ENDOCRIEN
11.1 Signalisatie via chemische boodschappers
Vier mechanismen van celcommunicatie
- Direct celcontact: gap junc=ons - desmosomen
- Neurale signalisatie via synapsen: neurotransmitter beïnvloedt de postsynap=sche cel
- Endocriene signalisatie via bloed: hormoon bereikt vele cellen verspreid in lichaam
- Paracriene signalisatie: invloed op nabijgelegen cellen
Hormoon
- Wordt gesecreteerd in de extracellulaire vloeistof en getransporteerd door bloed - Kan op een afstand inwerken
- Alleen doelcellen met receptor kunnen reageren
Paracriene/autocriene regulatoren
- Worden niet via bloed getransporteerd
- Cellen reguleren elkaar binnen een orgaan of beinvloeden zichzelf
Feromonen
- Worden vrijgesteld in milieu voor communica=e tussen individuen van een
species (dieren of planten)
11.2 Cel-cel interacties: hormoon
Definitie van hormoon vervaagt: sommige neurotransmitters worden via
bloed getransporteerd en ageren als neurohormonen
Hormoonproductie en release wordt dikwijls direct of indirect gereguleerd
door het zenuwstelsel
1.3 Endocriene klieren
Het endocrien systeem omvat alle
organen en weefsels die
hormonen produceren
Endocriene klieren: gespecialiseerd in de secretie van hormonen, ook in
organen zoals de lever, die hormonen secreteren naast andere functies
Exocriene klieren: secreteren hun producten, zoals speeksel of melk, in een
kanaal voor transport naar de buitenwereld toe
11.4 Chemische klassen van hormonen
Moleculen die werken als hormonen moeten 2 basiskarakteristieken vertonen:
1. Voldoende complex zijn om regulatorische info te kunne vervoeren naar de doelcellen
2. Voldoende stabiel zijn om te weerstaan aan a}raak alvorens de doelcellen te bereiken
a) Lipofiel (hydrofoob of apolair) = vetoplosbaar
- Steroidhormonen en schildklierhormonen
- Binden aan intracellulaire receptoren en vormen complexen
- Receptorcomplexen vinden aan DNA in de kern
- Langdurige werking (dagen tot weken)
b) Hydrofiel (polair) = water-oplosbaar
- Alle andere hormonen
- Binden aan receptoren op celmembraan - Werking meestal via
secundaire boodschappermoleculen
- Kortstondige werking (minuten tot uren)
11.5.1 Lipofiele hormonen
- Steroidhormonen (cholesterol)
- Thyroidhormonen (tyrosine + jodium)
- Retinoiden of vitamine A
- Circuleren in het bloed gebonden aan transporteiwitten
- Dissocieren van de carrier thv de doelcellen
- Passeren in de celmembraan en binden aan een
intracellulaire receptor, aanwezig in het cytoplasma of in
de nucleus
- Hormoon-receptor complex bindt aan hormoon-respons
element in DNA
- Reguleren zo genexpressie (hormoon-geactiveerde
transcriptiefactors)
11.5.2 Hydrofiele hormonen
Hydrofiele hormonen: peptiden, proteines en catecholamines
- Te groot of polair om celmembraan te passeren
- Hormonen binden aan extracellulaire receptoren - Initiëren
signaaltransductewegen
a) Activatie van proteine-kinases (RTKs)
- (de) activeren intracellulaire eiwitten via fosforylatie
b) Productie van tweede-boodschapper moleculen (GPCRs)
-G-proteine inhibiteert of activeert tweede boodschapper generend enzym-inhibtie of activatie van target
- Receptor kan gebonden zijn aan verschillende G-proteines in verschillende cellen - varieteit aan responsen mogelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charliemoerenhout100805. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.