Een samenvatting van de dia's aangevuld met de leerstof uit de handboeken. Alle examenvragen van afgelopen jaren zijn aangeduid in het geel met extra toelichting.
METHODOLOGIE 3 : KWALITATIEVE LUIK
Les 1: Kwalitatieve data-analyse deel I
1. Analytische benaderingen
Dit vak biedt een overzicht om te leren analyseren. Zo zijn er een aantal fasen
die terugkomen in de meeste analytische benaderingen:
Fase 1: Klaarmaken van het materiaal (digitaliseren) bv. transcriberen
Fase 2: Databeheer en eerste lezing transcripts
Fase 3: Afbreken Bv. Data opsplitsen en niet relevante data wegfilteren
Fase 4: Opbouwen bv. Data verbinden en aggregeren met als resultaat eerst
concepten en thema’s en daarna soms theorieën
Fase 5: Rapporteren (Gebeurt vaak al tijdens de analyse)
Maar er zijn ook alternatieve analytische benaderingen:
Narratieve analyse
Focus op de formele structuur van een boodschap: niet enkel de sequens
(herhaling) van de gebeurtenissen, maar ook hoe het verteld wordt (de ‘plot’
van het verhaal)
Sterk gelijkend op conversatieanalyse
Kwalitatieve inhoudsanalyse
Coderen en interpreteren van inhouden van teksten
In elk geval meer dan louter tellen van inhouden (i.e. kwantitatieve
inhoudsanalyse)
(Kritische) discoursanalyse
Focus op hoe taal betekenissen creëert en zo de werkelijkheid construeert
Interpretatieve (fenomenologische) analyse
Centrale onderzoeksvraag: Hoe geven mensen betekenis aan hun omgeving?
Concrete analytische aanpak lijkt sterk op grounded theory
Thematische analyse
Op zoek naar thema’s of ‘betekeniseenheden’
Lijkt op grounded theory, maar dan met veel minder theoretische ambities:
Wel open en axiaal coderen, maar nauwelijks selectief coderen
Wel thema’s identificeren, maar nauwelijks op zoek gaan naar hun
onderlinge samenhang
Template analyse
één bepaalde benadering van thematische analyse met veel nadruk op
deductief gebruik van een codeschema. Vertrekkend vanuit een theorie
hypothese formuleren observaties Hypothese bevestigen/verwerpen
1
,2. Grounded theory
De analytische benadering die gekozen wordt voor deze cursus is de grounded
theory (van Glaser & Strauss 1967). Deze wordt vaak gebruikt in de prakrijk. We
gebruiken hier niet dé benadering, maar een interpretatie ervan, aangevuld met
de analysemethode van Miles & Huberman. Zij leggen de nadruk op het gebruik
van grafische voorstellingen.
Definitie: De grounded theory is een manier om nieuwe wetenschappelijke
theorieën te ontwikkelen over een onderwerp gebaseerd op data die je hebt
verzameld met je onderzoek. Je doorloopt hierbij een cyclus van
dataverzameling, analyse en reflectie om categorieën te formuleren waarin je
data indeelt totdat je theoretische saturatie bereikt.
De verhouding inductie/deductie bij grounded theory:
1. De nadruk ligt op de inductieve weg
: D.w.z. van specifiek naar algemeen, ook wel “analytische inductie”
genoemd. Men gaat hierbij vertrekken van de specifieke observaties en op
basis daarvan komen tot een theorie over concepten en de onderlinge
verbanden van deze concepten. Theorie komt dus voort uit de data zelf in
plaats van uit vooraf bepaalde hypothesen.
2. Maar ook deductieve aspecten
: Door bijvoorbeeld theoretische steekproeftrekking – het gebruik van
“sensitizing concepts” uit de literatuur. D.w.z. dat de onderzoeker vertrekt
vanuit uitgangspunten uit de literatuur over hoe er naar data gekeken moet
worden.
In dit vak: bijkomende nadruk op deductie Bv. veel nadruk op conceptueel kader
2.1. Faseringen van de analyse
De kern van de analytische methode is het cyclisch te werk gaan door middel van
voortdurende vergelijkingen en aanpassingen van eerder gevonden resultaten.
Dit cyclisch proces komt tot uiting op twee plaatsen in het onderzoek:
1. Bij de steekproeftrekkingen
: Bv. Afnemen van enkele interviews - Analyse van interviews - Aanpassing
van topiclijst (meer gefocust) - Bijkomende interviews - Analyse van de
nieuwe interviews - …
2. Bij de analyse zelf
: De analyse werkt cyclisch op basis van voortdurende vergelijking
De tussentijdse conclusies in vraag stellen (op zoek gaan naar falsificatie)
door nieuwe data te verzamelen.
Ofwel bevestiging van de theorie
Ofwel geen bevestiging
Ofwel echte falsificatie
Ofwel nuance: het werkt maar in bepaalde omstandigheden
2
,De kern is dat de onderzoeker zijn data gaat afbreken, om ze vervolgens terug op
te bouwen. Dit kent een aantal fasen:
Open coderen
Definitie: Het opdelen van gegevens in kleinere, betekenisvolle delen die relevant
zijn voor de onderzoeksvraag.
Proces: Het toekennen van codes aan deze delen om ze te categoriseren. Het
resultaat van deze fase is een uitgebreide set van codes. Het zijn veel labels die
soms subbel voorkomen maar nog nergens in relatie gebracht worden.
Axiaal coderen
Definitie: Het verbinden van de losse codes tot een samenhangend geheel.
Proces: Focus op het identificeren en ontwikkelen van centrale concepten door
de relaties tussen codes te onderzoeken.
Selectief coderen
Definitie: concepten met elkaar verbinden tot een theorie
Proces: Concepten worden in verband gebracht om de onderliggende processen
te begrijpen, zoals welke processen leiden tot welke uitkomsten. Vaak wordt één
concept gekozen als de "centrale categorie" die de kern van de theorie vormt. In
het proces van selectief coderen kan ook gesproken worden over afhankelijke en
onafhankelijke variabelen om de relaties tussen verschillende concepten te
verduidelijken.
2.2. Theoretisch model en praktijkmodel
Het theoretisch model ziet er als volgt uit:
Onderzoek opzetten: onderzoeksvraag en onderzoeksdesign
Open data verzamelen
Open coderen
Verder axiaal coderen
Meer gerichte data verzamelen
Open coderen
Verder axiaal coderen
(Verder herhalingen van voorgaande cyclus)
Selectief coderen
Eventueel zeer gerichte data verzamelen
Rapporteren
Maar in de praktijk wordt veel dichter aangeleund bij een ander model:
Onderzoek opzetten: onderzoeksvraag en onderzoeksdesign
Data verzamelen
Analyseren
Rapporteren
3
, 2.3. Stapsgewijs analyseren
1. Kwalitatief databeheer
Zowel bij kwantitatief als kwalitatief onderzoek wordt aan databeheer
gedaan. Bij kwalitatief onderzoek uit zich dat door het klasseren en
indiceren van kwalitatieve data. Voor je aan de analyse van je gegevens
begint moet je een plan hebben van de wijze waarop je data georganiseerd
zullen worden. Het kan gaan over tal van materiaal dat in de loop van het
onderzoek verzameld wordt:
Ruwe data Bv. veldnotities, documenten, interviews in digitale vorm,…
Gedeeltelijk verwerkte data Bv. interviewtranscripts
Gecodeerde data Bv. gecodeerde transcripts
Codeerschema’s (per fase in het onderzoek)
Memo’s
Zoekacties
Analyseschema’s
Logboek: chronologisch overzicht van dataverzameling en –analyse:
heel belangrijk!
Proefversies van het eindrapport
Index van al het voorgaande
Het beheer van deze data kan met behulp van tekstverwerking of
softwarepaketten voor kwalitatieve data-analyse zoals bijvoorbeeld Nvivo
2. Softwarepaketten voor kwalitatieve data-analyse
: Bieden hulpmiddelen en ondersteuning voor kwalitatieve data-analyse
Data-analyse met de hulp van een softwarepakket heeft een aantal
voordelen :
Consistentie
Snelheid
Representatie
Consolidering
Het heeft echter ook nadelen :
Financiële kost
Tijdsinvestering om het pakket in te oefenen
Risico op te sterke focus op fragmenten en te weinig op context
Wij gebruiken NVivo, Maar er zijn nog veel andere: bv. ATLAS.ti, MAXQDA,
etc.
3. De eerste kennismaking met het materiaal
Wanneer de onderzoeker zijn interviews zelf afneemt, weet hij al wat er
gezegd is tijdens de gesprekken en heeft hij/zij dus een voorsprong. Een
tweede manier om het materiaal te leren kennen is het uitschrijven ervan.
Wanneer de onderzoeker niet zelf de interviews heeft afgenomen, start de
analysefase met het grondig doorlezen van al het materiaal. Dit kan op
drie manieren:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wolfjevally. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
