H1 GASTROENTEROLOGIE
klinisch probleem oorzaak symptomen + onderzoek evt behandeling hoofdstuk
aften oorz: onzeker - pijnlijke, grijs-wit-gele erosies spontaan herstel na 1-2w 1.3.1
(preval: 20%) risicofact: trauma, stress, hormoonΔ, @mondmucosa symptomatische mucosa
↓weerstand, slechte mondhygiëne, - eerst: blaasjes behandeling: lidocaïne gel
overgevoeligheid aan voedsel dan: oppervl ulceraties + rode rand (v. lokale pijnstilling)
tandcariës/ gaatjes : bacteriële ziekte dentine v tand preventie: 2.1 kauwen
(meest voorkomende : demineralisatie glazuur/ dentine → tandplaque - poetsen (buffering d.
infectieziekte) → binnendringen micro-organisme → speeksel)
beschadiging tandmerg - suikerinname ↓
oorz: acidogene theorie: suikers @tandplaque → - fluoride:
°zuren d. bacterieel metabolisme → pH↓ → : neerslag fluoro-apatiet
Ca2+ zouten↑ → pH↑ → Ca2+ zouten↓… kristallen
⇒ ontkalking : bacterieel
metabolisme ↓
!°fluorosis
gingivitis : ontsteking tandvlees zwelling, roodheid, snel bloeden bij goede mondhygiëne, 2.1 kauwen
→ chronisch: meestal aanraken verwijderen tandsteen
→ acuut: verergering v chronische
oorz: tandplaque aan tandopp (: micro-org)
risicofact: slechte mondhygiëne, roken, slecht
aansluitende vullingen
parodontitis : ontsteking tandvleesrand tot bot tandkas (w. verwijderen tandplaque/ 2.1 kauwen
beschadigd) tandsteen + evt. chirurgisch
oorz: onbehandelde gingivitis: tandvlees laat los verwijderen v ziek weefsel/
→°ruimte tss. tandvlees en tanden (‘pockets’) pockets
met tandplaque → diepere ontsteking
,halitose/ slecht oorz: slechte mondhygiëne, gingivitis, 2.1 kauwen
ruikende adem parodontitis, tongbeslag, infecties nko, g-i prob.,
gm met speekseltekort tot gevolg (vb.
anticholinergica, antidepressiva)
hyposialie : speekselsecretie↓ - droge mond, gescheurde tong regelmatig water drinken, 2.2
oorz: inname GMn (anticholinergica, - kan tandcariës, candidose (schimmel), suikervrije kauwgom, speekselsec
antidepressiva), radiotherapie hoofd/hals, slik-en kauwproblemen veroorzaken speekselvervangers, goede retie
auto-immuunziekten (vb. Syndroom v. Sjögren), mondhygiëne (preventie
dehydratatie tandcariës)
bof parotitis : ontsteking v. oorspeekselklier pijn, koorts, algemene malaise, zwelling & spontaan herstel na 1-2w. 2.2
oorz: bofvirus (kan ook orchitis veroorzaken) drukpijn parotis symptomatische speekselsec
behandeling pijn & koorts retie
(faryngo)tonsillitis/ : ontsteking v. keelamandelen (en keel) keelpijn, moeilijk slikken, algemene malaise pijnstilling, rust, spontane 2.3
angina oorz: meestal virale infectie, 50% bacteriële (koorts, hoofdpijn, spierpijn), halitose genezing na 7-10d. slikken
surinfectie lymfeklierzwelling, gezwollen tonsillen, (+ antibiotica bij ernstig
(etterig) beslag zieke patiënten/verhoogd
risico op complicaties)
, dysfagie : slikmoeilijkheden d. belemmerde passage sympt 2.3 slikken
slokdarm (oesofagus) - pyrosis (zuurbranden, d. strictuur oorz)
→ alarmsymptoom - prob voedsel + drank
oorz: (zeker niet pijpen met slikken) (d. neurologisch/ spastisch oorz)
- Zenker’s divertikel - gewichtsverlies (onderligg oorz)
: uitstulping slokdarm → voedsel blijft hangen
- neuromusculaire afwijkingen diagn
vb.Parkinson, Alzheimer, ALS, MS, achalasie… barium cinematografie
- psychologische stress (vernauwingen/ slikprob),
°slechte peristaltiek slokdarm- manometrie
- mechanische obstr (d. druksensor v. meten druk in slokdarm),
- slokdarmspasmen/ stricturen gastroscopie
d. oesofagitis (anatom afwijkingen slokdarm, maag)
refluxoesofagitis : schade oesofagusmucosa d. terugvloei maagsap sympt - levensstijl∆ 2.3 slikken
(preval: 20%) (ondanks sifonvorm) - bloeding, spasme, strictuur sd, : rook + alcohol stop, gn
→ irritatie epitheliale cellen - Barrett oesofagus → sd-adenocarcinoom gasdrank, gn vet eten,
oorz: - pyrosis (zuurbranden), dysfonie, regurgitatie kleinere maaltijden,
- falen anti-refluxmech (terugvloei maagZ), retrosternale pijn, vermageren, hoger bed
* relaxatie onderste oesof sf dysfagie, prikkelhoest, tandbederf, slechte hoofdeinde
* te lage basistonus onderste oesof sf adem, piepende adem, astma - maagzuur ↓: antacida,
* ↑ intra-abdominale P maagzuur remmers,
* te zwakke/trage peristaltiek diagn: p+inhib.
* hiatus hernia /hernia diafragmatica anamnese, gastroscopie, slokdarm pH metrie - chirurg: Nissen
- irritatie operatie
- maagzuur ↑
pylorusstenose : vernauwing pylorus sfincter (bij baby’s) sympt chirurgisch 3.1 maag
projectiel braken anatomie