De longen zijn nooit leeg, de ademhaling ververst gewoon de lucht. Er bestaan 2 soorten ademhaling: de cellulaire (interne
ademhaling van bloed naar de cellen in het lichaam) waarbij zuurstof verbruikt wordt en koolstofdioxide met ATP
geproduceerd wordt en de externe (in de longen) ademhaling waarbij zuurstof wordt opgenomen voor het metabolisme en
koolstofdioxide vrijkomt.
Principe gasuitwisseling
In een vloeibaar milieu (zelfs in landvertebraten met een waterlaag op het ademhalingsepitheel) gebeurd dit via diffusie. De
diffusiesnelheid wordt weergegeven met de wet van Fick. Bij een verschil in concentratie (andere druk) zal diffusie leiden tot
een netto-verplaatsing van hoge naar lage concentratie tot de waarden gelijk zijn.
! .$ .∆&
𝑆=
'
Hierbij staat S = diffusiesnelheid
D = diffusieconstante
A = oppervlakte waarover de diffusie plaatsvindt
∆𝑝 = drukverschil tussen de 2 regio’s
D = afstand waarover de diffusie opgaat
Unicellulaire ondergaan rechtstreekse diffusie waarbij de cilia (trilharen) gaan verbinden om waterstroom te verzekeren. Dit
verhoogt het drukverschil wat leidt tot hoge diffusiesnelheid. Multicellulaire dieren hebben aangepaste systemen voor
gasuitwisseling met verhoogde oppervlakte en verminderde diffusieafstand.
De verschillende aangepaste systemen zijn voor amfibieën huidademhaling, voor echinodermata uitstekende papillen, voor
insecten een uitgebreid tracheaal systeem (ademhalingsbuisje), voor vissen kieuwen en voor de mens een netwerk van
alveolen.
Luchtpijp
Ademgat
Ademhalingbuisjes
, Kieuwademhaling
Bij kieuwademhaling neemt men zuurstof op vanuit het water ipv uit de lucht, doordat het water in tegengestelde richting
stroomt tegenover het bloed gaat dit efficienter. Kieuwen zijn gespecialiseerde weefselextensies die in onmiddellijk contact
staan met het water. Ze zijn kenmerkend aan hun groot oppervlak en dunne wand (wet van Fick dus grote snelheid) en kunnen
intern of extern zijn.
1. Extrerne kieuwen zijn niet bedekt en komen voor bij de eerste vissen en larvale amfibiën (+ axolotl = salamander).
De nadel zijn dat het constant in beweging moet gehouden worden om contact met vers zuurstof in het water te
verzekeren. Het kan ook makkelijker beschadigd worden.
2. Interne kieuwen (beenvissen) liggen tussen de orale holte en de operculaire- of kieuwholtes. Deze holtes
functioneren als pompen die alternerend uitzetten (herhalend). Het water gaat in de mond en wordt over de
kieuwen weer uit de vis gelaten via een open operculum (opent terwijl de mond sluit dat het kieuwdeksel genoemd
wordt).
De kieuwen kunnen het zuurstof rijk water over de kieuwen brengen via de bucale pomp en operculaire zuigpomp.
(ademhaling door de mond ritmisch te bewegen dat op externe manier zichtbaar is. Bij tonijn doen ze aan ramventilatie: een
constant geopende bek dus is er een constante waterstroom. Dit doen ze om het lichaam op te pompen.
Anatomie kieuwen: aan elke kant van het hoofd zijn er kieuwbogen die elk opgebouwd zijn uit 2 rijen van kieuwfilamenten
die bestaan uit lamellen. Water stroomt over lamel in één richting. Binnen elk lamel stroomt het bloed in tegengestelde
richting tov de waterstroom (tegenstroomuitwisseling). Dit creert een maximale oxygenatie van bloed (verzadiging zuurstof).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charliemoerenhout100805. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.