2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
FINANCIËLE ANALYSE VOOR JURISTEN
DEEL 1: FINANCIEEL BOEKHOUDEN
HOOFDSTUK 1: VENNOOTSCHAPPEN
WAT ZIJN VENNOOTSCHAPPEN?
Art. 1 WVV (wetboek vennootschapen en verenigingen)
[ ander bedrijf richt
bedrijf in
Inbreng in natura = inbreng van goederen aan de vennootschap
Bv. men wilt een onderneming starten met computer, aandeelhouder
brengt eigen computer in
1 van de doelen van de vennootschap moet
zijn dat zijn aan 1 van de vennoten Inbreng in eigendom = het overdragen van volledig eigendom van
rechtstreeks of onrechtstreeks bepaalde goederen aan de vennootschap
vermogenvoordeel Bv. Een aandeelhouder kan zijn persoonlijke machinepark volledig
overdragen aan de vennootschap
Als vermogenvoordeel niet je doel is of 1 van
je doelen [ ben je een vereniging Inbreng in genot = een persoon schenkt het gebruik van (een)
goed(eren) aan de vennootschap ter inbreng
Bv. Een aandeelhouder kan het recht op het gebruik van een bedrijfspand
aan de vennootschap schenken, zonder het eigendom over te dragen
1
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
WAAROM EEN VENNOOTSCHAPPEN?
EENMANSZAAK VENNOOTSCHAP
Voordelen: Nadelen:
• Alle winst is voor eigenaar • Winst wordt verdeeld
• Onbetwistbaar gezag • Eenheid leiding niet zeker
= eigenaar van de eenmanszaak heeft meervoudigheid [ kan leiden tot
volledige zeggenschap over alle aspecten verschillende meningen en belangen [
van de onderneming potentieel gebrek aan eenigheid
• Alleen [ snelle beslissing [ • Meervoudigheid [ tragere
flexibiliteit reactiemogelijkheid
• Beperkte juridische en adminstratieve • Meer administratieve verplichtingen
verplichtingen
• Hogere oprichtingskosten
• Beperkte kosten
= Bv. je hebt geen boekhouder (nodig)
• Geen verantwoording verschuldigd
= eigenaar van de eenmanszaak hoeft
geen verantwoording af te leggen aan
anderen bij het nemen van beslissingen
Nadelen: Voordelen:
• Onbeperkte aansprakelijkheid • Beperkte aansprakelijkheid (soms)
[ schuldeisers kunnen je privévermogen,
naast het vermogen van de onderming • Grote continuïteit
ook raken
• Vlotte erfopvolging
• Geringe continuïteit (wordt vaak op voorhand geregeld)
= bij een eenmanszaak is de continuïteit
van het bedrijf sterk afhankelijk van de • Meerhoofdig [ meer deskundigheid
eigenaar. Als de eigenaar bijvoorbeeld
door ziekte, overlijden of andere redenen • Samenbrengen werkmiddelen
niet in staat is om het bedrijf voort te in ruil daarvoor: aandelen
zetten, kan dit leiden tot problemen in
termen van bedrijfscontinuïteit • Fiscale planning mogelijk
= een vennootschap heeft de flexibiliteit
• Moeilijke erfopvolging
= er (vaak) geen duidelijke om haar belastingverplichtingen te
opvolgingsplanning [ gebrek aan optimaliseren
structuur voor opvolging
• Gemakkelijker krediet verkrijgen
• Niet noodzakelijk deskundige leiding
= de eigenaar van de eenmanszaak niet
noodzakelijk over alle benodigde
expertise en vaardigheden, zoals
bijvoorbeeld boekhouding of marketing • Betere financiële rapportering
= het vermogen van de vennootschap om
2
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
• Beperkt vermogen nauwkeurige, gedetailleerde en
= het vermogen van de onderneming is transparante financiële rapporten te
beperkt tot wat de eigenaar persoonlijk produceren en te presenteren [
kan investeren of lenen vennootschappen moeten dit doen en
worden er hierdoor beter in
• Fiscaal statuut
= de fiscale behandeling van de
onderneming en de eigenaar als één en
dezelfde entiteit [ d.w.z. de eigenaar
betaalt belasting over de winst van de
onderneming op zijn persoonlijke
belastingaangifte
FISCALE OVERWEGINGEN :
EENMANSZAAK VENNOOTSCHAP
• personenbelasting (op alles!) • vennootschapsbelasting op winst
• personenbelasting op loon
• roerende voorheffing op dividenden
VOORBEELDSITUATIE :
Robrecht Baessens geeft juridisch advies aan kmo’s en woont in
Leuven. Hij verdient € 45.000 op jaarbasis (na aftrek van kosten
maar voor belastingen). Hij wil per maand € 2.000 bruto aan
zichzelf kunnen uitkeren voor dagdagelijkse uitgaven.
Ø EENMANSZAAK
3
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
, 2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
Ø VENNOOTSCHAP
We gaan ervan uit dat hij voldoet aan dat verlaagd tartief
SOORTEN VENNOOTSCHAPPEN
STAPPENPLAN OPRICHTING VENNOOTSCHAPPEN
Hierop zullen we ons vooral focussen !
4
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
1. Opstellen statuten en oprichtingsakte
Þ Afspraken (doelen, activiteiten, wat gebeurt er met de winst of verlies, vertegenwoordigingafspraken
etc..) gewaarborgd in statuten
Þ Aanvangsvermogen vastleggen
• NV: geplaatst kapitaal (minimum € 61 500)
• BV: inbreng buiten kapitaal
2. Ontwerpen financieel plan
1. Identificatiegegevens
2. Omschrijving van voorgenomen activiteit
3. Overzicht van financieringsbronnen
4. Openingsbalans, een balans na 12 maanden en 24 maanden [ potentiële balans na 1 jaar en na
2 jaar [ dit is eigenlijk een beetje gokken
5. Resultatenrekeningen na 12 maanden en 24 maanden
6. Begroting van verwachte inkomsten en uitgaven voor min. 2 jaar
7. Hypotheses gehanteerd bij inschatting omzet en rentabiliteit
8. Naam van extern deskundige die bijstand heeft verleend bij de opmaak (indien van
toepassing)
Ookal controleert (bijna) niemand dat financiële plan, moet het financiële plan worden opgesteld
en neergelegd bij de notaris als onderdeel van de oprichtingsakte van de vennootschap.
9 financiële problemen: Als er bijvoorbeeld later sprake is van financiële problemen of als er
twijfels ontstaan over de financiële gezondheid van de vennootschap, kan het financiële plan
worden gebruikt als referentiepunt om de oorspronkelijke financiële verwachtingen te
evalueren.
9 Aansprakelijkheid: In sommige gevallen kan het ook worden gebruikt om bestuurders of
oprichters aansprakelijk te stellen als blijkt dat zij onjuiste of misleidende informatie hebben
verstrekt in het financiële plan.
3. Aanstellen bedrijfsrevisor
= TAAK: waarde van de inbreng beoordelen en te verifiëren _ bepalen de waarde van de dingen
!! Dit is enkel verplicht bij inbreng in natura
4. Storting inbreng in geld
" Dit gebeurt op een geblokkeerde rekening
5
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
5. Oprichting vennootschap
• Verlijden (= opmaken + bekrachtigen) oprichtingsakte
• Notaris bezorgt bewijs aan:
• Financiële instelling ([ banken)
→ deblokkeren rekening
• Griffie van de ondernemingsrechtbank
→ publicatie Staatsblad + KBO inschrijving mogelijk
6. Inschrijving in de KBO
Ondernemingsnummer wordt toegekend
7. Inschrijving UBO register
= maatregeel tussen witwassen [ ‘wie is de uiteindelijke natuurlijke persoon achter de
onderneming’
8. Aanvraag BTW-nummer
indien dat je BTW plichtig bent, zal het ondernemingsnummers hetzelfde zijn als BTW-nummer
([ je dient aanvraag te doen om BTW-plichtig te worden en dus zo je BTW-nummer te krijgen)
9. Publicatie uittreksel akte van oprichting
-
VERPLICHTINGEN M.B.T. FINANCIËLE INFORMATIE
Boekhoudingswetgeving in WER [ art. III.82 tot III.95 WER
[ Vennootschappen zijn boekhoudplichtig
• De boekhouding van boekhoudplichtige ondernemingen omvat: al hun
verrichtingen, bezittingen, en rechten van welke aard ook, en hun vorderingen,
schulden en verplichtingen van welke aard ook.
• Dubbel boekhouden en jaarrekening (uitz. kleine VOF, CommV)
6
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
Defintie jaarrekening = art. 3:1 WVV
De jaarreking bestaat uit:
- Een balans
- De resultatenrekening
- De toelichting
Defintie publicatie = art. 3:10 WVV
De publicatie gebeurt bij de NB (= Nationale Bank) (uitz. kleine VOF, CommV)
Doordat de publicatie van de jaarrekening noodzakklijk is, kan iedereen de jaarrekingen
zien van specifieke ondernemingen en zo inzicht krijgen in hun succes of mogelijke
uitdagingen (doen die het goed of eeerder slecht?).
CONCLUSIE:
• Vennootschappen zijn rechtspersonen
• Ze moeten voldoen aan het WVV & WER
• Dus moeten ook financiële informatie opmaken en (eventueel) publiceren
7
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
HOOFDSTUK 2: INTRODUCTIE FINANCIEEL BOEKHOUDEN
WAT IS ACCOUNTING?
GAAP = standaarden en richtlijnen die bepalen hoe financiële
overzichten van bedrijven worden opgesteld en gepresenteerd
- Beursgenoteerde bedijven à IFRS
[ Europese landen wouden iets gemeenschappelijks
- Niet-beursgenoteerde bedrijven à Belgian GAAP
FINANCIAL ACCOUNTING VS MANAGEMENT ACCOUNTING?
FINANCIAL ACCOUNTING MANAGEMENT ACCOUNTING
GEBRUIKERS Externe partijen: Management
Investeerders, overheid,
schuldeisers, concurrenten, ...
VRIJHEIDSGRADEN Beperkingen: Geen beperkingen
Onderworpen aan het
boekhoudsrecht GAAP
FOCUS Hoe economische Gedrag van management
gebeurtenissen meten en bijsturen, interne beslissingen
communiceren ondersteunen
TIJDFOCUS Op het verleden Op de toekomst
TIJDSPANE Gewoonlijk: jaarlijks Flexibel
(soms: per kwartaal)
RAPPORTERING Geen gedetailleerde Gedetailleerde rapporten
rapporten (per merk, afdeling, klant, ...)
Het minimum dat moet wordt
bepaald door de wetgeving
(rapport per entiteit)
8
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
,2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
NUT VAN ACCOUNTINGINFORMATIE?
Voor aandeelhouders Voor schuldeisers Voor concurrenten, overnemers
• Inschatten toekomstige • Financiële instellingen Financiële positionering in de
meerwaarde die kredieten toekennen markt, relatieve prestaties,
• Boekhoudkundige winst en opvolgen waardebepaling (overnameprijs)
bekijken • Leveranciers die
betalingsuitstel geven
Voor werknemers Voor overheid Voor managers
• Werkzekerheid • Grondslag van fiscaliteit • Beoordeling o.b.v.
• Ruimte voor (vennootschapsbelasting) winstcijfers
loononderhandelingen • Beeld van de bedrijfs- of • Opgepast:
• Ondernemingsraad sectorsituatie (interventie) winstmanagement =
praktijken waarbij bedrijven
hun financiële resultaten
manipuleren om een
gunstiger beeld te
presenteren dan de
werkelijke prestaties
BESCHIKBAARHEID VAN ACCOUNTINGINFORMATIE
Wie? Vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid moeten jaarrekening publiceren
Waar? Basiscentrale van de Nationale Bank (NBB)
Wanneer? Maximum 1 maand na goedkeuring algemene vergadering (AV)
" AV moet goedkeuren binnen 6 maanden na afsluiting boekjaar
[ oppassen wanneer jij die cijfers leest, deze cijfers zijn niet letterlijk van
het heden, ze kunnen van maximaal 7 maanden geleden zijn
Voorbeeldsituatie: seizoen van de voetbal is gedaan, men heeft 6 maanden
de tijd om goed te keuren, na de goedkeuring heeft men max. 1 maand om
het voor te leggen aan de NBB
Wat? Volledig schema, verkort schema, microschema
9
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
, 2BA : financiële analyse voor juristen – 2023/2024
Cijfers opzoeken: Site NBB à balanscentralde à consult (filling is voor ondermingen om te dienen)
Opperationele winst = winst voor rente en andere belastingen
Netto-winst = winst na aftek van alle kosten inclusief opperationele kosten (= rente + belastingen)
BOEKHOUDPRINCIPES
FUNDAMENTELE BOEKHOUDINGSPRINCIPES
- Boekhoudkundig entiteit: De financiële transacties van een onderneming worden
gescheiden gehouden van de persoonlijke financiën van de eigenaren (of andere entiteiten)
- Periodiciteitprincipe: opbrengsten en kosten moeten worden toegerekend aan de periode
waarin ze plaatsvinden, zelfs als de betalingen op een later tijdstip plaatsvinden
[ Dit zorgt voor een nauwkeurige rapportage van de financiële prestaties over specifieke
tijdframes
- Continuïteitsprincipe (going concern): principe dat stelt dat een onderneming wordt
verondersteld haar activiteiten voort te zetten in de toekomst, tenzij er bewijzen zijn voor
het tegendeel [ we gaan ervan uit dat we blijven bestaan
- Kwanitatiefprincipe: financiële informatie zo nauwkeurig mogelijk moet worden gemeten
en gerapporteerd (= weergeven)
- Getrouw beeld (true and fair value): men moet altijd denken: ‘ik moest een juist beeld
geven’
[ Geen overschatting bezittingen (= het mag niet
meer zijn dan het echt is) & geen onderschatting
verplichtingen (= het mah niet minder zijn dan het echt
is) !
[ Toezicht door commissaris
(!! niet alle ondernemingen)
PRINCIPES MET BETREKKING TOT WAARDERING
- Geldwaarde-uitdrukking aka principe van de actuele waarde: financiële transacties worden
vastgelegd op basis van hun huidige geldwaarde, dit principe houdt rekening met de actuele
economische omstandigheden en marktwaarderingen.
[ de boekhouding is zo een nauwkeurige weerspiegeling van de daadwerkelijk betaalde of
ontvangen bedragen.
10
Faculteit rechtsgeleerdheid Loriane Onya Anyangolo Yemba
