Complete samenvatting van het vak 'Psychopathologie van kinderen en adolescenten' van de 1e master aan de VUB. De samenvatting is gemaakt op basis van de slides en eigen notities. Ik heb zelf hiermee een 16/20 gehaald.
Psychopathologie van kinderen en adolescenten = studie van psychische stoornissen
(problemen) bij kinderen en adolescenten
—> Ontwikkelingspsychopathologie: studie van de ontwikkeling van psychische
stoornissen/problemen
—> Ontwikkelingspsychologie: bestuderen van de normale ontwikkeling
Belangrijk:
- Wat normaal is voor een bepaalde levensfase, kan afwijken zijn wanneer het optreedt in
andere levensfasen
- Stoornissen die specifiek zijn voor de levensfasen t.e.m. de adolescentie
- Stoornissen die ook op volwassen leeftijd kunnen voorkomen met eventueel een
specifieke uitingsvorm in kinder- en jeugdjaren
Ontwikkelingspsychologie vs. pathologie
Wanneer spreken we van een psychische stoornis?
- ‘Abnormaal’ verschijnsel: afwijkend van een sociale norm
• Lastig om bij kinderen vast te stellen omdat ze nog in de ontwikkeling zijn
- Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of bij de omgeving
• Een jong kind kan ongemak en verdriet nog niet goed aangeven
- Gedrag past binnen een psychopathologisch begrippenkader
• Kind dat zich ‘raar’ gedraagt nadat hij hard is gevallen of ‘gesnoept’ heeft van de
medicijnen van de ouders moet naar de eerstehulppost en niet naar de psycholoog
Psychopathologie:
- = Sociale consensus
• Veranderd doorheen de jaren
• Afspraak tussen professionals
• DSM-5
2
,Classificerende diagnostiek (leidraad van deze cursus)
- Probleemanalyse: Wat is er aan de hand? Probleem? Stoornis? Opvoedingsprobleem?
- Diagnose is een hypothese (geen vaststaand feit)
- Clustering van symptomen - samenvatten in fenomenen/syndromen
Belang?
- Communicatie
- ‘Etiket’ - verklaring
- Indicatiestelling en verwijzing
- Ruwe handvatten voor interventie
- Algemeen zicht op prognose
- Zicht op prevalentie
Indicatiestelling en verwijzing:
- DSM-5 (categorisch kader) hierbij heel belangrijk
- Indicatiestelling = wat is er aan de hand en hoe kunnen we dat gaan behandelen?
- Verwijzing = bij wie kan je daar het best mee terecht
- Geeft ook algemeen zicht op prognose en prevalentie
Kritiek op categorisch denken:
- Sociaal-culturele bepaaldheid van psychiatrische stoornissen
• Westers bepaald kader, niet alles klopt in bv. Japan
- Comorbiditeit
• Categorisch denken gaat alles opdelen in vakjes, maar in de praktijk zijn mensen
niet zo gemakkelijk in die vakjes op te delen (comorbiditeit + grens?)
- Vage omschrijvingen, wat is grens pathologie/normaliteit
- Labelmaatschappij (bv. “ADHD’ers”)
• Een persoon is veel meer dan zijn/haar label
- Onderliggende transdiagnostische mechanismen
• Onderliggende factoren die elk mens heeft waarbij je hoog of laag kan scoren, die
heel veel van onze psyche bepalen
• Bv: emotieregulatie (= hoe iemand omgaat met emoties)
• 7 categorieën van transdiagnostische mechanismen
3
, Dimensionele classificatie
= Een andere manier van classificeren: vaststellen in welke mate iemand last heeft van
bepaalde symptomen
—> Gebruik maken van vragenlijst om de hoeveelheid en de ernst van de symptomen te
meten (bv: Child Behavior CheckList)
—> De score bij een bepaald kind wordt vergeleken met een normgroep: de gemiddelde
score van kinderen van eenzelfde leeftijd, eenzelfde sekse en uit eenzelfde cultuur
Informanten
Kind zelf: kan valide informatie geven over eigen problemen en persoonlijkheid
Ouders: kijken vaak anders aan tegen de problemen
- Dat is niet per se verkeerd
- Ouders zijn gebiased om problemen toe te schrijven aan externe factoren
- Bij sommige problemen is de informatie van het kind meer valide dan die van de ouder:
zoals het gebruik van middelen en internet
Leerkrachten: natuurlijk meer gericht op schoolse vaardigheden
- School is vaak de eerste ‘vindplek’ bij stoornissen als dyslexie of ADHD
- Leerkrachten gaan hogere prevalentie geven van gedragsproblemen en
aandachtsproblemen (minder zicht op internaliserende problemen)
Artsen: ‘kijken’ vaak ‘anders’
- Omdat ze zich ook op lichamelijke klachten richten
- Dat kan een ander beeld opleveren. En dat is nuttig
Tweedeling in probleemgedrag
Bij het vaststellen van probleemgedrag wordt vaak onderscheid gemaakt tussen twee
categorieën:
- Internaliserend:
• Letterlijk: naar binnen gericht
• Vooral de persoon zelf heeft er last van
• Voorbeelden: angst, depressie, somatische klachten
• Meer bij meisjes
- Externaliserend:
• Letterlijk: naar buiten gericht
• Vooral de omgeving heeft er last van
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper danaceulemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
