Dit is een samenvatting van sociale wetgeving. Dit is gemaakt in het schooljaar 2023/2024 in het 2de semester. Een belangrijk puntje is ook wel dat ik met deze samenvatting ben geslaagd.
Sociale wetgeving
Deel 1: Inleiding
Hoofdstuk 1: Wat is ‘sociale wetgeving’?
Sociale wetgeving: diverse wetten (er is geen wetboek(codex) voor)
Gemeenschappelijke kenmerken
➢ Sociale wetgeving heeft een bijzonder doel:
○ Beschermen vd belangen vd WN
○ Bevorderen v hun welzijn
1 . Arbeidsrecht
Arbeidsrecht: geheel v rechtsregels dat de verhouding regelt tussen WG & WN, zowel individueel als collectief.
➢ Beschermingswetten: wet die WN beschermt tegenoverhun WG→ Loonbeschermingswet …
Hoofdstuk 2: Bronnen vh arbeidsrecht
1. Internationale rechtsbronnen
1.1. Bilaterale verdragen
➢
Verdrag tussen België & 1 ander land
➢ Regels v toepassing op WN afkomstig uit h ene land die ih andere land gaan werken
.
2 Nationale rechtsbronnen
Algemeen verbindend verklaarde cao’s:een cao die door de overheid verplicht wordt gesteld voor alle WG & WN in
een bepaalde sector of bedrijfstak.
CAO’s + hiërarchie rechtsbron (extra bijlage)
Om te weten wat de rechten & plichten v WG & WN zijn, moet je rekening houden m verschillende rechtsbronnen.
AO (collectieve arbeidsovereenkomst):akkoorddat wordt gesloten tussen1 of meer WN- & WG-organisaties(of
C
individuele WG in 1 onderneming)
WN-organisaties:
- ACV(Algemeen Christelijk Vakverbond) (christelijken→ groen)
- ABVV(Algemeen Belgisch VakVerbond) (socialisten →rood)
- ACLVB (Algemene Centrale der Liberale Vakverbondenvan België) (liberalen → blauw)
- Altijd vakbonden (nooit een groep WN)
WG-organisaties:
- VBO(Verbond v Belgische Ondernemingen)
- UNIZO(Unie voor Zelfstandige ondernemers)
- Boerenbond
1
, at houden cao’s in?
W
Veiligheidsnormen, loonschalen, arbeidsduur, vakantie …
elke soorten cao’s bestaan er in België?
W
3 soorten:
➢ Interprofessionele (of nationale) cao
○ Worden afgesloten id Nationale Arbeidsraad.
○ Behandelen meest essentiële rechten & plichten en zijn geldig in heel h land voor WN id privésector.
○ Typisch voor deze cao’s zijn hun nummering. Elke cao krijgt een eigen nummer.
→ cao 109: ontslagmotivering
➢ Sectorale cao
○ Worden afgesloten ih paritair comité vd bedrijfssector.
○ Toepassingsgebied: afspraken gemaakt specifiek voor noden v 1 sector→ metaal, textiel, chemie…
➢ Ondernemings- of bedrijfs-cao
○ Gericht od eigenheid vh bedrijf & haar WN & zijn dan ook enkel geldig voor WG (geen
WG-organisatie) & de WN vh bedrijf waar deze werd afgesloten→ cao over flexibiliteit vd wekelijkse
arbeidsduur.
ie kan een cao afsluiten?
W
Dit moet gebeuren doorvertegenwoordigers ve
representatieve vakorganisatie(ACLVB, ACV & ABVV).
Wanneer WG in zijn eigen onderneming een
ondernemings-cao wenst af te sluiten, kan hij dat
uiteraard zelf doen. Op sectoraal & nationaal niveau
zullen WG vertegenwoordigd worden door de
representatieve WG-organisaties(op heden h VBO,
UNIZO, Boerenbond).
at is de ‘neerlegging’ ve cao?
W
Elke cao moet bij deFOD WASO (Werkgelegenheid,
Arbeid & SOciaal overleg)geregistreerd worden om
rechtskracht te hebben. Zonder registratie geldt een
cao enkel tussen ondertekenaars, niet tegenover
derden. De registratie maakt de cao publiek en
bindend voor iedereen.
at is een algemeen verbindend verklaring ve cao?
W
Door een cao algemeen verbindend te laten
verklaren door de Minister van Werk, krijgt deze een
hogere juridische status, waardoor de cao voor alle
partijen in de sector geldt. Dit is enkel mogelijk voor
interprofessionele of sectorale cao’s.
Deel 2: Arbeidsrecht
Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen vd arbeidsovereenkomstenwet v 3 juli 1978
1. De arbeidsovereenkomst
1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst?
➢
Wederkerige overeenkomst(↔ eenzijdig statuut (ambtenaar))
➢ Voor h verrichten v arbeid(↔ volgen van opleiding(leerovereenkomst))
➢ Tegen loon(↔ onkostenvergoeding (vrijwilligerswerk))
➢ Onder gezag ve WG(↔ geen gezag (zelfstandige aannemingsovereenkomst))
1.2. Het ondergeschikt verband
1.2.1. Algemeen
➢
G ezagsrelatie tussen WG & WN
➢ Gezagsrelatie staat onafhankelijkheid bij de uitvoering vd arbeidsovereenkomst niet id weg
➢ Ook tussen gehuwden, familieleden of concurrenten kan een gezagsrelatie bestaan
2
, 1.2.2. Schijnzelfstandigen - pseudowerknemers
chijnzelfstandigen: WG proberen sociale bijdragenvoor WN te ontlopen om zich als zelfstandigen voor te doen
S
Pseudowerknemers: zelfstandigen proberen te profiterenvd sociale zekerheid voor WN→ werkloosheidsuitkering
1.3.
1 .4. Toepassingsgebied vd wet v 3 juli 1978
Op wie is de wet van toepassing?
➢ Werklieden, bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden
➢ Vooral in de ‘privésector’
➢ Ook het niet-statutaire personeel van de publieke sectoren
2. Het aangaan van een arbeidsovereenkomst
3. Soorten arbeidsovereenkomsten
3.1. Soorten naargelang de beoogde arbeid
➢ Arbeiders: hoofdzakelijk handenarbeid
➢ Bedienden: hoofdzakelijk hoofdarbeid
➢ Handelsvertegenwoordigers: hoofdzakelijk opsporen& bezoeken v cliënteel om te onderhandelen over of
afsluiten v zaken
➢ Dienstboden: hoofdzakelijk huishoudelijke handenarbeidih gezin vd WG
➢ Studenten: gewone arbeidsovereenkomst als arbeider,bediende of handelsvertegenwoordiger
○ in.leeftijd: 15 jaar & studenten die niet onderworpenzijn aan voltijdse leerplicht
M
○ Uitsluitingen: als men te veel werkt of te weinigstudeert en enkel tijdens vakanties
○ Tewerkstellingsperiode: geen max.termijn, maar na12 maanden automatisch gewone arbeidsovereenkomst
○ Einde vd overeenkomst: in principe v bepaalde duur,maar opzegtermijn mogelijk
○ Tewerkstelling door een uitzendkantoor
■ Specifieke regels inzake studentenarbeid én uitzendarbeid samen toegepast
○ Loon
■ Ofwel bij specifieke ondernemings- of sectorale cao bepaald
○ Gevolgen
■ Oh vlak v sociale bijdragen:max. 600 uurper jaarwerken
■ Oh vlak v kinderbijslag:arbeidsduurgrenzenper kwartaalen per jaar
■ Oh vlak vd belastingen voor de ouders:meer belastingenals kind te veel werkt
➢
H uisarbeiders: kiezen zelf hun plaats v tewerkstelling& kan volledig of gedeeltelijk
➢ Andere overeenkomsten: worden niet id WAO geregeld
.2.
3 Soorten naargelang de duur vd overeenkomst
Arbeidsovereenkomst vanonbepaalde tijd
➢ Meeste arbeidsovereenkomsten & nooit voor het leven
Arbeidsovereenkomst vanbepaalde tijd
➢ Duurtijd ‘vast’ en ‘zeker’ bepaald
OPGELET: recht op hernieuwing→ bij zwangere werknemer
➢ Schriftelijke overeenkomst verplicht uiterlijk oh moment v indiensttreding
➢ Sanctie bij niet naleven vd vormvereisten = contract v onbepaalde duur
➢ Verbod op opeenvolgende overeenkomsten (enkele afwijkingen)
Arbeidsovereenkomst voorduidelijk omschreven werk
➢ Geen precieze tijdsduur, maar wel aard en omvang vh werk→ in bouw, land- en tuinbouw, voedingsnijverheid,
vertaal- en tikwerk
➢
V erplicht schriftelijk, uiterlijk oh moment v indiensttreding
➢ Verbod op opeenvolging (geen uitzonderingen)
De vervangingsovereenkomst
➢ Voor de vervanging ve WN
➢ Verplicht schriftelijk, uiterlijk oh moment v indiensttreding
➢ Voor bepaalde of onbepaalde tijd
➢ Duur is max. 2 jaar
○ Uitz.: bij loopbaanonderbreking of tijdskrediet is een langere duur toegelaten
3.3. Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de omvang vh werk
Voltijdsearbeidsovereenkomst
➢ Geen geschrift nodig want men gaat ervan uit dat een AO altijd voltijds is
3
, eeltijdsearbeidsovereenkomst
D
=arbeid die regelmatig & vrijwillig tijdens een kortereperiode dan de normale periode wordt verricht.
➢ Vormvoorwaarden
○ Verplicht schriftelijk
○ Overeenkomst moet voor elke WN afzonderlijk worden vastgesteld
○ Uiterlijk oh moment vd indiensttreding
○ Arbeidsregeling & uurrooster moeten vermeld worden, behalve bij variabel uurrooster
➢ Combinatiemogelijkheden arbeidsduur en uurrooster
○ vaste arbeidsduur & vast uurrooster;
○ vaste arbeidsduur & variabel uurrooster;
○ variabele arbeidsduur & variabel uurrooster (ook wel flexibele arbeidsregeling genoemd).
.4.
3 Soorten overeenkomsten naargelang de manier waarop de overeenkomst afgesloten werd
Mondelinge & schriftelijkearbeidsovereenkomst
➢ Schriftelijk enkel verplicht voor arbeidsovereenkomsten die niet voltijds & v onbepaalde duur zijn
Hoofdstuk 2: Inhoud vd arbeidsovereenkomst
1.
H dwingende karakter vd arbeidsovereenkomstenwet
1.1. Dwingend recht, suppletoire bepalingen & openbare orde
Er zijn verschillende soorten rechtsregels:
Regels v dwingend recht(mag men niet v afwijken)
➢ Bepalingen ter bescherming v private belangen waar de partijen niet v mogen afwijken
➢ Ih arbeidsrecht: ter bescherming vd WN ⇒ WN kan ze inroepen tegen de WG maar niet omgekeerd
Suppletoire bepalingen(mag men wel v afwijken)
➢ Aanvullende bepalingen die slechts uitwerking hebben als de partijen er zelf niet v zijn afgeweken
Regels v openbare orde(mag men niet v afwijken)
➢ Bepalingen ter bescherming v algemene belangen vd samenleving waarvan niet mag afgeweken worden op
straffe v absolute nietigheid
1 .2. Art. 6vd Arbeidsovereenkomstenwet
Bepalingen in een overeenkomst die strijdig zijn md bepalingen vd WAO of haar uitvoeringsbesluiten zijnnietigals
zij de plichten vd WN verzwaren of zijn rechten beperken
➢ V toepassing op individuele & collectieve arbeidsovereenkomsten en oh arbeidsreglement
2. H proefbeding
roefbeding: beperkte periode vanaf de aanvang vd tewerkstelling waarin AO soepel kan beëindigd worden door
P
beide partijen
➢ Afgeschaft vanaf 1 januari 2014
➢ Wel: proeftijd voor interimarbeiders en studenten tijdens de 3 eerste dagen
3. concurrentiebeding: zieWAO art. 65
H
3.1. Concurrentie
➢
Principe: vrij om arbeid te verrichten
➢ Tijdensuitvoering AO: WN mag WG geen concurrentieaandoen, hij moet te goeder trouw blijven
➢ Na beëindigingvd AO: eerlijke concurrentie in principewel toegelaten
3.2. Wat is een concurrentiebeding?
N gaat verbintenis aan om geen soortgelijke activiteiten uit te oefenen wanneer hij de onderneming verlaat (door
W
zelf een onderneming op te richten of voor een concurrerende WG te gaan werken)
➢ 2 soorten concurrentiebedingen:
○ Gewoon concurrentiebeding voor arbeiders en bedienden
○ Concurrentiebeding voor handelsvertegenwoordigers
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janamertens2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.
