100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting ethiek schema's €5,56
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Ethiek

Samenvatting

Samenvatting ethiek schema's
 0 keer verkocht

Dit is de essentie dat je zeker moet kennen van dit vak. Ik heb dit document samen geleerd met mijn schema's van het vak ethiek en was er van de eerste keer door met een 16/20. Alles is volledig en zelfs aangevuld met notities van anderen en mijn eigen notities van de lessen. Ik ben naar alle lesse...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 13  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 10 juli 2024
  • 13
  • 2023/2024
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (7)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (29)

Verkoper

avatar-seller
lauravanlaer

Voorbeeld van de inhoud

Inleiding
Descriptieve ethiek: beschrijven en verklaren menselijk gedrag (welke N&W in welke situatie en hoe evolueren)

L. Kohlberg: onderzoek psychologische ontwikkelingen mensen (Heinz-dilemma : Heinz apotheek, medicijn stelen voor vrouw die kanker?): typologie:
 Stadia van morele ontwikkeling:
Niveau 1: pre-conventioneel : gedrag gericht op vermijden van straf Opvallend: vrouwen komen maar tot
niveau 4 en mannen tot niveau 6 =>
1) Regels volgen om gehoorzaam te zijn aan autoriteiten (moet van mama) dus mannen moreel hoogstaander
Haalt morele conclusies uit
2) Goed is eigenbelang volgens (ik wil geen boete) vaststellingen (is dus niet zo
descriptief, neemt een normatief
Niveau 2: conventioneel : conformiteit voor sociale erkenning standpunt in)
3) Goed is verwachtingen anderen vervullen en loyaal zijn
4) Goed is wetten respecteren en plichten vervullen
Niveau 3: post-conventioneel : gedrag gericht op alg morele principes (zelf overtuigt goed voor mezelf en maatschappij)
5) Houden aan onderlinge afspraken en vermeerdering van het nut voor zoveel mogelijk mensen
6) Goed is volgen van autonoom gekozen, universele rechtvaardigheidsprincipes
Normatieve ethiek: vraag naar waarop steunen morele normen?

H1: problemen voor een normatieve ethiek
Legitimeringscrisis: normatieve ethiek = bepaling waarop normen steunen, grondslag normen: vandaag moeilijk
 Morele crisis: komt niet omdat traditionele waarden verloren of omdat geen basispatroon
 Uitgelegd via paradox van Apel
- Nood ethiek die universeel (op iedereen van toepassing zijn) en geldig (moet dus beargumenteerd kunnen worden)
- Noodzakelijk en onmogelijk door: groeiende invloed wetenschap en techniek
 Heeft invloed op de gehele wereld (noodzakelijk) en dus iedereen op de wereld zijn verantwoordelijkheid
nemen en met elkaar afspraken (universele aspect ethiek)
 Probleem: wetenschap is inhoudelijk leeg, gebruikt een universele wiskundige taal (kan hierdoor wel breed
worden toegepast) maar ethiek is subjectief, niet breed toegepast (van toepassing bepaalde cultuur, individu, …)
 Uitgelegd via: disjunctie feit-waarde
- Logisch: is een kloof tussen de feiten en de waarden: de waarden zijn niet per se af te leiden uit de feiten
- Disjunctie tussen feit en waarde als typische probleem van de moderniteit (sinds Hume intrede gedaan)
Traditionele mens: disjunctie was er niet => normen en waarden stonden vast bij het begin van het leven
(essentie (functie) -> existentie (bestaan zelf)) bv. papa schoenmaker, zal ik ook worden
Moderne mens: geeft doorheen leven eigen leven vorm en kiest zelf N&W (existentie -> essentie)
 Uitgelegd via: disjunctie doel-middel
‘Entzauberung der Welt’: onttovering van de wereld – M. Weber: wereld verliest magische kracht door W & T
Waardenrationaliteit (handelen beheerst door geloof in ethische of religieuze waarheden) <-> doelrationaliteit (afwegen van
middelen, gevolgen en alternatieven in functie van een doel) : scheiding zorgt dat waarden en doeleinden buiten de
rationaliteit komen te liggen, alles geen wetenschappelijke verklaring is, is niet legitiem.

Laatmoderniteit: schets
 ‘Experiment van de moderne tijd’ – H. De Dijn
- Leerling-tovenaar (illustratie: experiment (W&T) in gang gezet zonder weten waar naartoe gaat, nog
niet de formule gevonden voor als het fout gaat
Ideaal van zelfbeschikking (autonomie)
 Verlichtingsideaal doorgetrokken onszelf: willen vrij (zelf denken en beslissen) zijn om ons volledig te
ontplooien
Interne tegenstrijdigheden
 Kiezen wij de waarden of kiezen ze ons?
 Abstracte idealen
 Zijn we wel nog zo vrij? Onderdeel van een allerlei systemen en structuren: geen grip op
 Einde van de grote verhalen – Lyotard: de grote verhalen van ‘vrijheid’, ‘democratie’, ‘vooruitgang’ zijn
weerlegd door feiten bv. Auschwitz

, Reacties: toenemend individualisme en hernieuwde particulariteit (plooien ons terug op onszelf, voelen ons niet echt een lid van een sociaal verband)
en ironie (ironisch-esthetische levenshouding: nemen niks meer serieus, willen ons niet meer engageren en hebben meer aandacht voor de ‘mooie dingen’) en cynisme (mensen die zich wel
willen engageren zijn verdacht)



Grondtypes van ethisch denken
1) Teleologische ethiek: (epicurisme, utilitarisme, Aristoteles) => telos = doel Extreme vorm: loutere resultaatsethiek (doel
bereiken kost wat kost)
 Handelen naar een doel
 Ethiek met een waardevol doel: de handelingen die bijdragen tot dat doel zijn goed
2) Deontologische ethiek: (circa 18e E)
 Intentie, motieven die aanzetten tot de handeling Extreme vorm: loutere intentie-ethiek : ‘Fiat iustia,
 Kant (plichtsethiek) & Levinas pereat mundus’: intentie heilig




Aristoteles: geluk als grondnorm
Statuut en de methode van ethiek

 Ethiek als filosofisch discipline: ethiek is een op zichzelf staand discipline, niet afhankelijk van iets anders
 Ethiek vd vrije burger in de polis: ethiek is gekoppeld aan bep gemeenschap (polis), reflectie van burger daar
 Radicaal humanistisch en immanente ethiek: niet gebaseerd op iets transcendentaal/theologisch
 Subject heeft wel nog geen plaats: innerlijke komt pas mee in de ethiek vanaf moderniteit
Theoretische (blik op de werkelijkheid, vervat in theoria) <-> poietische wetenschap (kennis werkelijkheid gebruiken om iets te maken ->
ingrijpen)

Praktische wetenschap: juiste/goede beslissing nemen

 Juiste beslissing nemen = goed leven (= handelen naar een doel: het goede)
 Bonum est faciendum: het goede is wat gedaan moet worden (niet een theorie ervan)

Ethiek is een praktisch discipline: het zedelijk goede = prakton agathon (het goede ligt in het handelen)

 Kritiek op Plato: Aristoteles zegt goede bestaat enkel in ons handelen, niet het denken, ligt in het handelen in deze wereld (niet in een andere
wereld)

Eudaimonistische ethiek

Ethiek is praxis: handelen met een doel in zichzelf ( <-> poiesis: handelen met een doel buiten zichzelf)
Hoogste doel: geluk (eudaimonia) => geluk (doel) ligt in het handelen zelf
 Inhoud:
 Mens heeft logos: geluk moet bijdragen aan onze rede, ons intellectuele voldoening geven
 Moet aangevuld worden met een deugdzame activiteit (mens heeft emoties, ambities, …)
 Moet ons een geluksgevoel geven (inwendige factor) en bijdragen aan de gezondheid, rijkdom
(uitwendige factoren)
=> Geluk is dit alles bij elkaar brengen
Deugdenleer
1) Karakterdeugden
“Een karakterhouding die ons in staat stelt een keuze te maken en die het midden houdt met betrekking tot ons, een midden dat bepaald
wordt door de rede, dat wil zeggen zoals een verstandig mens het zou bepalen.”
Karakterhouding: een door gewoonte verworven houding die blijven is bv. door te oefenen

 Deugd houdt het midden tussen twee ondeugden (te veel en te weinig)
 Juiste midden rekening met persoon, zedelijkheid is betrokken op individu: midden voor iedereen anders
 Juiste midden is een hoogtepunt geen middelmatigheid
2) Verstandsdeugden
 Theoretische wijsheid: inzicht in de werkelijkheid zelf
 Praktische wijsheid: inzicht in het concrete (alg regel toep conr geval)


Heropleving deugdenethiek

 M. Nussbaum, Macintyre, …

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravanlaer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,56. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,56
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd