Gebouwuitrusting les 6: Sanitaire uitrustingen
6.1 Watertoevoer
6.1.1 Herkomst van water
Watervoorziening = verplicht in gebouwen waar mensen verblijven.
drinkbaar water uit stadswaternet.
recuperatie regenwater of putwater.
Als het water niet drinkbaar is => waarschuwingsteken bij de tappunten
(kranen)
6.1.1.1 Putwater
= water dat uit diep gelegen grondwaterlagen wordt opgepompt, door een private persoon
of bedrijf.
Niet drinkbaar, ongeacht de waterkwaliteit
Enkel wanneer er bepaalde voorzorgen worden genomen, zoals regelmatige controle,
kan het eventueel voor menselijke consumptie worden toegepast
Om de putboring te realiseren:
1) boorgat maken met voldoende diameter (200-250mm) en voldoende diep (80-300m)
De debieten die men hiermee kan bereiken zijn afhankelijk van:
- De diameter van de boring
- De dikte van de watervoerende laag in de ondergrond
- De vergunning die men heeft gekregen => vergunningsplichtig!
2) in het boorgat wordt een pomp gemonteerd die het water omhoog stuwt (kan max 8m
omhooggezogen worden zonder dat de waterkolom loslaat)
toevoerleiding en voedingskabel worden mee in het boorgat neergelaten.
Wanneer het boorgat dichtvalt => pomp verloren.
Putwater wordt vaak toegepast voor beregening van grote terreinen
(voetbalvelden, landbouw, …)
Opbouw pomp: boven elkaar opgebouwde elementen => zoveel mogelijk
druk opbouwen, zonder de maat van het boorgat groter te moeten maken
6.1.2 Drinkwater
6.1.2.1 Vlaamse drinkwatersector
Grootste drinkwaterbedrijven in Vlaanderen: Watergroep, Pipda en Farys
Anderen: Water-Link,IWVA en Vivaqua, gemeentelijke regies en kleinere intercommunales
Leveren drinkwater aan de bevolking
We werken mee aan een mondiaal drinkwaterbeleid door:
Verenigd in de Samenwerking Vlaams Water (SVW) en vertegenwoordige de
drinkwatersector bij de overheid
Uitdaging SVW: streven naar een integraal waterbeheer en een duurzame ontwikkeling van
de watervoorziening.
Verenigd in de Belgaqua (= de belgische federatie voor de watersector)
Verenigd in de Eureau (= Unie der Verenigingen van Waterleidingbedrijven uit de
landen van de Europese Gemeenschap
Verenigd in de IWA (= International Water Association)
,Het kunnen beschikken over zuiver water is levensnoodzakelijk voor de mens, dier en plant:
- Groeiende wereldbevolking => stijgende behoefte aan drinkwater, maar de
voorraad blijft hetzelfde
Moniaal drinkwaterbeleid noodzakelijk om, ook in de toekomst, continu nog
drinkwater te kunnen leveren
Drinkwater = 75% grondwater en 25% oppervlaktewater
Grondwater: opgepompt uit diepgelegen grondlagen en ondergaat een natuurlijke
filtering van de daarboven liggende grondlagen
Minder behandeling nodig: beluchting, snelfiltering en chlorering
Oppervlaktewater: bevat meer organische en anorganische partikels
Vlokmiddelen die zich hechten aan die partikel, bezinking, flotatie, zandfiltratie en
actieve koolfilter
Nieuwe zuiveringstechnieken zijn:
- Biologische nitraatverwijdering
- Fosfaatverwijdering
- Ozonatie waarbij het water geoxideerd en gedesinfecteerd wordt
- Centrale deelontharding
6.1.2.2 Waterbehandeling op productieniveau
Stadswater is tijdens het productieproces behandeld zodat er zuiver water verkregen wordt
- Zuiver = kleur- en smaaloos en bevat geen zwevende stoffen
- Gecontroleerde bacteriologische eigenschappen
- Geschikte zuurtegraad; pH < 7, anders tast het water metalen aan
A. Hardheid van water = zuurtegraad = pH
Ideaal 7 à 9 Franse graden (°F) = 10 mg CaCO3/liter water
Hard water > 30°F => ketelsteenvorming => sectie leidingen => warmte-afgifte
boilers
Zacht water = agressief => lost metalen op
Hard water wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van Ca en Mg => gezond water
Uitgedrukt in °F en soms in de duitste greaad °D; 1°F = 0,56°D
B. Wanneer is water hard of zacht?
0 - 7 °F heel zacht
7 - 15 °F zacht
15 - 22 °F gemiddeld
22 - 32 °F vrij hard
> 32 °F hard
C. Kalkafzettend vermogen
= waarde die aangeeft hoeveel kalk maximaal neerslaat wanneer water wordt verwarmd,
bij 90°C
Beperkt kalkafzettend vermogen: 60 mg/l
Kalkafzetteing wanneer verwarmd wordt of in contact komt met de lucht (douche,
kraan)
Energie-rendementsverlies voor elektrische apparaten (koffiezet)
Oplossen: waterverachter
, 6.1.2.3 Waterdistributie
Vanaf de productie van drinkwater, wordt het water opgepompt naar meestal watertorens
om een constante druk te kunnen geven aan de ganse gemeente
Disitiebutieleiding: in gesloten lus => druk bouwt langs twee kanten op => bij werken
aan de leiding zit er maar een beperkt aantal gebruikers zonder water
Leidingsnet van de waterdistributiemaatschappij: in elke stoep, 80 cm onder de straat
= vorstvrije diepte of dieper, samen met de leidingen van gas, elektriciteit,
telecommunicatie,…
Leidinge: d=160 – 600mm; hoe groter de diameter, hoe minder wrijving en hoe
minder er gepompt moet worden => energiebesparing
6.1.2.4 Aansluiting op het net
Uitgevoerd door de drinkwatermaatschappij zelf
In het gebouw moeten nodige voorzieningen worden getroffen:
- Sleuf graven tussen stoep en gebouw, waar de nieuwe leidingen in komen (door
aannemer gebouw)
- Doorvoer plaatsen => leiding kan doorheen fundering en keldermuur het gebouw
binnen
- Binnen op deze leiding wordt een teller geplaatst, om het verbuik te kunnen
meten en af te rekeken
- Enkele belangrijke beveiligingen voor en na de teller:
afsluitkraan voor en na de meterstraat => vervanging in geval van calamiteit
terugslagklep => water van uit het gebouw niet in het drinkwaterdistributie-
netwerk terecht komt (=>zeer grote besmetting)
aflaatkraantje => testen van de werking van de terugslagklep
controlepunt => staaltjes nemen om de waterkwaliteit te testen
Meerdere gebruikers in een gebouw => per gebruiker een teller => tellerlokaal van
3x4m (meestal in combinatie met de tellers van gas en elektriciteit)
Nog grotere gebouwen => aparte tellerlokalen per voorziening
Industriële gebouwen => waterteller kan al snel 4m lang worden
6.1.3 Hergebruik van water
6.1.3.1 Doelstelling
Waarom en hoe regen- en afvalwater afkoppelen?
Bij een gescheiden rioleringsstelsel => verplicht regenwater en afvalwater => voorkomen
van heel wat extra kosten in de toekomst.
Waarom afkoppelen?
Meeste regenwater komt in riolering terecht, maar als die samen met het afvalwater in de
riolering vloeit, kan die het niet altijd houden => scheiden + regenwater zo veel mogelijk ter
plaatsten te houden => aanvullen grondwater
Hoe begin je daaraan?
