Samenvatting
Samenvatting Economische Geschiedenis
Alle colleges gevolgd. 16/20.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Economische geschiedenis – Prof. Yves Segers:Praktisch:
ð Internationale economie en globalisering
ð Inleiding: The Great Divergence
ð Vogelperspectief: 1820-2000
o 1820-1913
o WOI en interbellum
o WOII en 1945-1980
ð Focus op westerse wereld
ð Examen:
o 2 uur tijd, schriftelijk
o 2 begrippen/definities (2x3 punten)
VB. Wat is the great divergence/the great convergence? (begrippen ook situeren in
de tijd). Lijst maken met begrippen/moeilijke woorden.
o Inhoudsvraag (7 punten)
VB. Bespreek de demografische ontwikkeling in West-Europa en geef hiervan de
economische effecten.
o Verbandenvraag (7 punten)
VB. Vergelijk de visie van Weber en Kenneth op het vlak van the great divergence.
(vraag vorig jaar).
o Data zijn enkel belangrijk om tijdskader te geven (chronologie kennen)
ð Leerstof:
o Slides
o Notities uit colleges
o Handboek niet nodig
Belang economische geschiedenis:
- Historische sensatie
- LT-perspectief:
o Industriële Revolutie: belangrijk scharniermoment (heel wat hindernissen voor het
eerst ooit overkomen)
o AR (Ancien Régime): periode voor de Franse Revolutie
o Moderne Tijd : periode vanaf de industrialisatie
Inleiding: The Great Divergence
1. Inleiding:
Kaart 1: Wat illustratie is van Euraziatische en Afrikaanse handelssysteem in 15e eeuw. Waar is de
kern van de wereldeconomie? Vooral steden bij water dicht gelegen: grote volumes goedkoop & snel
transporteren.
Kaart 2: Reizen van Zheng He. Geleidelijk aan West-Afrika aan het verkennen.
ð 15e eeuw: keerpunt in de wereldgeschiedenis:
o 1433: Chinezen stoppen met overzeese verkenningstochten, beslissing van keizer.
§ Schrik culturele beïnvloeding van andere regio’s
§ Chinezen vonden zichzelf heel superieur op alle vlakken, wilden hier niet in
overtroffen worden.
1
, o 1492: Columbus ontdekt Amerika
ð Grote rijken (Islam, India, China, Europa) vele gelijkenissen.
ð Vanaf 1500 meer contacten op wereldschaal: start globalisering.
o Colombus wou Indië bereiken
o Handelsroutes ontwikkelen
ð Versneld vanaf 19e eeuw: IR
2. Hoe groot was/is de kloof?
- Geleidelijke ontwikkeling kloof dichten Westen-Oosten → Westen voortouw
- Grote verschillen tussen arm en rijk
o 1800 = 1/5e wereldbevolking bezit 60% rijkdom
o 2010 = is dat 85%
- Rijkdom vooral geconcentreerd in het Westen – vooral na 1800
- Hoe meten?
o Data weinig betrouwbaar, bijvoorbeeld BNP
o BNP goede indicator?
o Grote verschuivingen sinds 1800
ð GRAF 1: China stijgt weer & Great Divergence (tussen 1700 – 1900) wordt opgevolgd door
nieuwe periode: Great Convergence
ð GRAF 2: Belang IR. BNP per capita toont welvaart per bevolkingskop aan. Vooral Europese
landen zijn de winnaar & ook grote onderlinge verschillen tussen Westerse landen.
Dus:
- Great Divergence tussen 1700 & 1900 & vanaf late 20ste eeuw Great Convergence
- Verklaring?
o Opkomst Westen niet onvermijdelijk/noodzakelijk
o Uniek cumulatief proces: wortels in en buiten Europa
o 3 visies:
§ 1) Autonoom, intern proces (Het Westen heeft het zelf gedaan, het is
gewoon beter/superieur).
§ 2) Toeval? Grote gelijkenisen (tussen Westen, India)
§ 3) Toenemende interactie tussen Oosten & Westen (politieke & militaire
dominantie Westen, Westerse imperialisme, …)
1) Intern proces:
• Europa eerst ‘aan de rand’ Afro-Euraziatische handelssysteem; later wereldmacht
• Max Weber, et.al.
o Westen is dynamisch, Oosten statisch
• Protestantse ethiek
• Nieuwe westerse cultuurpatronen: arbeid, discipline (om hard te werken),
vrijheid*,…
• Moderne natiestaten (overheid): bureaucratie, legaal-rationeel staatsmodel
(individuele eigendomsrechten: je bent zeker van je eigendom, hierdoor ga
je meer beginnen werken & zelfs ondernemen), militair apparaat, wetgeving,
bescherming intellectueel eigendom). Ook intellectuele eigendomsrechten:
belang kennis & technologie. (op basis van patenten behouden ze deze).
• Moderne wetenschap
2
, • Demografische ontwikkelingen (meer bevolking: prijs van arbeid zal ook naar
beneden gaan).
Maar is ook bedreiging: als de bevolking enorm groeit en de voedselproductie
evolueert niet mee, dan gaan de prijzen stijgen en is er armoede.
• Markteconomie: cfr. ‘onzichtbare hand’
• Gelovigen hebben een God, liberalen een onzichtbare hand
• Economie zo vrij mogelijk organiseren, niet sturen
• Iedereen heeft winstmaximalisatie door onzichtbare hand
• Onvermijdelijk resultaat = Industriële Revolutie (wij waren volgens Weber
voorbestemd om industrieel vernieuwend te zijn en deze IR te starten)
• *Westerse samenleving is al heel vroeg geliberaliseerd, mensen zijn vrijer
geworden in hun doen en laten, dit creëerde een soort van
ondernemersklimaat.
• Landes:
o Kern opkomst Westen ligt in West-Europa (regionaal divers verhaal, bij sommige
landen startte het veel vroeger of later)
o Klemtoon op nieuwe cultuur, nieuwe markteconomie en nieuwe instellingen. Focus
op aantal belangrijkste elementen:
• Marktvrijheid en initiatief
• Eigendomsrecht
• Compacte (natie)staten: gaat om verzameling van relatief kleine landen. Dit
was positieve kracht voor het Europese continent (los van de oorlogen), veel
gemakkelijker te besturen & klaar om in te spelen op vernieuwing. Interne
concurrentie en competitie beschouwde Landes ook als iets positief. Want
deze competitie zet aan tot innovatie.
o Recente vragen bij Eurocentrisch discours:
• Brits? West-Europees? Europa? (vooral vernieuwing in GB eigenlijk)
• Zeer belangrijk voor verklarend model voor Westerse dynamische:
individualisme en arbeidsethos (hard werken) is dit typisch Europees?
Landes stelde vooral dat wij harder zijn gaan werken & dat ze dit in de rest
van de wereld niet deden.
• Europa en mondiaal & koloniaal economisch systeem? (heel weinig hieraan
geschonken)
• Wat met niet-Europese culturen? (we weten niet wat er elders in de wereld
gebeurt, eigenlijk is er comparatief onderzoek nodig). - - > wordt hierna
uitgelegd
2) Grote gelijkenissen:
- Doorbraak Westen 19e eeuw: op minerale grondstoffen gebaseerde IR en Europees
imperialisme
- Meeste vergelijkingen adhv China vs. Europa
o Voor 1800 waren de gelijkenissen groter dan de verschillen (landbouw,
staatsorganisatie, eigendomsrechten, markten, …)
o Waarom doorbraak Europa? (Pomeranz)
§ Heeft 2 kernregio’s vergeleken (Europa: Engeland & China: Yangtze-delta),
focuste zich vooral op textielsector (was meest belangrijke sector in de
industrie destijds).
§ Kernen waren toen evenwaardig op basis van productiviteit, machines, …
§ We moeten dus andere verklaringen vinden:
3
, • Europa koos voor een andere weg omdat Europa niet anders kon. Ze
worstelde met 2 grote bottle necks: tekort aan energie en tekort aan
grondstoffen om toenemende bevolking te kunnen blijven
opvangen* (zie hieronder)
- Schaarste energie: tekort aan hout & houtskool (en stijgende prijs), hout was nodig voor veel:
transportmiddelen, schepen, huizen, … en ook om andere productiematerialen te
produceren (vb. voor ijzer aan te stoken had je houtskool nodig-.
- Schaarste in grondstoffen: arbeid, voedsel & katoen. Europa probeerde dit in toenemende
mate zelf te produceren, maar werd moeilijk. Vandaar koloniaal verhaal: gaan weghalen in
andere delen van de wereld.
- Dus: handelskapitalisme en IR geen lang, progressief proces volgens Pomeranz noodzaak
- China: dit was veel minder noodzakelijk & minder innovatie-ruimte om op zoek te gaan naar
nieuwe grondstoffen & wou ook geen invloed andere cilturen.
EINDE LES 1
ð Bin Wong (1998, 2000)
o Grote verschillen inzake politieke organisatie van de landen
o Europa: rivaliserende staten, competitie (intern & extern), maximalisering winst en
macht, flexibel.
o China: eengemaakt, vooral agrarisch, elites kiezen voor status quo (Ming-dynastie),
sociale bescherming (van oudsher werd je vanuit het keizerlijk hof in zekere mate
sociaal gedekt, vooral om opstand te vermijden).
o Nieuwe manieren om sameleving te organiseren: bv. democratie (parlement met
volksvertegenwoordigers). (niet zo in China: 1 keizer die alles bepaalde)
3) Toenemende interconnectie:
ð Zijn meer recente publicaties die de Great Divergence vooral gaan toelichten adhv groeiende
contacten tussen Westen en het Oosten en die resulteren in een onevenwicht in
econnomische en politieke macht
o Europa verovert en domineert en integreert wereld in hun eigen economie
o Dit gebeurt niet via toestemming maar door verovering, onderdrukking, …
o Fundamenteel onderlinge ongelijke relaties
ð Werelddominantie Europa: interne en externe factoren
ð Contacten met buitenwereld veranderen de positie van Europa (periferie: nemen weinig deel
& kern: landen waar het echt om gaat).
ð 3 grote thema’s:
o Handel
o Technologie en kennis
o Staat
1. Handel:
ð Ongelijk mondiaal handelssysteem
o Europa heeft grote delen van de wereld gedomineerd, door geleidelijke groei.
ð Alliantie commercieel-financiële elite & assertieve mercantilistische staten (vanaf de
Middeleeuwen)
o Commercieel-financiële elite: de betere kringen, de adel. (rijkere families)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentkulhw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen