De samenvatting is kort maar essentieel. lees dit 2 maal en je begrijpt het volledig. Ik behaalde een 14/20 na het 2 maal gelezen te hebben en een paar lessen bij te wonen. Logisch redeneren op het examen is een must!!
Plichtenleer en ethisch Alleen dit en PowerPoint te kennen, geen boek
Ethiek en Moraal(vanaf p34)
Begrippenkader
Filosofie
- philos=houden van + sophia=wijsheid.
- 1e natuurfilosofen: natuur, wereld rondom, kosmos
- 800-400 V C oude griekenland/ turkije
- Athene
- Democratie ontstond
- Diende als vermaak aangeboden aan de burgers
Logica
Fysica
Ethica
Empirisme: Waarneming en ervaring (inductief)
Rationalisme: mogelijkheden van menselijke rede als basis (deductief)
- Parmenides (515-450) vs Herakleitos (540-480)
- Betrouwbaarheid van kennis
Zijn vs worden
Ethiek
Èthos- gewoonten, gebruiken of zeden, houding
Deel van de filosofie
Centrale vraag= welke menselijke beslissingen zijn goed of toelaatbaar en welke slecht en
niet toelaatbaar
Reflecteren over onderzoeken van ethische waarden (vindt ik dit juist of fout)(geloof ik het?
wat vindt ik ervan?)
Socrates de centrale figuur
Maak iets van je leven
Onderzoek je leven
Zelf nadenken
Wat is een goed leven leiden?
Ging op wandel en bevroeg de burgers.
Moraal
Niet zoals Ethiek= Aristoteles
Evolutionair biologische wortels
Geheel van waarden en normen van gemeenschap
Vb. frauderen is een moraal maar bent ethisch lackbaar
1
,Plichtenleer en ethisch Alleen dit en PowerPoint te kennen, geen boek
Ethisch dilemma of waarden conflict
Een tegenstelling tussen professionele waarden
Onderworpen aan moreel oordeel
Stelt een keuze tussen meerdere alternatieven
Handeling is moreel juist als er rekening is gehouden met rechten belangen en wensen van
derden
Moreel oordeel
In praktijk brengen van ethiek als er een dilemma is(waardenconflict)
Vb. moreel oordeel is een antwoord op de vraag of handeling of het juist is
Volgens bepaalde redenering onderbouwd met argumenten
Een perspectief dat evenwaardig naast een financieel economisch/praktische van een situatie
kan staan.
Ethisch handelen
Jeurissen:
Is het handelen in overeenstemming is met de waarden en normen waaraan we onszelf en
anderen in redelijkheid gehouden achten.
Gebaseerd op zelfonderzoek
Hoe interageer ik met professioneel met anderen
Hou ik rekening met rechten en belangen van derden
Andere betrokkenen?
Individueel niveau (micro)
Organisatieniveau (meso)
Economisch (macro)
Integriteit =geheel van gedragsvormen (Vertrouwen!!!!)
Handelen vanuit de verantwoordelijkheden die bij je taak en positie horen.
Je beroep uitoefenen met oog op welzijn, de belangen en rechten van alle derden
Regelgeving en ethische (beroepscodes)
Beperken van verleiding (risico’s)
Vaardigheid van moreel oordelen
Houding intentie en openstaan
Individuele integriteit: doen wat je zegt, zeggen wat je doet, eerlijk en oprecht, betrokkenheid, …
Sociale integriteit: verleidingen weerstaan uit je omgeving, machtsmisbruik, …
Individueel= doen wat je zegt, zeggen wat je doet, oprechtheid
Sociaal= verleidingen, machtspositie, misbruiken
Deels integriteit werkt niet je bent helemaal integer
2
,Plichtenleer en ethisch Alleen dit en PowerPoint te kennen, geen boek
Vertrouwen: geheel van gedragsvormen, kennis en attitudes om vertrouwen te creeren en te
behouden.
Waarden; wat is nastrevenswaardig als beginsel?
- Eerlijkheid
- Rechtvaardigheid
- Vrijheid
- Schoonheid
- Solidariteit
- Gastvrijheid
Sterk sociaal-cultureel bepaald!
- Politiek
- Organisatie-bedrijven
- Kunst en cultuur
- Subculturen
- Religie en levensbeschouwing
Een set van beginselen die richtinggevend zijn voor mensen die deze waarden
onderschrijven voor het oordeel dat ze hebben over zichzelf en de anderen.
Normen
Uitdrukking van waarden, hoe we ze omzetten in de praktijk (wetten en regels)
Concrete gedragsregels, wat wordt verwacht
Bepaald door en voor een bepaalde groep (school, sportclub, ..)
Tijdsgebonden
Bepaald door een bepaalde groep/ beroep (beroepscodes)
Juridische en morele rechten
Ethiek en ethisch handelen niet gelijk juridische aansprakelijkheid alleen
- Legaliteit (overeenstemming met de wet handelen) is niet hetzelfde als ethische legitimiteit.
- Rechtvaardiging van een beslissing of handeling
- (rassenwetten van de nazi’s, economisch wetten die kinderarbeid niet verbieden, fiscale
fraude, …)
- Wetgeving ontstaat soms uit rechtspraak over situaties die ethisch laakbaar zijn
Recht en rechtvaardig gaan niet altijd samen.
3
, Plichtenleer en ethisch Alleen dit en PowerPoint te kennen, geen boek
- Juridische rechten vanuit eengoed functionerende rechtsorde zijn absoluut
noodzakelijk.
- Regel-en wetgeving beogen altijd iets te beschermen en bieden rechtszekerheid.
Meer situaties dan regels
EN… Perfect en blind de regels volgen zonder om te kijken naar de medemens zorgt ervoor
dat:
- De regelgeving niet verbetert
- Vanuit ethisch oogpunt je gedrag aan het immorele grenst
Oorsprong van de moraal
Charles Darwin (1809-1882)
Bekend door ‘Origin of species’ survival of the fittest (aangepaste soort overleeft)
The descent of the man benadert het eerst biologisch en niet religieus of filosofisch
We delen meer met de dieren dan we vermoeden
Eerste biologische en niet religieus
Elk dier beschikt over sociale instincten bezit onvermijdelijk de kiemen voor een morele zin of
geweten.
De mens is mentaal een verderzetting van de hogere zoogdieren, uit voort in de lijn met
zijn evolutietheorie
Primaten kennen een zin voor rechtvaardigheid en trouw (aan elkaar) vanuit instinct.
Frans De Waal
50jaar onderzoek bij primaten
Empathie
Wederkerigheid
Rechtvaardigheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noamaertens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.
