2. Plaats van hematopoëse en de hematopoëtische stamcel
2.1 Algemeen, assymetrische deling & groeifactoren/cytokines
Hematopoëse = vorming van bloed vindt plaats in het beenmerg
Hematopoëtische stamcel (HSC) in beenmergniche = stamcelpool
- CD34 membraanmerker
- Zelfhernieuwing : na celdeling nieuwe stamcellen genereren
- Proliferatie
- Differentiatie tot functionele cellen (gecommitteerde stamcellen die voorlopercellen/
progenitoren vormen die kunnen rijpen tot functionele cellen)
Asymmetrische celdeling bij stamcellen is noodzakelijk zodat wanneer een stamcel deelt er
één dochtercel stamcel blijft terwijl de andere dochtercel kan differentiëren tot een celtype
met een bepaalde functie. Indien symmetrisch dan zouden beide dochtercellen stamcel
blijven en kunnen er geen nieuwe cellen met bepaalde functie gevormd worden, of beide
dochtercellen differentiëren en dan blijft er geen stamcel meer over.
Self renewal, proliferatie en differentiatie is zeer strikt gereguleerd
- Samenspel van groeifactoren en cytokines verstoringen kunnen leiden tot
hematologische aandoeningen
- Groeifactoren hebben 4 belangrijke functies :
o Bevorderen van overleving
o Bevorderen van proliferatie
o Inductie van differentiatie tot een bepaald celtype
o Activatie van mature cellen
Bij een gezond persoon worden dagelijks > 10 12 bloedcellen per dag geproduceerd om een
steady state level te verkrijgen van cellen in perifeer bloed
2.2 Van foetus tot volwassene
, Eerste weken van embryonaal leven : hematopoëse in de dooierzak (yolk sac)
Na 6-7 weken : belangrijkste embryonale productie van bloed in de lever
Na ong 7 maanden in zwangerschap : beenmerg belangrijkste site voor bloedproductie
Direct na geboorte : vrijwel alle beschikbare beenmergruimte in gebruik voor bloedaanmaak
Bij volwassenen en ouderen trekt de hematopoëse zich terug
Dit bepaalt ook welke plaatsen bij jonge kinderen vs volwassen in aanmerking komen voor
een beenmergpunctie
Extramedullaire hematopoëse : de aanmaak kan ook terug plaatsvinden in milt en lever
3. Stamceltransplantatie
3.1 Allogene stamceltransplantatie
Zoeken van HLA-compatibele donor (familiaal, stamcel databank)
- deze doen herkenning van eigen & vreemde cellen
- krijg je van je ouders ouders dus nooit HLA identiek, broers/zussen kunnen wel
Conditionering – myeloablatieve chemotherapie en/of radiotherapie (irreversibele destructie
hematopoëse)
Stamceltransplantatie (men probeert de stamcellen in perifeer bloed te krijgen , toedienen
door infuus)
Herstel (opstart hematopoëse) en immunosuppresieve therapie
Graft versus host acuut/chronisch
Indicaties voor allogene hematopoëtische stamceltransplantatie :
- Verworven beenmerg falen (bv aplastische anemie) : doel = herstellen hematopoëse
- Ernstige aangeboren aandoeningen van de hematopoëse en sommige metabole ziekten
- Maligne hematologische aandoeningen
3.2 Autologe stamceltransplantatie
Collectie van eigen stamcellen uit perifeer bloed
Invriezen van stamcellen (cryopresercatie- cryolab)
Conditionering : chemotherapie en bestraling
Stamceltransplantatie
Geen graft vs host want eigen stamcellen
3.3 Collectie en toediening van stamcellen
Collectie : beenmerg, perifeer bloed (aferese) of navelstrengbloed
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mertj. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,16. Je zit daarna nergens aan vast.