De samenvatting bevat alle informatie die nodig is voor het open boek examen. Zowel wat er vermeld wordt in de lessen als de leerstof uit de syllabus. Ik behaalde 16/20 op het examen.
Inhoud
Ontwikkelings en gedragsstoornissen.................................................................................2
Les 1: inleiding............................................................................................ 2
Praktische informatie.................................................................................................... 3
Ontwikkelingsstoornissen.............................................................................................3
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen..................................................................5
Gedragsstoornissen...................................................................................................... 6
Gedragstoornissen: kenmerken....................................................................................7
Ontwikkelings en gedragsstoornissen in dit opleidingsonderdeel.................................7
Verschillende vormen van diagnose.............................................................................8
Instrumenten................................................................................................................ 8
Focus: onderkennende of beschrijvende diagnostiek.................................................12
Intelligentie................................................................................................................ 14
Autismespectrumstoornis (ASS).................................................................18
Inleiding...................................................................................................................... 18
De criteria volgens DSM............................................................................................. 18
Comorbiditeit.............................................................................................................. 21
Prevalentie................................................................................................................. 21
De geschiedenis van ASS........................................................................................... 22
Etiologie ASS.............................................................................................................. 28
ASS: psychologische verklaringsmodellen..................................................................32
conclusie verklaringsmodellen....................................................................................46
ASS: sterkten.............................................................................................................. 47
autisme: een leven lang............................................................................................. 47
Diagnostiek................................................................................................................. 47
Aandachtsdeficiënte-/hyperactiviteitsstoornis (adhd)..................................50
ADHD volgens DSM5-Tr.............................................................................................. 50
Comorbiditeiten ADHD................................................................................................ 53
Negatieve impact (ook lange termijn) op verschillende domeinen in het leven:.........54
Positieve aspecten ADHD........................................................................................... 55
Een blik in het verleden.............................................................................................. 55
Prevalentie................................................................................................................. 57
Etiologie...................................................................................................................... 57
ADHD: pscyhologische verklaringsmodellen...............................................................63
Diagnostiek................................................................................................................. 77
Extra aandachtspunten bij volwassenen.....................................................................85
Gilles de la tourette...................................................................................85
1
, DSM 5......................................................................................................................... 85
Historiek..................................................................................................................... 86
Criteria DSM 5-tr......................................................................................................... 86
Tics............................................................................................................................. 87
Prevalentie................................................................................................................. 87
Verloop....................................................................................................................... 87
Etiologie...................................................................................................................... 89
Diagnostiek................................................................................................................. 92
Coördinatieontwikkelingsstoornis (DCD).....................................................93
DCD............................................................................................................................ 93
Prevalentie................................................................................................................. 94
Comorbiditeiten.......................................................................................................... 94
Impact........................................................................................................................ 95
Etiologie...................................................................................................................... 95
Neurobiologie en neuropsychologie:...........................................................................95
Diagnostiek................................................................................................................. 96
Communicatiestoornissen..........................................................................98
Taal(ontwikkelings)stoornis........................................................................................98
sociale (pragmatische) communicatiestoornis..........................................................102
Gedragsstoornissen: ODD en CD...............................................................105
Inleiding.................................................................................................................... 105
Oppositioneel opstandige stoornis (ODD).................................................................107
Normoverschrijdend-gedragsstoornis (CD)...............................................................108
ODD en CD: verloop, bijkomende problemen, comorbiditeiten.................................111
Diagnostiek............................................................................................................... 112
Etiologie: wat weten we over het ontstaan gedragsstoornis?...................................114
Neuropsychologie..................................................................................................... 116
ODD/CD: conclusies.................................................................................................. 116
Neurodiversiteit.......................................................................................117
Neurodiversiteit........................................................................................................ 117
Neurodiversiteit en autisme.....................................................................................117
Het gepolariseerde debat......................................................................................... 121
Oplossing X............................................................................................................... 122
Implicaties voor onderzoek en klinische praktijk......................................................124
Conclusies:............................................................................................................... 125
ONTWIKKELINGS EN GEDRAGSSTOORNISSEN
LES 1: INLEIDING
2
,PRAKTISCHE INFORMATIE
- Uit syllabus: niet meer te kennen dan wat er verteld wordt in de hoorcolleges
o Vragen op examen ook nooit gericht op interventies!
- Examen: open boek
o 4 vragen: 1 casusvraag, 1 vraag m.b.t. de oefeningen, 2 vragen m.b.t. de
lessen en artikels
ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN
De DSM (Diagnostic and statistical manual of mental disorder): handboek voor
classificatie van psychische en mentale stoornissen (bestaat sinds 1952)
DSM-III-R (1987): hier verschijnt voor het eerst de term ‘ontwikkelingsstoornissen’, men
onderscheid:
- mentale retardatie
- pervasieve ontwikkelingsstoornissen: een ontwikkelingsstoornis die diep
doordring, op die manier heeft de stoornis grote invloed op het verloop van de
ontwikkeling op tal van gebieden zoals sociale relaties en vaardigheden, taal,…
- specifieke ontwikkelingsstoornissen: hier is er sprake van één
ontwikkelingsachterstand of probleem (bijv. op vlak van motoriek)
DSM-IV (1994) * DSM-IV-TR (2000)
- Hier wordt de term ‘ontwikkelingsstoornis’ niet meer gebruikt, maar verwijst men
ernaar met “disorders usually first diagnosed in infancy, childhood, or
adolescence”
o Typisch voor ontwikkelingsstoornissen is dat het een start kent in de
kindertijd
ICD-10 (1992)
- Deze is minder van belang
- F80 - F89: stoornissen in de psychologische ontwikkeling
DSM- 5 (mei 2013, NL 2014): let op de 5 wordt niet aangeduid met een Romeinse
letter!
- Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (Neurodevelopmental disorders): hier
voegt men ‘neurobiologisch’ toe als term
- Bovendien zijn er 2 tendensen sinds DSM 5:
o Men gebruikt meer overkoepelende termen: er komen dus minder subtypes
voor, we zien bijv. bij ADHD of autismespectrumstoornis dat er gesproken
wordt van één categorie met veel variaties (die geplaatst worden op een
spectrum) ipv veel verschillende subcategorieën
o Het is ook meer dimensioneel: je hebt categorieën (mensen hebben een
diagnose, ja of nee), maar besef dat er binnen die categorie veel variatie is
(dimensionele karakter)
Kopie uit de DSM 5:
- Merk ook de nieuwe subcategorie ‘sociale (pragmatische) communicatiestoornis’
die er kwam sinds DSM 5
3
, - Vroeger werd er ook gesproken van een ‘aandachtstekortstoornis’: nu spreekt
men van een aandachtsdeficiëntie- en hyperactiviteitsstoornis
- Op leerstoornissen gaan we niet in
- Motorische stoornissen in het Engels is DCD
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studentjepedagogie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
