Volledige samenvatting europees recht. prof. Laura Visser. Geslaagd eerste zittijd.
Samenvatting is volledig gebasseerd op lesnotities uit de hoorcolleges en de onderwijsgroepen.
BLOK I: EUROPEES RECHT
HOORCOLLEGE I: INTRODUCTIE EU
I.1. Europese Unie
Verschil Europa en Europese Unie
- Europa:
o Verwijst naar het continent
- Europese Unie
o Politiek en economische samenwerkingsband van Europese landen
Geschiedenis van de Europese Unie
Europa:
- 1946: Churchill: “a kind of United States of Europe”
o Heeft een bepaalde samenwerking voor ogen
o Angst voor Sovjet-Unie die iets gelijkaardigs bezig is
- 1949: NAVO
o Militaire samenwerkingsorganisatie
- 1949: Raad van Europa + EVRM
o Initiatief van de raad van Europa
o ≠ EU -> volledig andere organisatie
EEG:
- 1950: Schumanverklaring
o Wilt iets gelijkaardigs als Churchill
- 1952: EGKS
o Specifiek voor kolen en staal -> nodig voor oorlogsvoering (WO II
net afgelopen)
o Koppelen van Frankrijk en Duitsland: niet meer winstgevend om
oorlog te beginnen
- 1954: poging politieke + defensie-unie
o Was een brug te ver voor de staten toen
- 1957: opzetten EEG – focus op economie
o Europees Economische gemeenschap -> later de Europese Unie
I.1.1. Supranationaal
Wat maakt EU zo bijzonder
- In oorsprong internationale organisatie
- Supranationaal
- Lidstaten beperken soevereiniteit -> overgedragen aan instellingen EU
o Veel verregaander dan ander internationaal recht
1
,Supranationale kenmerken
- Ondergeschiktheid nationaal recht
o EU recht voorrang op nationaal recht
o Bij conflict tussen EU-recht en nationaal recht -> nationale rechter
moet nationaal recht opzijzetten ten voordele van EU-recht (ook
GW)
- Besluitvorming (regel = geen unanimiteit LS)
o Steeds meer verdragen dat besluitvorming, niet meer unaniem
moet zijn
o Niet elke staat moet akkoord zijn, toch aan die wetten gebonden
- Vertegenwoordiging burgers (EP)
o Directe vertegenwoordiging: direct stemmen op vertegenwoordigers
in Europees parlement
- Geschillenbeslechting (Hof)
o Hof van Justitie: bevoegdheid over interpretatie EU-recht
I.1.2. Oprichting EU
Waarom is de EU opgericht?
- Een van de vele vredesprojecten die voor en na de wereldoorlogen werden
opgezet
- De meest succesvolle
- Omdat het de nationale soevereiniteit inperkt
Ook nu vrede evident lijkt, blijft EU-integratie noodzakelijk:
- Grote uitdagingen van 21e eeuw kunnen enkel op continentaal of zelf
globaal niveau aangepakt worden
Bv. Klimaatverandering
I.2. Europese integratie
Wat wordt er bedoelt met integratie:
- 2 dimensies:
o Uitbreiding: nieuwe lidstaten
o Verdieping: alsmaar verregaandere supranationale samenwerking in
alsmaar meer beleidsgebieden
I.2.1. Uitbreiding
1957:
- België
- Nederland
- Luxemburg
- Frankrijk
- (West-) Duitsland
o Oost-Duitsland nog deel van Sovjet
2
, - Italië
Andere toetredingen in: 1973, 1981, 1986, 1995, 2004, 2007 en 2013
In totaal 27 lidstaten
Kandidaat-lidstaten = staten die in theorie kunnen toetreden
- Bevinden zich op het Europees continent
- Staan in de wachtrij -> mogelijks in de toekomst lid
I.2.2. Inkrimping
Brexit:
- VK altijd een moeizame relatie gehad met EEG/EU
o VK een paar keer geweigerd tot toetreding -> Frankrijk gebruikte
veto (De Gaulle)
o VK heronderhandelt over toetredingsakkoord
Twijfels over hoe het er toen aan toe ging
o VK eist en krijgt opt-out voor aantal dingen
Bv. Euro
o Britse media en politici spelen hier ook een rol in
Bestaat een website die misinformatie van krantenartikelen
van Britse media ontkracht
Artikel 50 VEU voorziet dat staten de EU kunnen verlaten
- Artikel 49 VEU voor intreding in EU
- Ierland en Noord-Ierland niet 1 land
o Noord-Ierland deel van VK -> opnieuw een grens getrokken
I.2.3. Verdieping
EU-integratie begint in jaren ’50 met douane-unie en interne markt
- Vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal
- Door nieuwe verdragen op samenwerking op nieuwe gebieden
o Voedselveiligheid, consumentenrecht, landbouw, …
Sinds 1958
- Continue EU-integratie (in horten en stoten)
- Continue spanning tussen supranationalisme en intergouvernementalisme
EU gebaseerd op 2 internationale verdragen
- VEU en VWEU
- Flexibel, maar moeten soms aangepast worden
- Efficiënt laten functioneren
3
, 5 grote verdragswijzigingen
- 1986: Europese Akte
o Vervolledigen interne markt
- 1992: verdrag van Maastricht
o Euro, EU-burgerschap, pijlerstructuur: EG, GBVB, JBZ -> terug
afgeschaft
- 1997: verdrag van Amsterdam
o Schengen
- 2001: verdrag van Nice
o Aanpassen EU aan grote uitbreiding naar oosten
- 2007: verdrag van Lissabon
o Oorspronkelijk de bedoeling een soort grondwet van de EU te
creëren
o Term bracht discussie
Vrees voor einde van individuele staten
Nederland en Frankrijk tegen -> trend zet zich verder
o Nodige regels om EU te laten functioneren opgenomen binnen
verdrag
Gemeenschappelijk kenmerken verdragen:
- Meer bevoegdheden naar EU
- Meer gebieden waarop Raad met meerderheid beslist i.p.v. unanimiteit
- Meer inspraak en zelfs medezeggenschap Europees parlement
Vanaf jaren ’80 continue proces van verdragsherzieningen tot Lissabon
- Ervoor weinig integratie
- Politieke onwil en regel van unanieme besluitvorming onder LS
- Lag niet volledig stil
o Dynamiek kwam van Hof van Justitie
o Grote baanbrekende arresten vormen nogsteeds basis van
Unierecht
Van Gend & Loos
Simmenthal
Costa t. Enel
Cassis de Dijon
I.3. De nieuwe autonome EU-rechtsorde
Van Gend & Loos -> nieuw recht?
- Hof concludeert dat Europees recht niet zomaar internationaal recht is
- Juridische problemen die zich stellen onder Europese verdragen moeten
niet zomaar opgelost worden volgens (intet)nationaal recht
o Europees recht heeft zijn eigen regels, methodiek, terminologie en
oplossingen
- Probleem van directe werking
o Onder welke voorwaarden kan Unierecht ingeroepen en toegepast
worden door nationale rechter
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RechtenStudent5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
