Deduytschaver: volgt
passie, maakt kwaliteitsvolle pralines, wil wel een beetje winst maken maar geen multinational
worden)
Bv. Uitbater van een frituur, of van een restaurant
2
,Leer ondernemen Samenvatting Wout Schelfhout
Het grootste deel van de bedrijven zijn lifestyle business.
Value-oriented business: de bedrijven die de wereld willen veroveren. Misvatting dat het alleen maar
technologie is. De innovatie heeft soms met technologie te maken maar niet altijd. Kan ook innovatie zijn. Bv.
Makers van tapijten hebben tapijten gemaakt met logo’s (social distance)
Maar het kan ook alleen over ‘tech’ gaan. Bv. Air-pods ➔ 8,3 % van de omzet van Apple
Unicorn = een bedrijf met een waardering van meer dan 1 miljard dat niet op de beurs staat.
Leg de quote van G.B. Shaw uit: ondernemers zijn ‘unreasonable people’. “The reasonable person adapts
himself or herself to the world, the unreasonable one persists in trying to adapt the world to himself.
Therefore, all progress depends on the unreasonable person.”
Alles is het resultaat van ondernemerschap
Ondernemers willen iets veranderen. Mijn idee in de wereld zetten en hopelijk progressie gebruiken.
Ondernemen uit noodzaak of uit opportuniteit?
• Uit noodzaak: omdat er geen vrije vacatures zijn bv. Chili, Ecuador, …. Er is geen jobmarkt dus gaat
men een eigen bedrijf starten. Men gaat proberen in zijn levensonderhoud te voorzien.
• Uit opportuniteit:
TEA = Total Early-stage entrepreneurial Activity: het % van de populatie tussen de 18-64 jaar die eigenaar zijn
van een jong bedrijf of in het opstartproces zitten van een eigen bedrijf. (België zit onder de wereldmediaan)
Statussen om succesvol te ondernemen
✓ Ondernemers hebben in België een niet al te hoge status.
✓ Is ondernemerschap een goede keuze? Veel mensen vinden het niet zo goed. Ondernemerschap is
onzekerheid (heb je loon, …). Ondernemerschap wordt in België niet zo direct gezien als een goede keuze.
In tegenstelling tot in Zwitserland is het wel een goede keuze. (mooi loon, …)
Ondernemingsangst: ➔ ligt hoog in België
✓ Wat als ik morgen start en mijn start-up werkt niet?
✓ Mealhero: Death-valley model
✓ Recent: failliet
✓ Andere landen: ondernemers worden verheerlijkt. Proficiat jullie hebben het geprobeerd. Je kan het
later nog eens proberen.
✓ Tussen 75 en 90% falen, gaan failliet binnen x-aantal jaar.
3
, Leer ondernemen Samenvatting Wout Schelfhout
Hoe herken je een “goede” ondernemer? (onthoud er 2 van)
• Nummer één voorspellende eigenschap: autonomie ➔ zelfstandigheid willen nastreven ➔ niet
werken voor een baas maar ook zelfstandig zijn in je eigen beslissingen
• Neemt initiatief
• Sterke overtuigingskracht
• Durft risico’s nemen
• Flexibel
• Creatief
• Probleemoplossend
• Nood aan achievement
• Verbeeldingskracht
• Interne locus of control (geloof in controle over eigen lot/leven)
➔ als er iets mis gaat, stel een slechte klantenlevering, een goede ondernemer gaat de oorzaak gaat
in de interne omgeving zoeken. Er gaat gereflecteerd worden wat had ik of mijn team beter kunnen
doen? Goede ondernemers zoeken het (beperkt) falen van hun bedrijf bij zichzelf. (belangrijk was een
examenvraag)
▪ Een slechte ondernemer: gaat zeggen de oorzaak ligt bij iemand anders.
• Leider
• Harde werker
Succesfactoren van starten van een onderneming op het niveau van de ondernmer:
✓ Menselijk kapitaal ➔ wie ben ik als ondernemer? Wat is mijn persoonlijkheid? Het kan getraind
worden maar je start met een voorsprong als het ondernemend gen in je zit.
✓ Sociaal kapitaal / know who ➔ je netwerk, hoe meer mensen je kent, hoe gemakkelijker het is om
partners of klanten te vinden ➔ bv. leeftijd waarop mensen een onderneming starten, is vaak vrij laat
omdat ze een breder netwerk hebben
✓ Ervaring / know how ➔ hoe groter de werkervaring is, hoe groter de kans op een goede onderneming
Gevaar: Gouden kooi = hoe langer je werkt als werknemer, hoe moeilijker het wordt om je ‘gouden kooi’
achter te laten (stabiele job, vast inkomen, extra voordelen…). In dezelfde lijn geldt dat hoe ouder je wordt,
hoe hoger de alternatieve kosten worden om die overstap te maken; je hebt misschien een huis gekocht, een
lening terug te betalen, een gezin te onderhouden enzovoort. Maar elke leeftijd heeft zijn voor- en nadelen om
een bedrijf te starten: het tegenargument is dat leeftijd ook ervaring met zich meebrengt: ervaring is niet
alleen nuttig om kansen te ontdekken, maar ook om ze te implementeren (u hebt bijvoorbeeld meer menselijk,
sociaal en financieel kapitaal om op te vertrouwen).
De typische ‘unicorn founder’ startte zijn bedrijf op 34 jaar. (waardering > miljard). De gemiddelde leeftijd voor
een gewone start-up is 45 jaar. (grotere ervaring en breder netwerk)
Belangrijkste redenen voor jongeren om te willen ondernemen: (om uit de gouden kooi te komen)
• Eigen droom of idee realiseren
• Eigen baas te zijn
• Flexibiliteit in uren of loopbaanonderbreking
• Hoger loon speelt niet zo’n grote rol
Ondernemen: alleen of niet?
✓ Lifestyle business: is makkelijker om alleen te doen bv. Kinesist
✓ Value-oriented: 80% van de ambitieuze bedrijven hebben 2 of meer oprichters
4