MODULE 1: Waarom
sociaalwetenschappelijk onderzoek?
1.1 INLEIDING
Methodologie
= wijze waarop het hele proces van wetenschapsbeoefening func7oneert, niet enkel
kennis/beheersing van technieken/methodes
à manier waarop theorie en empirie gecombineerd worden om kennis te produceren
bv. survey: houdt logica in & kennis over bepaalde technieken (vraagverwoording, steekproef)
Methoden
= geheel van specifieke technieken die je in wetenschappelijk onderzoek gebruikt om
onderzoekseenheden te selecteren, er gegevens over verzamelen, die analyseren en
rapporteren
Epistemologische kwes3es
= over wat we kunnen kennen
Voorwaarden voor causaliteit (=oorzaak-gevolg):
1 Verband tussen beide gebeurtenissen
2 Ene gebeurtenis gaat vooraf aan de andere
3 Verband mag niet te wijten zijn aan een derde gebeurtenis (schijnverband)
Wetenschap = onderscheid tussen waar/onwaar
MAAR ook andere zaken hebben invloed (persoonlijke overtuigingen, ins7tu7onele belangen,
machtsverhoudingen) + ideologieën beïnvloeden interpreta7e en vraagstelling
,Theorieën doen uitspraken op verschillende niveaus:
Micro-niveau
= (inter) individueel
Macro-niveau
= maatschappelijke systeem
Meso-niveau
= tussenin, over groepen in de samenleving/organisa7es
1.2 VOORBEELDEN
1 Opwarming van de aarde
Tegenstrijdigheid in de wetenschap:
bv. An Inconvenient Truth ó The Great Global Warming Swindle:
toenemende uitstoot van CO2 is oorzaak van temperatuur- en zeespiegelsFjging
ó temperatuursFjging is ooraak van toenemende CO2 uitstoot + mens speelt geen rol
2 Broken windows theorie
® toename van verval in een buurt zorgt voor fysische en gedragsma7ge achteruitgang
® eigenaars en bewoners bezorgd over persoonlijke veiligheid
® minder deelname in handhaven van de orde in de buurt
® toename criminaliteit, ordeloosheid, vandalisme, storend gedrag
® verdere achteruitgang, bewoners vermijden de buurt
® poten7ële criminelen aangetrokken door kwetsbaarheid en nemen buurt in
bv. Gebouw met kapoIe ramen trekken vandalisten aan, meer ramen worden gebroken en
uiteindelijk nog meer kapotgemaakt. / Stoep met afval zet mensen aan om er nog meer
afval bij te gooien.
3 Clash of Civiliza3ons
Conflicten gekenmerkt door culturele / religieuze kwes7es
5 Sociale leven in zwarte ge@o’s
Par7ciperende observa7e
6 Gamen en agressie
Media-effectenonderzoek, causaliteit?
,MODULE 2: Bouwstenen en soorten
sociaalwetenschappelijk onderzoek
2.1 INLEIDING
Sociaalwetenschappelijk onderzoek = de produc7e van geldige en betrouwbare kennis over de
sociale realiteit door het combineren van theorie en empirie, waarbij methodologische principes
rigoureus worden toegepast
à DOEL = theore7sche kennis opbouwen over samenleving
2.2 BOUWSTENEN VAN SOCIAALWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
1 Theorie & Empirie
Theorie
= geheel van samenhangende uitspraken/proposi7es die bepaalde fenomenen
beschrijven/verklaren
Theorieën leggen terugkerende patronen/regelmaFgheden in de wereld rondom ons uit
vb. Sociaalwetenschappelijke theorie: JOB DEMAND-CONTROL MODEL – Karasek
à Waarom leiden sommige jobs tot meer stress dan anderen? Twee kenmerken:
1. Autonomie/Job-control
= mate waarin werknemers zelf controle hebben over hun taken en de uitvoering ervan
2. Werkdruk
= fysieke en psychologische inspanning die nodig is om de job uit te voeren
lage werkdruk, hoge autonomie: STRESS hoge werkdruk, hoge autonomie
= zinloze job = acFeve job
autonomie
lage werkdruk, lage autonomie hoge werkdruk, lage autonomie: STRESS
= passieve job = slopende job
werkdruk
Sociaalwetenschappelijke theorieën opgebouwd uit twee elementen:
1. Concepten
= algemeen/abstract idee dat als een label dient om concreet waarneembare zaken/
fenomenen te categoriseren bv. criminaliteit
2. Rela7es tussen concepten bv. verband tussen criminaliteit en verloedering van een buurt
, Kenmerken van goede wetenschappelijke theorieën:
1. Logisch consistent à uitspraken mogen elkaar niet tegenspreken
2. Veralgemeenbaar à formele theorieën
= heel algemene theorieën die ervan uitgaat dat je sociale
fenomenen kan verklaren vanuit enkele basisprincipes
abstracte formulering (formules) bv. condi>onering
grand theories
= universele theorieën die van toepassing zijn
op verschillende domeinen van de samenleving
probeert veel in 1x te verklaren bv. historisch materialisme
middle range theories
= theorieën die focussen op één bepaald sociaal fenomeen
waaruit hypothesen afgeleid kunnen worden die empirisch
getest worden
midden tussen concrete zaken en iets veralgemeenbaar
3. Empirische testbaarheid à zowel verifieer- als falsifieerbaar/weerlegbaar
Empirie
= ervaren van de wereld rondom ons door waarneming
Ons waarnemingsvermogen ¹ objecFef à subjecFviteit zoveel mogelijk uitsluiten door
kwanFtaFef onderzoek OF subjecFviteit net centraal stellen
2 Induc7e & Deduc7e
Empirie en theorie verbonden via deducFe en inducFe
Deduc3e
= gevolgtrekking van het algemene (theorie) naar het concrete (empirie)
Induc3e
= op basis van specifieke waarnemingen komen tot een algemene regel
Empirische cyclus van wetenschappelijk onderzoek bv. Semmelweis
1. Observa7e/empirie
à verzamelen, groeperen, beschrijven van gegevens
2. Induc7e
à theorieën construeren uit empirisch feitenmateriaal
3. Deduc7e
à toetsbare hypotheses opstellen
4. Toetsing
à nagaan of hypotheses door feitenmateriaal ondersteunt worden
Nieuwe bevindingen geven aanleiding tot opnieuw doorlopen van de cyclus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elTEE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
