Hoorcollege: Artikel de Brabander
De haviken stellen dat de overheid krachtdadig moet optreden en de vrijheid van (specifieke
groepen) burgers moet beperken, opdat de veiligheid en daarmee de vrijheden die onze democratie
kenmerken behouden blijven. Iedereen moet iets van zijn vrijheid inleveren en instemmen met
vergaande bevoegdheden van de overheid die zijn veiligheid garanderen.
↔
Daartegenover staan de duiven, die vasthouden aan de principes en grondrechten van de
democratische rechtsstaat. Niet strafmaatregelen, maar scholing en perspectief op werk zouden
radicalisering onder moslims moeten tegengaan.
- In de democratische rechtsstaat zijn de burgers beschermd tegen de macht van de overheid.
- In de politieke filosofie staat de vraag naar de relatie tussen burgers en overheid centraal. Denkt na
over de principes van de rechtsstaat, dus ‘mag de overheid ingrijpen in ons privéleven?’.
Tot de belangrijkste principes van de rechtsstaat behoren vrijheid, gelijkheid, bescherming tegen de
macht van de regering en de scheiding van Kerk en Staat. De beginselen van vrijheid en gelijkheid
worden vastgelegd in de zogenoemde grondrechten.
De belangrijkste peiler onder de rechtsbescherming van de burger tegen de macht van de overheid is
de trias politica, oftewel de scheiding der machten.
Montesquieu betoogt dat de wetgevende macht (het parlement), de rechterlijke macht en de
uitvoerende macht (de overheid) gescheiden moeten worden. Deze scheiding der machten
voorkomt dat de overheid zomaar de wet kan veranderen als dat haar goed uitkomt. Vallen de drie
machten in een persoon/instantie samen, dan bestaat het gevaar van de machtsmisbruik of tirannie.
De rechtsbescherming van burgers tegen de overheid houdt in dat de overheid een
onthoudingsplicht heeft. De vrijheden van burgers mogen niet zonder meer worden ingeperkt.
Belangrijk is dat de burgers de gelegenheid krijgen zich te verdedigen wanneer zij worden
aangeklaagd. Dit beginsel is al eeuwenoud en wordt ook wel de habeas corpus-bepaling genoemd.
De laatste jaren kent de overheid ook een zorgplicht. Dit betekent dat zij een actieve houding en
positieve (inspannings)verplichting heeft tegenover haar burgers ten aanzien van het realiseren van
sociale grondrechten.
Het belang van de samenleving weegt zwaarder dan van het individu. Aanpassen is regel, afwijkend
gedrag wordt niet langer getolereerd. Individuele vrijheid mag niet ten koste gaan van de veiligheid
van velen.
De paradox van de bescherming van de rechtsstaat: de vraag is of we de rechtsstaat mogen
verdedigen met middelen die de rechtsstaat aantasten.
De politieke filosofie legt de nadruk op de relatie tussen overheid en burger en op rechten en
plichten. Hoe ver mag overheidsbemoeienis gaan en op grond waarvan? Vrijheid en veilig staan op
gespannen voet. Want om de vrijheid van de burger veilig te stellen zal de overheid die vrijheid
moeten inperken.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper erasmusuniversiteitpsychobachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
