Powerpoint 1: Introductie
Psychologie als 1 vd mogelijke invalshoeken om crimineel gedrag te bestuderen & te
verklaren
De oorsprong en de geschiedenis van voor de criminologie relevante psychologische
disciplines
Enkele belangrijke grondleggers:
William Stern (1871-1938)
o Duitse roots van psychologie toegepast op het recht begint bij William Stern
o Verhuist naar VS omv jodenvervolging onderzoek verdergezet in VS (dus
psychologie toegepast op recht GEEN Amerikaanse roots, maar Duitse)
o Onderzoek op fijlbaarheid vh geheugen kunnen we echt op ons geheugen
vertrouwen?
Psychology of testemony
o Uitvinder van mock crimes
Gevecht tussen mensen in scène zetten tijdens de les
Daarna moesten studenten beschrijven wat ze zagen
Obv deze experimenten bleek dat er heel uiteenlopende
verklaringen waren
o Zijn bevindingen werden gebruik in de rechtbank (door hijzelf)
BELANGRIJKE INVLOED IN DE PRAKTIJK
Hugo Münsterberg (1863-1916)
o Claimde dat hij de grondlegger was vd psychologie toegepast op recht (VS)
o Stelde zich enorm kritisch op tov de politie & advocaten
o Bouwde verder op inzichten van William Stern (maar erkende dit niet)
o Publiceerde belangrijk werk over allerlei inzichten over het geheugen, hoe er
verklaringen afgelegd worden etc maar hij had zich eerder negatief
opgesteld, dus werd niet veel toegepast in de praktijk
Franz von Liszt (1851-1919)
o Deed vergelijkbaar onderzoek maar was de bedenker van de intigreerde
strafrechtwetenschap
Hiervoor: iedereen deed onderzoek vanuit eigen invalshoek
Zijn standpunt: op een geïntegreerde manier een fenomeen
bestuderen bv psychologie betrekken bij recht
o Belangrijk empirisch en theoretisch onderzoek
Hans Gross (1847-1915)
o Strafjurist
o Kriminalpsychologie
o Ging focussen op de psychische werkzaamheid van rechters
Criminolgen die volgen op Hans Gross:
Hilde Kaufmann
Enrich Wuffen
Gustav Aschaffenburg (1866-1944)
o Duitse psychiater
o Ook grondlegger van criminologische psychologie
o Kijkt ook naar daders en het plegen van criminaliteit (dus niet voornamelijk
naar getuigen)
1
,De Leuvense traditie
Louis Braffort (1886-1944)
o Oprichter Leuvense school criminologie
o Zorgde ervoor dat psychologie in onze opleiding is
Etienne Degreeff (1898-1961)
o 2de voorzitter Leuvense school voor criminologie
o Geneeskunde + psychiater
o Onderzoek naar waarom mensen passionele moorden plegen
o Heeft criminogenese uitgevonden analyse van een bepaald misdrijf waarbij
men ontleet wat ervoor is gebeurd (waarom heeft iemand een misdrijf
gepleegd)
René Dellaert (1906-1979)
o Wederom arts, gerechtskundige en psychiater
o Heeft vooral gepubliceerd over psychiatrisch perspectief ivm criminaliteit
o Alle factoren in de brede zin waarom mensen criminaliteit plegen
o Voorstander van interdisciplinaire kijk
o Was voornamelijk voorstander van klinische behandeling criminaliteit
Steven De Batselier (1932-2007)
o Eigen invulling gegeven aan het vak psychologie
o Wou afstand nemen vd klinische benadering
o Eigenwijze invulling verklaring criminaliteit ook naar omgeving kijken
(impact maatschappij) criminaliteit als product vd maatschappij
o Nodigde misdadigers uit als ervaringsdeskundige tijdens zijn colleges
o Psychoconsologie vd normale mens afhankelijk vd maatschappij hangt het
af of iemand criminaliteit gaat plegen
Johan Goethals (1952-heden)
o Integreerde benadering (verder kijken dan individu)
Verschillende vormen van binnen de criminologie toegepaste psychologie
Forensische psychologie
o Wordt vaak verward met criminologische psychologie in internationale
literatuur criminologische psychologie beschouwd als forensische psychologie
o Brede betekenis: alles van psychologie dat gerechtelijk getint is
o Enge betekenis*: individuele rechtzaken bv iemand wordt vervolgd voor
bepaald misdrijf, en men wilt weten wat de kans is dat de persoon dat
opnieuw gaat doen (risicotaxatie)
o Psychologisch onderzoek of iemand verantwoordelijk kan gehouden worden
voor zijn daden (individueel ↔ rechtspsychologie)
Klinische psychologie is de toepassing van psychologische inzichten
in een klinische (gezondheids) context
Rechtspsychologie: toepassing van de psychologie dat zich vooral richt op
psychologische theorieën, methoden en problemen op het gebied van de rechtspraak
o Breedste vd verschillende vormen
o Kijken naar het optreden vd politionele en justitiële autoriteiten hoe ze
beslissingen nemen & hoe ze zich gedragen
2
, Bv hoe gedraagt een advocaat zich tijdens het verhoor van zijn cliënt
Kan ook gaan over civiele zaken (dus niet enkel strafrecht) ± 80%
gaat toch over strafrecht
Rechtspsycholoog
Niet erg gekend in België, maar wel in Nederland, VK & VS
Kunnen onderzoek doen mbv experimenten & empirisch
onderzoek bv interviews
Advies geven over strafzaken
Investigative psychology: toepassing van de psychologie op het onderzoek van
misdaad, de profilering en de daders
o Veel raakvlakken met rechtspsychologie
Police psychology: toepassing van psychologie op de training en de selectie van de
politie (soort van HR)
Correctional psychology: toepassing van de psychologie in de rehabilitatie van
daders bv gevangenis, maar ook forensisch psychiatrische instellingen
Criminologische psychologie: toepassing van psychologie als een academische
discipline voor het begrijpen van de oorzaken van crimineel gedrag
o Moeilijk aflijnen want vaak dezelfde oorsprong
o Focus enkel op daders & verdachten dus niet slachtoffers of getuigen
Het onderscheid en de raakvlakken tussen de verschillende disciplines
Criminologische psychologie: what's in a name?
Geen haarscherp afgelijnde discipline
Raakvlakken en overlap met aanverwante disciplines
Geen eenduidigheid, maar wel enkele gemene delers
o Focus op plegers en verdachten van crimineel gedrag
o Verklaringen voor het plegen van crimineel gedrag
3
, o Hoe met plegers en verdachten moet worden omgegaan in strafrechtspleging
Crimineel Gedrag
Hoofdvragen Criminologische Psychologie
Welke factoren dragen bij tot crimineel gedrag?
Waarom zijn er verschillen tussen mensen/periodes/ landen / plaatsen/ etc ovv
crimineel gedrag?
Hoe kunnen we crimineel gedrag verminderen?
Vanuit een psychologisch perspectief = focus op het individu!
Criminaliteit, afwijkend gedrag & de strafbaarstelling ervan als referentiekader voor de
criminologische psychologie
Geen eenduidigheid
Dynamisch & evolutief iets dat 20 jaar geleden crimineel is en nu niet meer en ↔
Mala in se vs mala prohibita
o Mala in se: gedrag dat we in se slecht vinden
o Mala prohibita: enkel gedrag dat we via de wet verbieden
Op verschillende manieren benaderen
Recht (deze wordt het meest gebruikt tijdens onderzoek)
Moraal
Sociaal
Psychologisch
Niet statisch, maar een sociaal construct afhankelijk van plaats en tijd
Verschillende begrippen
Deviant gedrag
Antisociaal gedrag
Crimineel gedrag = intentionele handelingen die schade berokkenen en veroordeeld
worden door de omgeving en/of gestraft worden door de staat
Maar eerst: Wat verstaan we onder crimineel gedrag en criminelen?
Crimineel Gedrag: Definitie?
Niet evident
Op verschillende manier te benaderen
Niet statisch, maar een sociaal construct afhankelijk van plaats en tijd
‘Dynamisch’ begrip = problematisch voor psychologische analyse van crimineel
gedrag.
Daarom (Robert Agnew, 2011): Definitie focussen op de gevolgen/consequenties van het
gedrag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper criminologiestudente2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
