Inleiding
Ziekteleer: systematisch beschrijving systeem per systeem
Pathologische fysiologie: wetenschappelijke basis van ‘ziekte’ te verduidelijken
Morbiditeit, mortaliteit, QoL
Therapie Schadelijke factoren en terrein
Infectie = inflammatie veroorzaakt door ander organisme
Inflammatie = ontsteking: reactie van lichaam
Pathologisch?
Verschillende verdelingscurven van normale en pathologische die (bijna) niet overlappen
Bij parameters gedetermineerd door 1 factor: goed aflijnbaar (vb PKU)
Meeste biologische parameters: multifactorieel beïnvloed
1 Gaussiaanse verdelingscurve zonder duidelijke scheiding
Veroudering:
- ↓ functionele reserves
- ↑ risico op ziekte
- Leeftijdsgebonden ziektes
Cellulaire mechanismen
Schade aan macromoleculen:
- Oxidatieve stress = vorming van ROS
o Vrije radicalen = instabiel en brengen schade
Hebben ook een functie: vorming van TSH, destructie bacterien
o Bron: verbuik van O2 in e-transportketen + productie ATP
o Natuurlijke verdediging tg ROS:
Antioxidatieve enzymes (SOD, catalase en glutathione peroxidase)
Antioxidantia (vit A,C en E)
o Te weinig ROS beperkte celgroei, te weinig afweer
o Te veel ROS schade aan specifieke pathways en cellen
- Glycatie en glycoxidatie
o Glycatie = niet-enzymatische reactie ts suiker en macromolecule tvv AGEs
Impact op langlevende eiwitten, verandert structuur en functie
- Mitochondriale schade
o Mitochondriaal DNA: geen histonen makkelijke target voor ROS
- Somatische mutaties
Inadequaat herstel van de schade:
,- DNA herstel
o Hoeveelheid DNA schade in cel bepaald door evenwicht ts schade-herstel
o Herstelmechanismen ↓ met leeftijd = meer DNA schade
- Turnover van eiwitten
o Ribosomen RNA posttranslationele modificatie folded protein
o Schade: cel onder stress veel EW aanmaken slecht geplooide EW
Normaal: proteolytisch afgebroken en vervangen
Ombouw vermindert met leeftijd: schade neemt toe in langlevende EW
- Membraanbeschadiging
o Oxidatieve processen: poly-onverzadigde VZ omvormen tot ‘lipiden peroxiden’
Via intermediaire reacties: schade veroorzaken aan EW in membraan
o Beschadigde membraanlipiden: door ander type membraanlipiden vervangen
↓ van aantal poly-onverzadigde vetzuren
↑ van ratio cholesterol vs fosfolipiden
Fluiditeit van membranen ↓
Ontregeling van celaantal:
- Limiet aan celdelingen
o Telomeren: aangeven van reservecapaciteit van replicatie
Verkorten bij elke mitotische deling tot kritische lengte
Verkorten niet in kiemcellen en somatische SC met telomerase
o Humane fibroblasten: paar keer delen (Hayflick limiet) = cellulaire senescentie
o Cellen van ouderen: minder celdelingen
↑ verouderde gedifferentieerde cellen + ↓ replicatieve functie adulte SC
Gevolg: ↓ functie van weefsel/orgaan
o Pro-veroudering mechanismen: kanker-protectieve rol
Activatie van senescentie in tumor cellen: tumorprogressie wordt in beginstadium
geblokkeerd
Bescherming om cellen met DNA-schade te elimineren
- Verwijderen van cellen
o Ontregeling van apoptosis draagt bij tot veroudering
Cruciale rol in organogenese en weefselherstel
o Overdreven ↑van apoptosis abnormale ↓van celaantal
1. Extrinsieke pathway, als antwoord op extracellulaire signalen
2. Schade aan mitochondria (ROS)
3. DNA-schade
, Ontsteking
Ontstekingsreactie
= niet-specifieke verdedigingsreflex van organisme tg lokale beschadiging
Doel = cellulaire schade beperken en normale functie herstellen
Acute ontstekingsreactie
1. Vasculaire reactie:
- Hyperemie: vasodilatatie
- Marginatie en Diapedese van WBC
1. rollen van granulocyten en mononucleairen over endotheelcellen
- Selectines op endotheel= 'sticky’
- WBC: glycoproteinen en suikerketens selectines
2. Activatie WBC: chemokines op membraan van endotheelcellen binden aan
chemokine-R op WBC
3. Affiniteit van integrines op WBC ↑: adhesie aan endotheelcellen
- Belemmering van bloedflow en werkt stase in de hand
- WBC migreren ts endotheelcellen naar omgevende weefsels
2. Exsudaat vorming: toxines verdunnen
- Exsudaat = resultante van lokale stoornis in Starling-evenwicht tgv
o ↑vaatpermeabiliteit
- Vroeg effect: thv venulen door histamine
- Later effect: thv capillairen obv directe beschadiging vaatepitheel
o ↑capillaire hydrostatische P
o Proteïne-afbraak in interstitieel weefsel
o ↑doorlaatbaarheid van bindweefsel
- Lymfestroom + defensiemechanismen naar beschadiging
3. Cellulaire reactie:
- marginatie + uittreden uit bloedbaan van polynucleairen en mononucleairen
Lage dosis aspirine: anti-thrombotisch
- fagocytose: R-gemedieerde endocytose dmv defensines en NADPH-oxydase Hoge dosis aspirine: anti-inflammatoir, pijnstilling
Polynucleairen : fagocytose
Mononucleairen: macrofagen
Late fase van acute ontsteking; chronische ontsteking
+ secretie van substanties: ROS, enzymes, prostaglandines, cytokines: IL 6, TNF-a, IFN
Activatie van celtypes
Algemene effecten: koorts, hematopoiesis, afbraak spierEW, acute fase reactie
Mediatoren:
- Histamine: uit mastcellen, basofielen en endotheelcellen
o Via H1-R: dilatatie arteriolen + contractie endotheelcellen van venulen
endotheelcellen : contractie cytoskelet (H1)
gladde spieren arteriolen: dilatatie (H2/H1)
gladde spieren bronchioli: constrictie (H1)
o Vrijzetting door: mechanische factoren, cytotrope As, anafylatoxines C3a C5a,…
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eca210. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
