Samenvatting Gynaecologie
Les 1: anatomie en embryologie van het vrouwelijk urogenitaal stelsel
1.1 De bekkenbodem
- Bekkenbodem = structurele eenheid aan de onderkant van de buikholte tussen het pelvisch peritoneum en
de vulvaire huid
- De bekkenbodem bevat: peritoneum, aantal organen en fascia, spieren vd bekkenbodem (nl de m. obturator
internus en diafragma pelvis (= m. coccygeus + m. levator ani ), perineale membraan, externe genitalia
- Dit alles wordt verbonden met het beenderig bekken
- - de bekkenbodem bestaat uit 3 compartimenten:
1) Voorste compartiment met urethra, blaashals en blaas
2) Middelste component met uterus en vagina
3) Achterste compartiment met rectum, anaal kanaal en perineum
1.2 De verschillende structuren van de bekkenbodem
1.2.1 Botstukken in de bekkenbodem
- de botten in de bekkenbodem zijn het os sacrum, os
coccygeum en os coxae (2x)
- de os coxae bestaat uit het os ileum, os ischium en het os
pubis. Het os pubis heeft een corpus en een arcus superior en
inferior.. Tussen de arcus superior en inferior zit het foramen
obturatorium.
- het foramen obturatorium:
- wordt bedekt door de membrana obturatoria
- Aan de antero-superieure zijde bevindt zich een kanaal = canalis obturatorius
hierdoor loopt een neurovasculaire bundel naar het mediale deel van de zij
- In de voorste rand van dit membrana obturatoria lopen de a. en v. obturatoira
* bij heelkundige technieken bij bekkenbodemproblemen ku de a. en v. obturoria gekwetst
worden
Stuvia - Koop en Verkoop de
1.2.2 Ligamenten in de bekkenbodem
1) ligamentum sacrotuberosum
- loopt van tuberositas ischiadium nr sacrum
2) ligamentum sacrospinosum
- lig sacrospinosum loopt van spina ischiadica naar lateraal vh
os sacrum
- het lig sacrospinosum vormt de scheiding voor het foramen
ischiadium minus en majus
- aan de voorzijde vh lig sacrospinosum zit de m. coccygeus
1
,=> functie van deze 2 ligamenten: stabiliseren van sacrum op de alae dmv het nr boven tilten vh onderste deel
vh sacrum tegen te gaan
1.2.3 Spieren in de bekkenbodem
- de bekkenbodem wordt gevormd door de m. obturator internus en het diafragma pelvis. Het diafragma pelvis
bestaat uit de m. levator ani en de m. coccygeus. De m. levator ani bestaat zelf nog uit de m. puborectalis, m.
pubococcygeus en m. iliococcygeus.
1) m. obturator internus
- loopt van fascia obturatoria doorheen het foramen ischiadicum minus en
insereert op de fossa trochanterica vh os femur.
- de binnenzijde vd m. obturator internus is bekleed met fascia obturatoria,
waarvan een deel verdikt is. dit deel noemt “ arcus tendineus levatoris ani”.
* obturatorteken bij een appendicitis: flexie vd heup en exorotatie zal m.
obturator internus zo opspannen dat dit tegen de appendix komt te liggen en dit geeft pijn bij appendicitis. Dit
is het obturatorteken.
2) diafragma pelvis
- bestaat uit de m. coccygeus en m. levator ani
- in de diafragma pelvis bevindt zich een driehoekige speelt: “de hiatus
levatorius” waardoor de urethra, vagina en anorectaal kanaal lopen
A) de m. levator ani
- Bij het rechtstaan vormt deze spier een plaat waar het rectum en het
bovendeel van de vagina op rusten = levatorenplaat
- Bij het verhogen van de intra-abdominale druk trekt de m. pubovisceralis (=m.
puborectalis + m. pubococcygeus) samen waardoor het lumen van de urethra,
vagina en het rectum wordt vernauwd en de uterus wordt ondersteund
- Als de levatorenplaat haar tonus verliest (bv na een bevalling), dan gaat de
urogenitale hiatus verwijd zijn en wordt de uterus ook minder ondersteund
– de hiatus levatorius wordt breder na bevallingen kan leiden tot
descensus van de uterus en incontinentie
=> de m. pubococcygeus en m. puborectalis zullen tonus verhogen bij stijging vd abdominale druk
- achter de anale opening komen de m. puborectalis en m. pubococcygeus samen thv het
annococcygeaal ligament = raphe
1.2.4 Het perineaal membraan in de bekkenbodem
- het perineaal membraan is een dikke fasciaplaat die is vastgehecht aan
het bot vd pubisogen, en horizontaal gelegen is in anatomische positie.
- de a. en v. dorsalis clitoridis lopen tussen het perineaal membraan en
het ligamentum pubicus inferius (niet gezegd waar dit lig ligt)
- het perineale membraan wordt doorboor door de urethra en vagina
(niet door de anus dus)
2
,- het perineaal membraan creerct een ruimte oppervlakkig en een ruimte diep gelegen: de superficial perineal
pouch en de deep perineal pouch/deep perineal space
A) superficial perineal pouch
-> bevat erectiele elementen en skeletspieren:
- erectiele elementen :
- 2 crura en corpora carvenosa clitoridis die het corpus clitoridis vormen
- Aan beide kanten is er een bulbus vestibuli die de glans clitoridis vormt
- skeletspieren (zie ook foto hieronder):
1) m. ischocavernosus: perst bloed vh crux naar het corpus clitoridis bij erectie
2) m. bulbospongiosus: perst bloed vd bulbus naar de glans clitoridis bij erectie
3) m. transversus perinei superficialis
B) deep perineal pouch (gelegen boven de perineale membraan, geen idee wrm die dan diep noemt)
-> bevat neurovasculaire elementen en skeletspieren
- neurovasculaire elementen:
- N. pudendus (<S2-S4) alle skeletspieren vd deep perineal pouch worden door de n.
pudendus (< S2-S4) geinnerveerd
- skeletspieren:
1) externe urethrale sfincter: moet contraheren bij continentie en relaxeren bij
mictie
2) m. transversus perinei profundus: zorgt vr het stabiliseren vh centrum tendineum
perinei
* Centrum tendineum perinei = bindweefselmassa tussen het distale deel van de achterste vaginawand en de
anus, hierop komen verschillende structuren samen:
1) de musculus bulbospongiosus
2) de musculus transversus perinei superficalis
3) de musculus transversus perinei profundus
4) de sfincter ani externus
3
, 5) de achterzijde van het perineale membraan
6) de achterste deel van de hiatus van de
levator ani
7) het distale deel van het rectovaginale
septum
* het centrum tendinei perinei verdeeld de hiatus
levatorius in 2 delen:
- voorste deel met de urogenitale hiatus
(gat vr urethra en vagina)
- achterste deel met de anale hiatus
1.2.5 Het kleine bekken
- het kleine bekken wordt geinnerveerd door n. iliohypogastricus, n. ilioinguinalis, n. obturatoirus, n.
oturatorius accessorius, n. ischiadicus en n. pudendus, plexus sacralis (voor de rest ni meer ke)
- schade aan de innervatie vh kleine bekken kan leiden tot urineretentie, megacolon, postoperatieve diarree of
constripatie
- in het kleine bekken onderscheidt men 3 ruimten: retropubische ruimte, vesicovaginale ruimte en
rectovaginale ruimte
1.2.6 Het bindweefsel
- de adventitia vd vagina = “paracolpium »
- de adventitia vd utérus = « parametrium ». in het parametrium zijn 2 duidelijk te onderscheiden zones:
1) paracervicale band = cardinale band = band van Mackenrodt
- Loopt van cervix uteri naar de laterale bekkenwand thv de spina ischiadica
- takken van de a. uterina lopen doorheen de cardinale band
- Achteraan is deze band vergroeit met de sacro-uterine band en vormen dan zo het
parametrium
* bij heelkunde voor een cervixcarcinoom wordt een hysterectomie of Wehrteim
hysterectomie gedaan waarbij een groter of kleiner deel van deze cardinale band wordt
meegenomen
2) Sacro-uterine band
- de sacro-uterine band loopt vd dorsale zijde vd cervix uteri naar een breed gebied vh
sacrum
- de sacro-uteriene banden vormen samen de laterale wand vd excavatio recto-uterina
(=Douglasholte)
* Bij sommige pijnbehandelingen zal men deze sacro-uterine band doorhalen om de
pijnbezenuwing te onderbreken
1.3 De verschillende organen van de vrouwelijke inwendige genitalia
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vM1vH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.