Hoofdstuk 5: elektronentransport en oxidatieve
fosforylatie
5.1 Inleiding
= pathway waarmee de elektronen van metabolische brandstoffen zoals glucose worden
getransfereerd naar moleculaire zuurstof
Al die elektronen worden gelokeerd op NADH en FADH2 en sluitstuk
is de oxidatieve fosforylatie
➢ 10 NADH en 2 FADH2 per glucose molecule gevormd in de
citroenzuurcyclus en glycolyse
NADH en FADH2 gaan de elektronen terug gaan afgeven , die
elektronen worden doorgegeven in de lektronentransportketen tot
zuurstof → word gereduceerd tot H2O
➢ Zuurstof: terminale elektronen acceptor: aeroob
metabolisme → meeste energie wint , meer dan als je
elektronen naar andere acceptoren stuurt
Bijna alle energie word geleverd door ATP .
ATP productie voornamelijk in mitochondrium door
➢ Door elektronentransportketen word die energie gecapteerd in een transmembranaire
protonen gradiënt
aan buitenkant ( cytosol) zitten er veel protonen, en binnenin matrix zitten er weinig protonen
situatie word in stand gebracht door de energie die vrijkomt( door elektronen van NADH en
FAHD2 naar zuurstof te zetten) om te vormen in die protonen gradiënt
Deze protonen gradiënt word dan gebruikt om ATP te maken.
• aerobe organismen: verbruik O2 en productie CO2
• Voorbeeld oxidatie van glucose: C6H12O6 + 6 O2 → 6 CO2 + 6 H2O
– Elektronen via reeks elektronendragers (redox centra) in vier enzymcomplexen
naar O2
– Export protonen → electro-chemische gradiënt
– Vrije energie opgeslagen in gradiënt drijft ATP synthese (oxidatieve fosforylatie)
,5.2 het mitochondrion
= energie centrale van de cel
– Pyruvaat dehydrogenase complex
– Enzymen van de citroenzuurcyclus
– Enzymen voor oxidatie van vetzuren
– Eiwitten betrokken in elektronentransport en oxidatieve fosforylatie
Anatomie
• Binnenste membraan: geplooid → cristae ( zorgen voor oppervlaktevergroting)
➢ Eiwitten betrokken in elektronentransportketen en oxidatieve fosforylatie gebonden aan
binnenste membraan
➢ Verdeelt mitochondrium in 2 compartimenten
1) Intermembranaire ruimte
2) Matrix: bevat hoge coencetraties van oplsobare enzymen uit oxidtaief mebatolsiem +
genetsiche machinerie + substraten,…
• Hebben hun eigen genetisch materiaal die beperkt aantal genen codeert die essentieel zijn
voor energie metabolisme Mitochodnria zijn zeer varaibele structuren
Cristae zorgn voor een beeprkign van de difussie van
susbtarten en ioennt ussen de ntercrustale en
intermembranaire ruimtes
➔ Resulteert in een lokaal hogere pH graient over de
cirstale mmerbaan dan over de binnenste
memvranenn due geen deel uitmaken van cirtae →
snelheid van oxidiatuie foytkatue bevindloed
worden
Mitochondriale transportsystemen
• Buitenste membraan:
– Porines: vrije diffusie van moleculen tot 10 kDa ( zijn NIET selectief)
– Bevat minder eiwitten dan binnenste membraan
• Intermembranaire ruimte ~ cytosol
– Qua concentraties aan metabolieten en ionen
• Binnenste membraan:
– Enkel vrije diffusie van O2, CO2 en H2O ( SELECTIEF) → veel beperkter dingen
doorlaten
, – Geen porines aanwezig we transport eiwitten die selectief dingen doorlaten
– Rijk aan eiwitten (75%):
• Elektronentransport en oxidatieve fosforylatie
• Transporteiwitten voor ATP, ADP, pyruvaat, Ca2+, fosfaat, …
Controle van permeabiliteit !
Transport van NADH
• Productie NADH in cytosol (uit glycolyse)
• Transport doorheen binnenste mitochondriale membraan
• Geen NADH transporteiwit, wel ‘shuttle’ systemen voor transport van elektronen (en niet
NADH zelf):
– Malaat-aspartaat shuttle (zie ook gluconeogenese)
– Glycerofosfaat shuttle
Malaat-aspartaat shuttle
• Zelfde als gezien in gluconeogenese
• Shuttle in omgekeerde richting:
– Reductie oxaloacetaat door NADH tot malaat
– Transport malaat via transporteiwit in mitochondriale matrix
– Reoxidatie van malaat door NAD+ tot oxaloacetaat en NADH
Shuttle werkt in omgekeerde richting:
1) oxaloacetaat gaat elektronen van NADH opnemen
➔ NADH word geoxideerd tot NAD+
➔ Oxaloacetaat word tot malaat omgezet
2) Malaat word voor alfa-ketoglutaraat uitgewisseld en
komt zo in de matrix terecht
3) Geeft elektronen af aan mitochondriaal NAD+ dat tot
NADH word omgezet
Resultaat: netto import van 2 elektronen, import van
oxaloacetaat molecule en export van alfa-ketoglutaraat
1) Oxaloacetaat word omgezet tot aspartaat, hierbij word
glutamaat tot alfa-ketoglutaraat omgezet
➔ Alfa-ketoglutaraat in matrix terug aangevuld
➔ Aspartaat te veel en glutamaat te weinig
2) Aspartaat word met een glutamaat uit het cytosol
uitgewisseld
➔ Alleen nog een alfa-ketoglutaraat te veel in cytosol,
een aspartaat te veel, en glutamaat en
oxaloacetaat te weinig
3) Aminogroep van aspartaat word overgebracht op de
alfa-ketoglutaraat, er onstaat oxaloacteaat en
glutamaat terwijl aspartaat en ketoglutaraat
wegreageren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liendespiegeleir. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.