samenvatting van de hoorcolleges & slides
Prof. dr. Lore Mergaerts
ik behaalde in de eerste zit een 14/20!!
reader is niet inbegrepen (kwam 1 vraag van op het examen)
DEEL I. EEN INLEIDING IN DE
CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
1. Een schets van de criminologische psychologie
1.1. De ontwikkeling van de criminologische psychologie
Enkele belangrijke grondlegers:
19e eeuw
William Stern
- Duitse academicus
- Verhuisde naar vs door jodenvervolging om onderzoek verder te zetten
- Onderzoek naar geheugen
Kunnen we op ons geheugen vertrouwen?
Onderzoek op basis van experimenten: ontdekker van ‘mock crimes’ of ‘stage
crimes’ -> gevecht in scene zetten en vragen wat we hebben gezien
Veel uiteenlopende verklaringen
Kennis benut voor verklaringen in de rechtbank
Hugo Münsterberg
- Claimde dat hij de grondlegger was in de vs
- Kritisch tov recht
- Belangrijk werk ‘on the witness stand’
- Moeilijke verhouding tussen psychologie en recht -> Hans is negatief
Franz Von Liszt
- Een fenomeen moet vanuit meerdere invashoeken bestudeerd worden
Psychologie bv betrekken bij het recht
- Geintegreerde strafrechtswetenschap
Hans Gross
- Boek over criminaalpsychologie
- Toepassing over psychologische inzichten in strafrechtsbedeling
- Hoe komen rechters tot hun beslissingen?
- Opkomst van psychologie toegepast in strafrechtssysteem -> uitvinder in onze regio
(Europa)
1
,Gustav
- Beschouwd als grondlegger van criminologische psychologie
- Kijkt naar psychologie van de daders
- Psychiater
+ Hilde Kaulmann & Erich Wuffen
Leuvense traditie: grondleggers opleiding in Leuven met criminlogische psychlogie
Louis Braffort
- Oprichter criminologische school met psychologische vakken
- jurist
Etienne Dergeeff
- 2e voorzitter criminologische school voor psychologie
- Studeerde geneeskunde -> psychiater
- Vond criminogenese uit
Renée Dellaert
- Voorzitter na Degreeff
- Arts in gevangenis, opvoedkundige, psychiater
- Kijken naar alle factoren die leiden tot criminaliteit
- Voorstander van breed mensbeeld
- Voorstander van clinische behandeling van daders
Steven De Batselier
- Eigenwijze invulling aan criminaliteit: ook kijken naar de omgeving
Criminaliteit is een product/schuld van de maatschappij
- Psychopathologie van de normale mens: iedere meens heeft wel iets
Johan Goethals
- Pleitte voor geïntegreerde benadering: verder kijken dan individu
- Waarom stoppen mensen niet met crimineel gedrag?
- Ook onderzoek naar onveiligheidsgevoelens
1.2. Verschillende vormen van binnen de
criminologie toegepaste psychologie
2
,1. Rechtspsychologie
- Elke vorm van gedrag regereld door de wet
- Focus niet enkel op daders, ook getuigen en slachtoffers
- Kijken naar politionele en justitiële advocaturen
- We denken direct aan strafrecht, maar niet alleen dat
- Alles met betrekking tot beslissingen in strafrechtsprocedures
- Rechtspsychiloog: advies geven in strafrechtszaken,
Niet echt in Belgie, meer in NL
- Zelfstudies, intervieuws`
- Op groepsniveau
2. Forenzische psychologie
- Verzamenterm van allerlei vormen van psychologie in strafrechtelijke context
OF meer specifiek: gaat over individuele rechtzaken -> bv. iemand wordt veroordeels
voor een misdaad, wat is het risico dat hij opnieuw criminaliteit pleegt als we hem
vrijlaten?
- Welke straf is het meest geschikt?
- Is die persoon toerekeningsvatbaar of niet?
- Wortels in de clinische psychologie: behandelende context (vs rechtspsychologie)
3. police psychology
- training + sezlectie
- hoe bes trainen voor agressie
4. correctional psychology
- gevangenis
- gesloten instellingen, geinterneerde verblijven
- alle inzichten voor behandeling in die context
gericht op rehabilitatie van beoordeelde
5. investigative psychology
- daders van misdrijven & misdrijven zelf
- kan men op basis van kenmerken van de plaats delict iets zeggen over de dader?
- Veel raakvlakken met rechtspsychologie (politie) ook met criminologische psychologie
6. Criminologische psychologie
- Enkel focus op daders en verdachten (niet op getuigen, geheugen, ….)
- Strafrechtelijke sfeer
1.3. Wat is criminologische psychologie?
- Geen haarscherp afgelijnde discipline
- Raakvlakken en overlap met aanverwante disciplines
- Geen eenduidigheid, maar wel enkele gemene delers
Focus op plegers en verdachten van crimineel gedrag
Verklaringen voor het plegen van crimineel gedrag
3
, Hoe met plegers en verdachten moet worden omgegaan in
strafrechtspleging: hoe bv. informatie verkrijgen?
- Welke factoren dragen bij tot crimineel gerdag?
- Hoe kunnen we crimineel gedrag verminderen?
- Waarom zijn er verschillen tussen mensen/ periodes/ landen/ plaatsen/…. op vlak
van crimineel gedrag?
1.4. Criminaliteit, afwijkend gedrag en de strafbaarstelling ervan als referentiekader voor
de criminologische psychologie
- Geen eenduidigheid
- Dynamisch en evolutief
- Mala in se (iets dat op zichzelf kwaad is bv. moord) vs. mala prohibita (verboden
kwaad, de handeling zelf is niet noodzakelijk immoreel maar is een misdaad omdat
ze door de wet verboden is)
Op verschillende manieren benaderen:
1. Recht
2. Moraal
3. Sociaal
4. Psychologisch
Niet statisch, maar sociaal construct afhankelijk van plaats en tijd
Deviant gedrag: afwijkend gedrag, vinden niet oke
Antisociaal gedrag
Crimineel gedrag: = ‘intentionele handelingen die schade berokkenen en veroordeeld worden
door de omgeving en/of gestraft worden door de staat’
1.5. Verklaringsmodellen voor criminaliteit
Van eenzijdige verklaringsmodellen …..
…… naar geïntegreerde verklaringsmodellen voor crimineel gedrag
- Complex samenspel van factoren
- Biopsychosociaal verklaringsmodel voor criminaliteit
- Bv. Blackburn, Andrews & Bonta, Durrant, Hollin, Hewitt, (Eysenck)
Als we maar naar een enkele factor kijken, gaan we informatie missen
4
, 2. Biopsychosociale verklaringen voor het plegen van criminaliteit
2.1. Het complexe samenspel tussen biologische, psychologische en sociale factoren
als verklaring voor crimineel gedrag
Van eenzijdige verklaringsmodellen op basis van klassieke etiologisch onderzoek ….
…. naar geïntegrerde verklaringsmodellen voor crimineel gedrag
- Biopsychosociaal verklaringsmodel
- Bv. Blackburn, Andrews & Bonta, Durrant, Hollin Hewitt
- Aandacht voor het complex samenspel van factoren
- Erkenning van de interactie (en overlap) tussen nature & nurture
2.2. Biologische factoren
2.2.1. De aandacht voor biologische verklaringen: uitgangspunt
Op zoek naar link tussen specifieke biologische kenmerken van plegers van crimineel
gedrag
Ultieme doel
- Voorkomen, beperken en/of stoppen van crimineel gedrag
- Inzicht in (vaak medische) interventies
Geboren criminelen en appels en bomen
Casus: Jeffrey Landrigan
- Nooit contaqct gehad met criminele vader want geadopteerd door goed gezin
- Op jonge leeftijd gedragsproblemen
- Krijgt de doodstraf
- Vader en grootvader hebben ook doodstraf gekregen
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottekempen7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
