Deze samenvatting bevat notities van het vak taalbeschouwing (deel 2 fonetiek, spelling, morfologie), eerste semester. Het vak wordt gegeven door Hanne Kloots. De notities zijn een verkorte versie van het werkboek en bevat al de nodige leerstof. Ik heb met deze notities een 15/20 behaald.
Speech/spraak: menselijke communicatie via gesproken taal
<-> language: de taal zelf
1. Bedoelen = een idee, concept in het hoofd dat moet omgezet w
2. Formuleren = idee w omgezet in woorden MAAR op een abstract, mentaal niveau
3. Spreken = de woorden en zinnen w uitgesproken
4. Spraakgeluid = botsende luchtdeeltjes
5. Horen = het signaal komt binnen
6. Verstaan = luisteraar herkent afzonderlijke klanken in het signaal
7. Begrijpen = klanken interpreteren + bedoeling vd spreker achterhalen
De 3 takken v fonetiek:
Spraakproductie: niveau vh spreken zelf (hoe werkt het?)
Transmissie: het overbrengen van geluid
Spraakperceptie: niveau vh horen (waarneming)
!! articulatorische fonetiek = hoe worden klanken gemaakt
Akoestische fonetiek: focust op het geluid spraakgeluid = botsende deeltjes
Auditieve/ auditorische fonetiek: medische hoek: hoe spraak waargenomen wordt
B. SPRAAKPRODUCTIE
= articulatorische fonetiek
3 fasen vh spraakproductieproces:
1. Initiatie = luchtstroom komt op gang vanuit de longen
Egressieve luchtstroom klanken bij uitademen
Ingressieve luchtstroom bij inademen (vb: IA van een ezel)
2. Fonatie = luchtstroom brengt stembanden aan het trillen (facultatief)
Stembanden trillen vooral bij klinkers
Bij [b] trillen je stembanden ook <-> bij [p] niet
3. Articulatie = lucht via luchtpijp + stembanden keel-, mond-, neusholte: verlaat lichaam via neus/mond
Medeklinkers: lucht w geheel of gedeeltelijk tegengehouden door hindernis
Volledige afsluiting of vernauwing
Afhankelijk vd aard & plaats van de hindernis andere medeklinkers
Klinkers: geen obstakel in mond-keelholte
Bij klinkers kan de lucht vrij naar buiten stromen
Welke klinker het is w bepaald door de positie vd tong en vd lippen
, Spraakorganen:
We hebben die organen niet perse gekregen om te spreken
De tong heeft als functie bv. smaken te detecteren
Luchtpijp dient in de eerste plaats om te ademen wij zijn de lucht gaan gebruiken voor klanken
Neus ververst de lucht en beschermt tegen koude lucht
Stembanden zitten in een doosje van kraakbeen en voorkomen eten in luchtpijp
Zijaanzicht strottenhoofd:
(1) = het strotklepje luchtpijp afsluiten voor voedsel
(2) = adamsappel stukje van schildvormig kraakbeen bescherming luchtpijp en stembanden
(3) = schildvormig kraakbeen
(4) = stembanden
(5) twee bekervormige kraakbeentjes helpen stembanden open en dicht te laten gaan door bewegen
Bij fluisteren blijven de stembanden tegen elkaar en de enige opening is tussen de bekervormige
kraakbeentjes onderaan DRM is fluisteren vermoeiend want je duwt al die lucht daardoor
Bij kuchen = stembanden met een klap tegen elkaar slaan MAAR niet super gezond
(6) Ringvormig kraakbeen helpt mee om stembanden aan te spannen door beetje te kantelen
(7) bovenkant luchtpijp
C. INDELING VD KLANKEN
1. Orale vs. nasale
De huig = uiteinde vh zachte gehemelte kan 2 posities innemen
Sluit de neusholte af lucht verlaat lichaam via de mond
Orale klanken
Sluit de neusholte niet af lucht verlaat het lichaam via de neus
Nasale klanken
Nasale klinkers: un bon vin blanc <-> nasale medeklinkers : n,
m, p
2. Klinkers vs. medeklinkers
Klinkers (vocalen):
Monoftongen
Vrije of “lange” klinkers <-> gedekte of “korte” klinkers
!! -R heeft een verlengend effect op een klinker en houdt diftongering vaak tegen
Diftongen of tweeklanken
Echte tweeklanken ij/ei – au/ou – ui
Onechte tweeklanken aai, ooi, oei – eeuw, ieuw, uw
!! -R houdt diftongering vaak tegen
Sjwa = een doffe “e”
Geronde klinkers = klinkers geproduceerd met geronde lippen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunaamolenberghs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,46. Je zit daarna nergens aan vast.
