Dit document bevat de volgende hoofdstukken uit het 'Handboek Taalontwikkelingsstoornissen': Hoofdstuk 1, Hoofdstuk 2, Hoofdstuk 3, Hoofdstuk 7.1.1, en Hoofdstuk 7.1.2. Het complete boek is dus NIET samengevat! Dit boek heb ik gebruikt voor het vak Diagnostiek en preventie bij kinderen, op de oplei...
Dit document bevat de volgende hoofdstukken samengevat, uit het ‘Handboek
Taalontwikkelingsstoornissen’ geschreven door: Ellen Gerrits, Mieke Beers, Gerda Bruinsma,
en Ingrid Singer.
, Hoofdstuk 1
Terminologie taalontwikkelingsstoornissen:
Kinderen met TOS hebben een zwakke taalvaardigheid. Ze hebben moeite met taal in alle
modaliteiten, zoals gesproken taal (productie en begrip), geschreven taal en gebarentaal. De
zwakke taalvaardigheid kan zich manifesteren in een of meer linguïstische taalaspecten:
fonologie, semantiek, (morfo)syntaxis en pragmatiek.
Definitie specifieke taalontwikkelingsstoornissen:
Er zijn verschillende definities van een specifieke TOS in omloop. In vrijwel al deze definities
komen twee aspecten terug:
Een achterstand in de taalverwerving
Geen duidelijke verklaring voor deze achterstand
Classificatie van taalontwikkelingsstoornissen:
Kinderen met TOS vormen een heterogene groep. Hun taalproblemen variëren in ernst en in
linguïstisch profiel. Ondanks de heterogeniteit van de groep kinderen met TOS wordt in de
meeste studies uitgegaan van twee subtypen:
Kinderen met een taalproductiestoornis en een relatief goed taalbegrip
Kinderen met zowel een taalproductie- als een taalbegripsstoornis
Deze subtypen worden voor elk individueel kind nader gespecificeerd door een beschrijving
van het linguïstisch profiel. Soms wordt nog een derde subtype genoemd, dat kinderen met
een relatief geïsoleerde fonologische stoornis betreft. Over een classificatie in gradaties van
ernst van TOS bestaat geen consensus. Om iets te zeggen over de ernst worden nu meestal
genormeerde taaltests gebruikt. Daarnaast kunnen we ons afvragen of de ernst van TOS
bepaald kan worden met alleen een taaltestscore. De ernst wordt medebepaald door de
, impact van TOS op het dagelijks functioneren van het kind. Professionals spreken in dit
verband vaak over communicatieve redzaamheid (en de beperking hierin).
Prevalentie en incidentie:
Het prevalentiecijfer maakt duidelijk hoeveel mensen op een bepaald moment een bepaalde
ziekte of aandoening hebben. Meestal wordt dit uitgedrukt in een percentage. Het
prevalentiecijfer kan gebruikt worden om een inschatting te maken van de benodigde zorg
en de onderwijsbehoefte. De prevalentiecijfers van TOS lopen uiteen.
Prognose:
Ouders die te horen krijgen dat bij hun kind sprake is van (een vermoeden van) TOS zullen
zich afvragen wat dit op de langere termijn betekend voor de ontwikkeling van hun kind. De
variatie in de normale taalverwerving maakt het vrijwel onmogelijk om TOS al op jonge
leeftijd te signaleren. Bij jonge kinderen is er namelijk een (normale) grote spreiding in de
leeftijd waarop mijlpalen in de taalverwerving worden bereikt.
Risicofactoren:
Kennis van risicofactoren kan helpen bij het vroeg herkennen van TOS. De beste voorspeller
voor vroege taalvaardigheid was de vroege communicatie van het kind zelf (bijvoorbeeld
met 12 maanden). Sociaaleconomische status en woordenschatniveau van de moeder
hadden geen effect op de woordenschat op 2-jarige leeftijd.
Risicofactoren blijken slechts beperkt bruikbaar voor de signalering van TOS; ze zijn echter
ook relevant voor inschatting van het verloop van de taalverwerving bij een kind met (een
vermoeden van) TOS. Voor indicatie van (vroege) interventie is het van belang om te kunnen
voorspellen wanneer er een grote(re) kans is op een spontane inhaalslag of juist een
blijvende taalzwakte. Deze voorspellers of risicofactoren kunnen meegenomen worden in
een gesprek met ouders over de prognose en bij keuze voor therapie, begeleiding en type
onderwijs. Uit wetenschappelijke literatuur komen de volgende risicofactoren voor
hardnekkige TOS naar voren:
Leeftijd ouder dan 4 jaar
Mannelijk geslacht
Familiegeschiedenis met TOS en/of dyslexie
Zwakke nonsenswoordenrepetitie van ouder
Zwak taalbegrip (naast zwakke taalproductie)
Achterstand in verschillende taalaspecten
Ernstige taalachterstand
Impact van taalontwikkelingsstoornissen op ontwikkeling en welbevinden:
Taal en communicatie spelen een essentiële rol bij het functioneren binnen het gezin, in de
vrije tijd en op school. TOS heeft dan ook grote negatieve gevolgen voor het sociaal,
emotioneel en cognitief functioneren van kinderen. In de vroege ontwikkeling kan TOS
leiden tot een verstoorde interactie tussen ouder en kind. Daarnaast hebben kinderen met
TOS vaak moeite met het begrijpen van teksten door een beperkte woordenschat en een
zwak begrip van complexe zinnen. Ook in het sociaal functioneren ondervinden kinderen
met een TOS belemmeringen. Het initiëren en onderhouden van vriendschappen en relaties
kost hun veel moeite. Stoornissen in het gedrag en het sociaal-emotioneel functioneren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dorienusa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
