Samenvatting
Samenvatting filosofie: yvan: eerste jaar orthopedagogie
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
samenvatting gemaakt aan de hand van het boek en andere samenvattingen die ik heb gebruikt 10/20
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
FilosofieHoofdstuk 1: de oorsprong van de filosofie
1. inleiding
Filosofie
Filein = houden van
Sophia = (Griekse godin van) wijsheid
De vraag naar de oorsprong van de filosofie kan op twee manieren beantwoord worden.
1. Filosofie is zo oud als de mens zelf, ‘mama, waarom leven wij’ is ook filosofisch.
Plato
Filosofie begint met verwondering.
2. Filosofie is een manier van denken die ontstaan is in een bepaalde periode en een bepaalde
cultuur
Westerse filosofie
stadstaten rond de Egeïsche zee
6de eeuw v.C.
Mythos vs. logos
Dit ‘ontstaan’ wordt beschreven als de overgang van mythos naar logos.
van een wereldbeeld gebaseerd op mythes, meestal gekleurd door een rijke wereld van goden en
fantastische verhalen naar een wereldbeeld dat haar fundering zoekt in een meer ‘rationele’
verklaring.
Vanaf toen ontstond de argumentatie dat de natuur uit de natuur wordt verklaard en niet door de
Goden.
Verklaringen voor deze shift? verstedelijking, mondialisering, confrontatie van visies
Mythische wereldbeelden treffen we aan in alle culturen en tijden: ze behandelen diepmenselijke
vragen aan de hand van metaforen en verhalen die verschillende lagen van overgeleverde wijsheid
bevatten.
Logos in het oosten
India
- Upanishade:
wijsgerige reflecties op de oude Veda’s
- Boeddha
gaat terug naar de kern van de oorspronkelijke wijsheid
, China
Confucius’ sociale filosofie
Taoïsme onstaat
2. omschrijving en indeling van de filosofie
2.1 tussen religie en wetenschap
Crescenzo
De filosofie bevindt tussen religie en wetenschap.
2 belangrijke werken:
Copernicus
Over de bewegingen van de hemelsferen
Vesalius
Over de samenstelling van het menselijk lichaam
De wetenschap bestudeert op systematische wijze de verschijnselen van de natuur.
Religie zoekt naar iets absoluuts en biedt troost en zingeving.
2.2 drie grote vragen en domeinen
Kant
Wat kan ik weten? (= ons denken)
Wat moet ik doen? (= ons handelen) (ethiek en sociale filosofie)
Wat mag ik hopen? (onze verwachtingen)
wie ben ik?
Ferry
Kennis (werkelijkheid)
Ethiek (rechtvaardigheid)
Wijsheid (heil of geluk)
2.3 het huis van de filosofie
Ontologie = vragen over het Zijnde (dat wat is)
2.3.1 Ontologische vragen: vragen naar het ‘Zijnde’
Kosmologie: werking van de kosmos en natuur
Metafysica: stelt de vraag naar de achterliggende principes
Als de achterliggende principe God genoemd word, spreken we van een theologie
Wijsgerige antropologie: stelt zich vragen over de mens en over de aard, de status en de
plaats van de mens
2.3.2 vragen naar de ‘drie waarden’
WAARHEID
, De epistemologie of kennisleer houdt zich bezig met de vragen over waarheid en kennis.
De logica houdt zich bezig met de vraag: ‘wat is geldig redeneren?’
De wetenschapsfilosofie houdt zich bezig met de grondslagen van de kennis van de
afzonderlijke wetenschappen.
De taalfilosofie behandelt het ontstaan, de ontwikkeling, de betekenis en de functie van taal
HET GOEDE EN RECHTVAARDIGE
De ethiek onderzoekt het goede. Ze vraagt wat goedheid en rechtvaardigheid is, of en hoe
het goede kan gefundeerd worden, of normen en waarden een universele grond hebben,
dan wel relatief zijn aan de mens en cultuur.
Toegepast op de maatschappij vertaalt de vraag naar het goede zich in de vraag ‘hoe dient
een rechtvaardige maatschappij te worden georganiseerd?’. Dit soort vragen behoort tot het
domein van de politieke en sociale filosofie.
In rechtsfilosofie wordt de vraag gesteld naar de aard en de oorsprong van recht en haar
verhouding tot ethiek.
SCHOONHEID
De esthetica houdt zich bezig met de vraag naar wat schoonheid en wat kunst is.
Afgeleide deelgebieden zijn de kunst- en cultuurfilosofie.
2.4 de voor-socratische filosofie
de filosofie van voor Socrates
Vraag naar de aard van de kosmos. (kosmologie)
Thales van Milete
Eerste filosoof
Archè of oerbeginsel van alles is water: reductionisme of het herleiden van complexe
werkelijkheid tot één principe
Stelling van Thales: A/B = D/C
KEN UZELF
Anaximander van Milete
Leerling van Thales
Het apeiron (= het onbepaalde of onbeperkte) is het eerste beginsel waaruit alles voorkomt
Eerste overgeleverde poging tot een verklaring voor ontstaan van de wereld: scheiding en
inwerking van tegengestelde elementen en toestanden op elkaar
Pythagoras
Term philosophos: ik blijf zoeken en nadenken, tot ik de werkelijkheid begrijp
Werkelijkheid kan uitgedrukt worden in getallen en hun onderlinge verhoudingen
Harmonie der sferen (muziek)
Idee van zielsverhuizing (reïncarnatie van de ziel)
Parmenides:
het eeuwige Zijnde
Centraal staat de vraag naar het zijn (ontologie)
, Beroemdste uitspraak: “Alles (het Zijnde) is één en onvergankelijk en aan zichzelf gelijk”
Al het tijdelijke verschijnt en verdwijnt in het eeuwige zijn
Herakleitos:
de voortdurende “wording” of verandering
Bijnaam ‘De Duistere’ omwille van diepe uitspraken
Alles stroomt (pantha rei)
Je kan nooit tweemaal in dezelfde rivier stappen
De Logos is het principe achter de reeds veranderende werkelijkheid
Centrale vraag naar het worden (procesbenadering)
Rivier, vuur en oorlog als metaforen
Een vergelijking met taoïsme (Tao is orde en de tegenstelling yin-yang de dynamiek) ligt voor
de hand
Democritos
Alles bestaat uit niet-deelbare partikels: atomos
Klitten samen en komen los
Zwaardere (materie) en lichtere (gedachten)
Deze visie maakt hem tot de eerste ‘materialist’
Hoofdstuk 2: Socrates en de Sofisten:
1. situering
In de loop van de 5de eeuw
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlodeclercq. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77983 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen