Samenvatting
Volledige samenvatting macro-economie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting macro-economie voor bedrijfskunde (schakeljaar)
[Meer zien]Voorbeeld 8 van de 103 pagina's
Voorbeeld 8 van de 103 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Macro-economieInhoudsopgave
1 Module 1: introductie ..................................................................................................................................................... 5
1.1 Wat is macro-economie? ................................................................................................................................................. 5
1.2 Wat is het nut van macro-economie? .............................................................................................................................. 5
1.3 Economische stromen ...................................................................................................................................................... 7
1.3.1 Adam Smith ................................................................................................................................................................ 7
1.3.2 De industriële revolutie .............................................................................................................................................. 7
1.3.3 De crisis van de jaren ’30 ............................................................................................................................................ 8
1.3.4 1970: stagflatie ........................................................................................................................................................... 8
1.3.5 1980: monetarisme..................................................................................................................................................... 9
1.3.6 Post 2008 crisis: nieuwe theorieën ............................................................................................................................. 9
1.4 Theorie en empirie ........................................................................................................................................................... 9
2 Module 2: BBP & inflatie ................................................................................................................................................11
2.1 De macro-economische kringloop ................................................................................................................................. 11
2.2 Bruto Binnenlands Product (BBP) .................................................................................................................................. 12
2.2.1 Definitie .................................................................................................................................................................... 13
2.2.2 Andere manieren om inkomen te meten: ................................................................................................................ 14
2.2.3 Componenten van BBP: Y = C + I + G + NX ................................................................................................................ 14
2.2.4 Reëel versus nominaal .............................................................................................................................................. 15
2.2.5 Samenvatting: ........................................................................................................................................................... 18
2.3 Inflatie............................................................................................................................................................................ 18
2.3.1 Definities ................................................................................................................................................................... 18
2.3.2 Berekening ................................................................................................................................................................ 18
2.3.3 Problemen met het meten van de consumptieprijzenindex .................................................................................... 19
2.3.4 Inflatie ....................................................................................................................................................................... 19
2.3.5 Indexering ................................................................................................................................................................. 19
2.3.6 Verschil tussen BBP deflator en de CPI ..................................................................................................................... 20
2.3.7 Economische variabelen corrigeren voor inflatie ..................................................................................................... 20
2.3.8 Reële en nominale rente........................................................................................................................................... 21
2.3.9 Samenvatting ............................................................................................................................................................ 21
3 Module 3: economische groei.........................................................................................................................................22
3.1 Waarom zijn sommige landen arm en andere landen rijk? ........................................................................................... 22
3.2 Groeitheorie ................................................................................................................................................................... 23
3.3 Het solow-swan model .................................................................................................................................................. 26
3.3.1 Assumpties................................................................................................................................................................ 26
3.3.2 Oorzaken van groei ................................................................................................................................................... 28
3.4 Het endogene groei model ............................................................................................................................................ 29
3.5 Hoe kan beleid groei beïnvloeden? ................................................................................................................................ 29
3.5.1 Investeringen ............................................................................................................................................................ 29
3.5.2 Menselijk kapitaal ..................................................................................................................................................... 29
3.5.3 Technologische vooruitgang ..................................................................................................................................... 29
3.5.4 Buitenlandse handel ................................................................................................................................................. 29
3.6 Samenvatting................................................................................................................................................................. 30
4 Module 4: werkloosheid .................................................................................................................................................31
4.1 Wat is werkloosheid?..................................................................................................................................................... 31
1
, 4.2 Hoe wordt werkloosheid gemeten? ............................................................................................................................... 31
4.2.1 Administratieve data ................................................................................................................................................ 31
4.2.2 Labour force survey .................................................................................................................................................. 31
4.3 Definities ........................................................................................................................................................................ 32
4.4 Cijfers in België .............................................................................................................................................................. 32
4.5 Natuurlijke werkloosheid 1.0 ......................................................................................................................................... 32
4.6 Oorzaken werkloosheid ................................................................................................................................................. 33
4.7 Natuurlijke werkloosheid 1.1 (vervolg) .......................................................................................................................... 35
4.8 Soorten werkloosheid .................................................................................................................................................... 36
4.8.1 Vrijwillige vs. onvrijwillige werkloosheid .................................................................................................................. 36
4.8.2 Kortstondige vs. langdurige werkloosheid................................................................................................................ 36
4.9 De kosten van werkloosheid .......................................................................................................................................... 36
4.9.1 Voor het individu ...................................................................................................................................................... 36
4.9.2 Voor de maatschappij ............................................................................................................................................... 37
4.10 Debat ............................................................................................................................................................................. 37
4.11 Samenvatting................................................................................................................................................................. 37
5 Module 5: sparen & investeren ......................................................................................................................................38
5.1 Sparen & investeren....................................................................................................................................................... 38
5.2 Het financiële systeem ................................................................................................................................................... 39
5.2.1 Financiële markten ................................................................................................................................................... 39
5.3 Financiële tussenpersonen ............................................................................................................................................. 41
5.3.1 Bank .......................................................................................................................................................................... 41
5.3.2 Investeringsfondsen.................................................................................................................................................. 41
5.3.3 Andere financiële producten .................................................................................................................................... 42
5.4 Actuele waarde .............................................................................................................................................................. 42
5.5 Risico .............................................................................................................................................................................. 43
5.5.1 Verzekeringen ........................................................................................................................................................... 44
5.5.2 Diversificatie ............................................................................................................................................................. 44
5.5.3 Risico prijzen ............................................................................................................................................................. 45
5.6 Beleid ............................................................................................................................................................................. 45
5.6.1 Sparen aanmoedigen ................................................................................................................................................ 46
5.6.2 Investeringen aanmoedigen ..................................................................................................................................... 47
5.6.3 Overheidsfinanciën ................................................................................................................................................... 47
5.7 Samenvatting................................................................................................................................................................. 48
6 Module 6: het monetaire systeem ..................................................................................................................................49
6.1 Geld................................................................................................................................................................................ 49
6.2 Geschiedenis van het geld ............................................................................................................................................. 49
6.3 Functies van het geld ..................................................................................................................................................... 50
6.4 Liquiditeit ....................................................................................................................................................................... 50
6.5 Soorten geld................................................................................................................................................................... 50
6.6 Geld in de economie ...................................................................................................................................................... 51
6.7 Banken en geldaanbod .................................................................................................................................................. 51
6.8 De rol van centrale banken ............................................................................................................................................ 53
6.8.1 Macro-economische stabiliteit ................................................................................................................................. 53
6.8.2 Financiële stabiliteit .................................................................................................................................................. 54
6.9 Inflatie............................................................................................................................................................................ 55
6.10 Oorzaken inflatie ........................................................................................................................................................... 56
2
, 6.10.1 Klassieke theorie .................................................................................................................................................. 56
6.10.2 Oostenrijkse theorie............................................................................................................................................. 60
6.10.3 Het printen van geld ............................................................................................................................................ 60
6.10.4 Oorzaken inflatie 2022? ....................................................................................................................................... 60
6.11 Kosten van inflatie ......................................................................................................................................................... 60
6.11.1 “Shoe leather cost” .............................................................................................................................................. 61
6.11.2 Menu kosten ........................................................................................................................................................ 61
6.11.3 Misallocatie .......................................................................................................................................................... 61
6.11.4 Fiscale verstoringen ............................................................................................................................................. 62
6.11.5 Verwarring ........................................................................................................................................................... 62
6.11.6 Redistrubutie van vermogen................................................................................................................................ 63
6.12 Deflatie .......................................................................................................................................................................... 63
6.13 Samenvatting................................................................................................................................................................. 63
7 Module 7: open economie macro-economie ..................................................................................................................64
7.1 Introductie ..................................................................................................................................................................... 64
7.2 Handel in goederen en diensten .................................................................................................................................... 64
7.3 Internationale geldstromen ........................................................................................................................................... 65
7.4 Internationale goederen en geldstromen ...................................................................................................................... 65
7.5 Wisselkoersen ................................................................................................................................................................ 67
7.6 Beleid ............................................................................................................................................................................. 72
7.6.1 Overheidsuitgaven .................................................................................................................................................... 72
7.6.2 Handelsbeleid ........................................................................................................................................................... 73
7.6.3 Kapitaalvlucht ........................................................................................................................................................... 74
7.7 Samenvatting................................................................................................................................................................. 75
8 Module 8: conjunctuur ...................................................................................................................................................76
8.1 Introductie ..................................................................................................................................................................... 76
8.2 Data concepten.............................................................................................................................................................. 77
8.3 Oorzaken conjunctuur ................................................................................................................................................... 77
8.4 Conjunctuur modellen.................................................................................................................................................... 78
8.4.1 Neoklassieke theorie ................................................................................................................................................ 79
8.4.2 Neo-keynesiaanse theorie ........................................................................................................................................ 82
8.4.3 Real-business cycle ................................................................................................................................................... 82
8.5 Samenvatting................................................................................................................................................................. 82
8.6 Oefening ........................................................................................................................................................................ 83
9 Module 9: Keynesiaanse theorie ....................................................................................................................................84
9.1 Introductie ..................................................................................................................................................................... 84
9.2 Belangrijke concepten ................................................................................................................................................... 84
10 Module 10: de geaggregeerde vraag (AV) en het geaggregeerde aanbod (AA) ................................................................86
10.1 Introductie ..................................................................................................................................................................... 86
10.2 De korte termijn ............................................................................................................................................................. 86
10.3 De geaggregeerde vraag ............................................................................................................................................... 87
10.4 Het geaggregeerde aanbod (AA) ................................................................................................................................... 89
10.4.1 Lange termijn ....................................................................................................................................................... 89
10.4.2 Korte termijn ........................................................................................................................................................ 92
10.5 Twee oorzaken van fluctuaties ...................................................................................................................................... 94
10.5.1 Verschuiving in geaggregeerde vraag .................................................................................................................. 94
3
, 10.5.2 Verschuiving in geaggregeerd aanbod ................................................................................................................. 96
10.6 Neo-keynesiaanse theorie ............................................................................................................................................. 98
10.7 Samenvatting................................................................................................................................................................. 98
11 Module 11: monetair en fiscaal beleid............................................................................................................................99
11.1 Introductie ..................................................................................................................................................................... 99
11.2 Monetair beleid ............................................................................................................................................................. 99
11.3 Fiscaal beleid ............................................................................................................................................................... 101
11.4 Beleid om economie te stabiliseren ............................................................................................................................. 102
11.5 Samenvatting............................................................................................................................................................... 103
4
,1 Module 1: introductie
HB p. 433-436
1.1 Wat is macro-economie?
Micro-economie: is de studie van de beslissingen van individuele agenten, i.e. bedrijven van consumenten
Meso-economie: is de studie op sectorniveau, i.e. de industrie, het onderwijs
Macro-economie: bestudeert hoe alle economische beslissingen die individuele
bedrijven/consumenten/spaarders/werkgevers/werknemers maken samenkomen en dé economie van een
land of regio bepalen
Mankiw & Taylor: “macroeconomics is the study of economy-wide phenomena”, including inflation,
unemployment and economic growth.
• Macro-economie bestudeert hoe alle economische beslissingen die individuele
bedrijven/consumenten/spaarders/werkgevers/ werknemers maken samenkomen en het
economische systeem vormen.
• Meestal op het niveau van een land of regio.
BBP van België, VS en Burundi van 1960 tot
2021
Het BBP is één van die uitkomsten die we
tijdens de cursus gaan bestuderen. Het BBP
wordt gebruikt als een maatstaf van
economische welvaart. Hier zien we hoe die
economische welvaart geëvolueerd is voor deze
landen op de lange termijn. Het BBP is sterk
toegenomen voor de VS en België, voor Burundi
zien we bijna geen evolutie. Het BBP is bijna
niet gewijzigd.
Twee grote stromingen:
1) Lange termijn, bv. groei van een land
2) Korte termijn, bv. conjunctuur, inflatie, werkloosheid
1.2 Wat is het nut van macro-economie?
Leerdoelen van macro-economie:
• Macro-economische concepten als BBP, groei, inflatie en werkloosheid kennen en weten hoe deze
berekend worden
• Cijfers omtrent deze macro-economische concepten kunnen opzoeken en interpreteren
Nut voor toekomstige bedrijfseconomen:
• Berichtgeving over macro-economische situatie kunnen volgen en begrijpen wat dit mogelijks
betekend voor individuele bedrijven en consumenten
o Bv. De impact van een recessie op verkoop
5
, o Bv. De impact van inflatie op kosten
Examenvraag 2023:
Wat is het effect van deze maatregel op de korte- en
lange termijn voor
• De economische groei
• De inflatie
Wat gaan we allemaal zien?
Cursusinhoud:
• Module 1: introductie
• Module 2: BBP & inflatie
• Module 3: economische groei
• Module 4: werkloosheid
• Module 5: sparen en investeren
• Module 6: het monetaire systeem
• Module 7: open economie macro-economie
• Module 8: conjunctuur
• Module 9: IS-LM model
• Module 10: geaggregeerde vraag & aanbod
• Module 11: monetair & fiscaal beleid
• Module 12: inflatie & werkloosheid
• Module 13: internationale macro-economie
Cursieve modules: vallen waarschijnlijk weg wegens onvoldoende tijd
6
,Controverse: macro-economen zijn goed in het verklaren van het verleden, maar niet goed in het
voorspellen van de toekomst. Waarom?
Omdat Macro-economie een sociale wetenschap is die mensen bestudeert.
• De wereld waarin deze mensen leven en beslissingen maken verandert constant
• Verschillende economen hebben verschillende vertrekpunten
o Verschillende economische stromen doorheen de tijd
1.3 Economische stromen
1.3.1 Adam Smith
Grondlegger economie = Adam Smith
Op het moment dat hij Wealth Of Nations (zijn bekendste boek) schreef, was er nog geen sprake van
‘economie’ noch micro- & macro-economie. We noemden hem geen econoom, maar een moraal filosoof
De vragen waarover hij filosofeerde, waren wel economische vragen
• Grootste economische vraag: Waarom zijn sommige landen arm en andere rijk?
o Economische groei
Tijdsgeest: de verlichting. Ze probeerden economie te bestuderen op dezelfde manier waarop je
natuurwetenschappen bestudeert, daardoor zien we heel veel wetten
Idee: onzichtbare hand
• Het idee dat als je mensen vrijlaat en ze gewoon individueel beslissingen laat maken voor hun eigen
belang (egoïstische beslissingen). Die egoïstische beslissingen samen zullen ervoor zorgen dat de
economie het meest optimale evenwicht zal vinden
• Ook het idee van de klassieke economen die rond dezelfde als Adam smith bestonden
• Als er geen inmeging is van overheden enzoverder, zal de markt wel tot het optimale evenwicht
komen
1.3.2 De industriële revolutie
Er waren 2 tegenovergestelde stromingen:
• Marxisme (Karl Marx)
• Oostenrijkse school
Tijdens de industriële revolutie zien we een bepaald aantal landen heel erg rijk worden, maar vooral dat er
binnen bepaalde landen een kleine groep mensen rijk wordt en er tegelijkertijd een grote groep mensen
ontstaat die in armoede leven. Dit vertaalt zich in twee uiteenlopende economische stromingen
Marxisme:
• Eén van de belangrijkste ideëen is dat het kapitalistisch systeem enkel kan bestaan als er genoeg
werkloosheid is. Het idee van de tot dan klassieke economen was: markten komen in een optimaal
evenwicht en dus is er geen of weinig werkloosheid. Marx zegt dat dit niet klopt, in het kapitalisme
moet er een bepaalde hoeveelheid werkloosheid zijn opdat het systeem zou kunnen functioneren
• Het idee erachter: jij als fabriekseigenaar hebt mensen nodig die in jouw fabriek werken. In het
geval dat er genoeg werkloosheid is, wil dit zeggen dat er een paar 100 mensen bereid zijn om in
jouw fabriek te werken, maar je hebt maar 10 machines waar iemand aan moet werken. Zo kan je
heel eenvoudig die 10 mensen uitbuiten. Als die 10 mensen niet willen werken aan de condities die
7
, jij geeft, zijn er 90 andere mensen die die job heel erg graag willen. Die pool van werklozen heb je
nodig om slechte condities op te leggen aan je werknemers.
Wordt ook wel eens het reserve leger van werklozen genoemd
De Oostenrijkse school:
• Neoklassieke economen die opnieuw meer neigen naar het initële idee van Adam Smith
Ze zeggen: nee, werkloosheid bestaat niet. In een markt die vrij gelaten wordt, kan iedereen werk
vinden tegen het loon waaraan een werkgever werk wilt aanbieden. Dus mensen die niet willen
werken voor het loon dat ze krijgen, zijn vrijwillig werklozen
à Tegenstrijd tussen: markten komen tot een optimaal evenwicht als we ze vrijlaten OF er is een bepaalde
mate van overheidsinmeging nodig
1.3.3 De crisis van de jaren ’30
De crisis ging gepaard met een niveau van werkloosheid dat nog nooit gezien was. Als gevolg van die crisis
zien we een nieuwe economische school ontstaan: de Keynesiaanse economische school, genoemd naar
de grondlegger John Maynard Keynes
John Maynard Keynes
• Het neo-klassieke idee van de Oostenrijkse school kan niet met het niveau van werkloosheid dat we
zien tijdens deze crisis
• Keynes zegt dat markten niet altijd tot het optimale evenwicht komen. Soms moet de overheid
ingrijpen om die vraag aan te zwengelen
• Het idee is: een externe schock (bv. een beurscrash, covid, iets dat we niet hadden zien aankomen
en dat niet rechtstreeks iets met de economie te maken heeft) kan ervoor zorgen dat er een
suboptimaal evenwicht is op de markt. De enige manier om dat terug naar een optimaal evenwicht
te krijgen, is door overheidsingrijpen
• Keynes beweert dat werkloosheid tot een vicieuze cirkel zal leiden, consumenten kunnen geen
goederen en diensten kopen waardoor de omzet van bedrijven zal dalen en zo zijn werknemers niet
kan betalen en mensen ontslaan, enz....
Volgens Keynes moet de overheid tussen komen om de economie aan te zwengelen zodat we niet
in een vicieuze cirkel geraken OF uit de vicieuze cirkel geraken.
à Markten zorgen niet automatisch voor volledige tewerkstelling
à Vraag moet aangezwengeld worden (bv. spoorlijn)
• Keynes wordt gezien als de grondlegger van de macro-economie en economisch beleid (de
overheid moet een rol spelen)
• Cambridge school waartoe hij behoort
1.3.4 1970: stagflatie
Stagflatie = als zowel inflatie stijgt en tegelijkertijd de economie niet groeit/stagneert
Als er economische groei is, is er meer vraag naar goederen en diensten à de prijzen stijgen = inflatie
Omgekeerd, als het economisch slecht gaat, is er minder vraag naar goederen en diensten à de prijzen
dalen = geen inflatie
Eind jaren ’70, begin jaren ’80 zagen we tegelijkertijd een hoge inflatie en geen economische groei
• Niet te rijmen met ideeën van Keynes
Reden voor stagflatie: een oliecrisis die ervoor gezorgd heeft dat de prijs van energie gestegen is, los van
vraag en aanbod (zelfde verhaal als de dag van vandaag)
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NNA999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen