Dit document bevat de uitgeschreven VAN HET TWEEDE SEMESTER (LESSEN PROF. SMIS), die ik daarna gestructureerd heb samengevat + de arresten die we moesten voorbereiden voor het examen. Door te studeren met deze samenvatting behaalde ik een 14/20
INTERNATIONAAL RECHT - INLEIDING
WAT IS INTERNATIONAAL RECHT?
1. WAT IS HET NIET?
IPR Als men spreekt over internationaal recht bedoelt men internationaal publiekrecht: het
gaat om publieke factoren en in het bijzonder de staten
Volkenrecht Internationaal recht is in eerste instantie het recht tussen staten en niet tussen volkeren:
staten zijn de belangrijkste actoren
Vreemdrecht = Nationaal recht van een ander land
Een vreemd Stel een persoon van Jemen wil trouwen met een persoon van BE -> welk recht moeten
element in ons BE we toepassen?
recht - In het ene geval mag die maar 1 vrouw hebben en in het andere geval meerdere
2. DEFINITIE
Vroeger: recht dat de verhoudingen/ samenwerkingen tussen staten regelt (publiekrecht)
- Relaties tussen staten: grondgebied, samenwerkingen, bevoegdheden,…
- In het begin waren enkel staten subjecten van internationaal recht
Oorspronkelijk alleen interstatelijk effect & niet intrastatelijk
Sijpelt meer en meer door in het nationaal recht (doorwerking)
Op het moment dat er nieuwe subjecten komen (internationale organisaties, volkeren, individuen)
moet de definitie uitgebreid worden
Nu: regelt relaties tussen de subjecten van het internationaal recht (staten maar ook die
internationale organisaties)
- Europees recht is een onderdeel van internationaal recht
- Wij hebben als individuen onder dat internationaal recht ook rechten en plichten
Telkens wanneer de actoren beslissen om afspraken te maken, beslissen ze om zich te onderwerpen
aan die afspraken-> het wordt recht
- De onderwerping vertaalt zich in bronnen van internationaal recht (verdragen)
- Afspraken kunnen bilateraal of multilateraal zijn
3. BELANG
Veel vraagstukken vandaag kunnen we niet meer oplossen binnen de grenzen van de staat:
verschillende staten moeten samenwerken
- Vb: opwarming van de aarde, vrede veiligheid
Int recht evolueert naar iets heel belangrijk & wordt meer de standaard
- Doorwerking is belangrijk en nationaal recht wordt minder belangrijk
4. DOMEINEN
Veel domeinen: waar staten gemeenschappelijke belangen/ doelen hebben
- We zien parallellen met bijna alle domeinen van nationaal recht
Diplomatiek Afspraken tussen staten over hoe ze met elkaar spreken + vertegenwoordiging van je belangen in een
recht andere staat
Daarvoor diplomaten uitgestuurd naar een ander land:
- Belgische ambassade vertegenwoordigd BE in het buitenland & vormt brug tussen BE en dat land
1
, Behartigen de belangen van BE in het buitenland (netwerken ontwikkelen en informatie
doorsturen) en krijgen daarvoor heel wat voorrechten (immuniteit)
Gecodificeerd in het verdrag van Wenen (1961)
Consulair Vertegenwoordigers van BE behartigen de belangen van BE burgers in een ander land (consulaat)
recht
Staten die afspraken hebben gemaakt met elkaar om op een bevoorrechte manier met elkaar
communiceren om de belangen van de burgers te behartigen in het buitenland
Andere voorbeelden:
- Int milieurecht: antwoorden bieden op problemen door samenwerken
- Humanitair recht: veel regels voor oorlog voeren
- Int strafrecht: verplichtingen tegenover de internationaal gemeenschap
Vb: genocide en oorlogsmisdaden zijn verboden -> als je die regels schendt, kom je voor het
internationaal gerechtshof
- Recht van internationale organisaties: hebben bepaalde bevoegdheden, doelstellingen
Om die doelstellingen te bereiken -> verschillende regels
- Zeerecht, luchtrecht, ruimterecht
EVOLUTIE
Ontstaan op moment dat er staten zijn want geen staten = geen internationaal recht
Staat heeft:
- Grondgebied
- Volk
- Bestuur: we staan onze natuurrechten af zodat overheid ons kan beschermen
Niet akkoord met bestuur? -> anders stemmen bij verkiezingen of revoluties
- Sociaal contract: bestuur maakt contract met bevolking
Georganiseerde maatschappijen kent men al heel lang (5000 – 6000j)
- Als men naast elkaar leeft merkt men dat men moet samenwerken: men beslist dan om een
georganiseerde samenleving te creëren
- Meestal ook gebruikt om zich te beschermen tegen iets -> samen sta je sterk
- Toen waren er al kenmerken van internationaal recht
Het internationaal recht van vandaag is eigenlijk een Europees recht
- Het recht van andere continenten is niet geëvolueerd naar het recht van vandaag: die staten zijn
op een gegeven moment gekoloniseerd geweest door het Westen
Hun internationaal recht & ontwikkeling van staten werd stopgezet & vervangen door een
vreemde overheid
- De andere continenten hadden ook geen overkoepelende internationale rechtsorde
- Rest van de wereld is onderworpen aan dat Europees recht
Europa 1648: einde van godsdienstoorlogen & Verdrag van Westfalen
- = consolidatie van ontstaan van nieuwe soevereine staten
Er werd besloten dat sommige grondgebieden niet meer onderworpen zijn aan de katholieke
kerk -> nieuwe staten -> geboorte van internationaal recht
1648 = fictie & alleen gebruikt omdat we er een datum willen opplakken
- Het was eigenlijk een proces van centraliseren van gezag
2
, Een beperkt aantal Europese staten liggen aan de oorsprong van internationaal recht (concert of
nations): rest van de wereld participeert daar niet aan
- Heeft gevolgen voor de inhoud van het recht: ze doen een recht ontstaan dat hun belangen zal
behartigen
- 17e – 20ste eeuw: Europese staten hebben ambitie om de rest van de wereld te onderwerpen
(imperialisme & kolonialisme)
Ze gaan het internationaal recht zo maken dat het hun de argumenten geeft om aan
kolonialisme te doen
Terra Nulius: alles wat niet Europees is, behoort niemand toe -> wie er komt kan zich het
toe-eigenen
17e eeuw: Westerse staten beginnen aan hun koloniaal project: rest van de wereld behoort toe aan
kleine groep westerse staten
Eind 18e eeuw: eerste reactie op kolonialisme
- Britse kolonisten in Amerika zijn het niet meer eens met wat moederstaat beslist en willen zich
afscheiden = Amerikaanse revolutie -> Declaration of Independence
Amerika in concert of nations maar Britse kolonisten zijn ook Europeanen (niet de inheemse
bevolking): de Europese belangen blijven op dezelfde manier behartigd
Zelfde voor onafhankelijkheid van Latijns-Amerika (19 e eeuw)
Ontstaan nieuwe staten met andere tradities:
- Eind 19e eeuw: Aziatische staten
- Begin 20ste eeuw: Russische revolutie = ontstaan van nieuwe visie = communisme
- 1950-1960: echte dekoloniseringsbeweging = nieuwe staten die niet dezelfde belangen hebben
als de oorspronkelijke leden van concert of nations
Vandaag: internationale gemeenschap bestaat uit ong. 200 staten
- Niet Europese staten zijn in de meerderheid & proberen het internationaal recht te wijzigen om
hun belangen te behartigen: slaagt op een zeer beperkt aantal domeinen
1648: internationaal recht = recht van naast elkaar bestaande entiteiten, jikkjk
- Gebruikt om te bepalen wat van de ene staat en wat van de andere staat is
- Regels ontwikkeld om afspraken te maken tussen de entiteiten, regels over
Soevereiniteit, wat valt erbinnen en wat niet (wat met de zeeën)
Grenzen, hoe men met elkaar omgaat (diplomatiek recht)
Oorlog voeren & vrede sluiten
19e eeuw: internationale betrekkingen zorgen voor nieuwe uitdagingen
- Industriële revolutie brengt uitdagingen mee die niet binnen de grenzen van de staat kunnen
opgelost worden -> de staten moeten samenwerken
Internationaal recht evolueert naar een recht dat efficiënt moet kunnen antwoorden op deze
gemeenschappelijke uitdagingen
Ontwikkeling wetenschappen & techniek: greep van mens op omgeving wordt veel groter = nieuwe
grote vraagstukken waar staat niet zelfstandig op kan antwoorden -> internationaal recht nodig
Grondstoffen Grondstoffen die nodig zijn om industriële revolutie te voeden bevinden zich vaak buiten Europa:
afspraken gemaakt over hoe de grondstoffen verdeeld worden & over hoe ze naar Europa komen
Afzetmarken Industriële Revolutie = veel sneller & meer produceren = nood aan afzetmarkten
- Staten moeten met elkaar afspraken maken om toegang te krijgen tot afzetgebieden
Afspraken over: douanetaksen, vrij verkeer van goederen,…
3
, Milieuvervuiling Industriegebieden vervuilen het milieu, de vervuiling stopt niet aan de grenzen
- Oplossingen nodig voor die problematiek
Nieuwe Geneesmiddelen
ontwikkelingen Mensen krijgen toegang tot nieuwe delen van de wereld
- Vb: door geneesmiddelen zijn Europeanen bestand tegen ziektes in Afrika & ze kunnen nu
het binnenland van Afrika ontdekken = weer toegang tot nieuwe grondstoffen
Bewapening – Vredesconferentie van Den Haag
Wetenschappelijke kennis en nieuwe technieken gebruikt om nieuwe wapens te ontwikkelen die
kunnen ingezet worden voor oorlog voeren: vraag of die wapens wel gebruikt mogen worden
- Sommige wapens brengen te veel schade aan en zijn ongeoorloofd
Vredesconferentie van Den Haag: op initiatief van de Russische tsaren n.a.v. oorlog VS >< Spanje
- Afspraken gemaakt over welke wapens gebruikt mogen worden
- Manieren ontwikkelt om geschillen op een vreedzame wijze op te lossen
+ transport wordt sneller, beter & reikt verder
Conferentie van Europese grootmachten stonden op het punt om oorlog te voeren om te bepalen wie het
Berlijn (1884-85) Afrikaans binnenland zal controleren
Grootmachten komen samen in Berlijn op initiatief van Otto von Bismarck: Afrika wordt verdeeld
over de grootmachten om ervoor te zorgen dat er geen oorlog komt
- Leopold II kijrgt Kongo Vrijstaat -> later wordt het Belgisch Congo (20 ste eeuw)
Scheepvaart Bevaarbare rivieren in Europa vloeien door verschillende staten: belangrijk voor internationale
handel om te weten of schepen gewoon mogen doorvaren of ze moeten stoppen aan de grens
- Allerlei commissies opgericht om scheepvaart te reguleren
Rode kruis Ontstaan n.a.v. conflict tussen Oostenrijk en FR:
Een Zwitserse handelaar is onderweg naar het dorpje Solferino (huidig Italië). Hij komt een
slagveld tegen waar veel soldaten liggen te kermen van de pijn. Hij is gefrustreerd en trommelt
de vrouwen van Solferino op om de gewonden te verzorgen
- Wanneer hij terug naar Zwitserland blijft hij erover nadenken & schrijft er een boek over: er
moeten organisaties komen die in zo een situaties kunnen ingrijpen om de gewonden te
verzorgen
Hij lobbyt bij de regering -> leidt tot diplomatieke bijeenkomst met eerst rodekruisverdragen
- Belangrijkste Europese landen zetten zich achter het idee van een neutrale hulporganisatie
In de Verdragen van Genève (1949) staat beschreven wie de beschermde personen & goederen
zijn tijdens gewapende conflicten
Internationaal recht kan middel bieden om deze grensoverschrijdende conflicten op te lossen
- Evolutie van recht van naast elkaar leven: passief
Vraagt aan staten om iets niet te doen om conflict te vermijden
- Naar recht van naast elkaar leven & samenwerken: actief
Recht gebruikt om iets te bereiken: vraagt aan staten om iets te doen om een probleem op
te lossen
Nieuw internationaal recht (coöperatie) gaat meer en meer doorwerken in nationale rechtsorde: om
bepaalde dingen te bereiken gaat de staat wetgeving moeten aanpassen
- Recht moet efficiënt zijn & dat kan alleen als de wetgeving wordt aangepast = grotere
wisselwerking tussen nat recht en int recht
- Vroeger sijpelde het bijna niet door in de nationale rechtsorde
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bodecoutere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.
