Een uitwerking van alle open vragen die de professor aan het begin van het jaar online zet. Hiervan pakt hij op het examen telkens 2 die je dan moet uitwerken.
Examenvragen Algemene cel- en weefselleer I
Cytologie
1. Bespreek de opbouw van de nucleus en nucleolus
Nucleus
- Controlecentrum voor alle activiteit in de cel
- Dubbele kernmembraan met kernporiën
- Variabele morfologie afhankelijk van het celtype
o Lever-, parenchym- of eicellen: 2 kernen
o Skeletspieren: meerdere kernen
o Rode bloedcellen: geen kernen
- Binnenin bevindt zich karyoplasma
o Bestaat uit fibreuze eiwitten
Geven steun
Bijdrage aan genetisch materiaal DNA in de vorm van chromatine
o Door kernmembraan gescheiden van het cytoplasma
- 2 soorten nuclei
o Hydropische kernen
Bevatten veel euchromatine
Hoge transcriptie-activiteit
Hoger watergehalte
Groter dan pycnotische kernen
o Pycnotische kernen
Bestaan uit heterochromatine
Weinig tot geen transcriptie
Nucleolus
- Inclusie van de celkern
- Bij actieve cellen gemakkelijker te zien
- Doorsnede van 1-3 µm
- Niet omsloten door een membraan
- Vormt ribosomale eenheden uit ribosomaal RNA
- Bevat eiwitten voor de regulatie van de celdelingscyclus
2. Bespreek ribosomen en de bouw en functie van ruw endoplasmatisch reticulum
Ribosomen
- Plaats waar cellulaire eiwitsynthese plaatsgrijpt
- Vaak in groepjes terugvinden polyribosomen
o Ofwel vrij in cytosol ofwel vast aan endoplasmatisch reticulum
- Mature ribosomen altijd verbonden met mRNA
o 1 stuk mRNA verbonden met meerdere ribosomen
- Eukaryoot ribosoom opgebouwd uit 2 subeenheden
o 40S-subunit (kleine unit)
o 60S-subunit (grote unit)
- Prokaryoot ribosoom heeft gelijke bouw maar dan andere S-waarden en moleculaire
gewichten
Ruw endoplasmatisch reticulum
- Bouw
o Afgeplatte membranen met daartussen cisternen waarop ribosomen gebonden
zitten
, - Functie
o Plooiing van polypeptideketens tot juiste driedimensionale conformatie
o Verdere posttranslationele modificatie van eiwitten
o Synthese van membraanlipiden en-koolhydraten
3. Bespreek het verschil in opbouw en functie tussen het glad endoplasmatisch reticulum en
het ruw endoplasmatisch reticulum.
Opbouw:
- Het ruw endoplasmatisch reticulum heeft aan de cytoplasmakant (poly)ribosomen en bestaat
uit een onregelmatig doolhof van ruimtes (= cisternen) tussen de 2 membranen.
- Het glad endoplasmatisch reticulum daarentegen heeft geen ribosomen gebonden en
bestaat uit fijne tubuli
Functie
- Het ruw endoplasmatisch reticulum heeft een functie in de eiwitsynthese van gesecreteerde
proteïnen en in de aanmaak van membraanlipiden en -koolhydraten
- Het glad endoplasmatisch reticulum heeft diverse functies:
o Synthese van steroïdhormonen (bijnierschors/cellen van Leydig)
o Detoxificatie in de lever
o Synthese van glycogeen
o Calciumopslag thv spiercellen
4. Bespreek het Golgi-apparaat
- Is aanwezig in alle kernhoudende cellen
- Centraal afgeplatte membraanomgeven cisternen met daaromheen een netwerk van tubuli
- In sommige cellen 1 groot Golgi-apparaat en in andere honderden kleine complexen
- Functie
o Verdere glycolyse van macromoleculen
o Proteolyse
o Sortering van macromoleculen
- Bevindt zich in de buurt van het endoplasmatisch reticulum
o 2 zijdes
Cis-zijde tegen het endoplasmatisch reticulum
Trans-zijde gericht naar het plasmamembraan
- Transportvesikels komen aan de cis-zijde binnen en in de cisternen verder gemodificeerd
- 2 manieren van transport
o Transportvesikels knoppen af en fusioneren met de volgende cisterne
o Cisternen migreren zelf door de stapels heen
- Eiwitten verlaten Golgi-apparaat aan de trans-zijde in transportvesikels
o Bestemd voor exocytose of andere celcompartimenten met een membraan
5. Bespreek het zure vesikelsysteem
- Vooral aanwezig in cellen met een specifieke fagocyterende functie
o Bv. Witte bloedcellen
- Zo genoemd door aanwezigheid van H+-ATPase protonenpomp zuur intravesiculair milieu
- pH van 5 is het optimum voor krachtige zure hydrolase-enzymen
o Afkomstig van Golgi-apparaat
o Functie
Grote moleculen afbreken
Normale celbestanddelen recycleren/bewerken
o Meer dan 30 zure hydrolasen in het gehele systeem
, - Genetische afwijkingen leiden tot gebrekkige afbraak van specifieke klassen van moleculen
o Stapelen zich op in het zure vesikelsysteem
6. Bespreek de structuren betrokken bij de afbraak van endogene en exogene eiwitten
Endogene eiwitten worden afgebroken door proteasomen
- Niet-membraanomgeven organellen in het cytosol
- Bestaan uit 3 delen
o Centrale cilinder (19S)
o 2 kappen aan de zijkanten (20S)
- In de centrale cilinders zitten actieve sites van proteasen
o Bestaat uit 4 ringvormige eiwitpolymeren
Elke ring bestaat uit 7 subeenheden
2 types van ringen met een vaste schikking
- Kappen bestaan uit elk 14 subeenheden
o 1 subeenheid voor herkenning van ubiquitine
o 6 ATPasen
- Cel geeft signaalfrequentie van ubiquitine aan eiwitten die afgebroken moeten worden
- Eiwit bindt aan de kapeiwitten op ubiquitine-herkenningseenheden
- Eiwit ontrold door de ATPasen en komt in centrale kanaal terecht
- In centrale kanaal afgebroken tot kleine peptideketens
Exogene eiwitten worden afgebroken door lysosomen
- Onderdeel van het zure vesikelsysteem
- Omgeven door een membraan
- Enkel werkzaam in zuur milieu
7. Bespreek de bouw en functie van een mitochondrion
Bouw
- Hebben eigen DNA én eigen transcriptie- en translatiesysteem
- Vormen een netwerk fission and fusion
- Binnenste en buitenste membraan met daartussen de intermembranaire ruimte
o Buitenste membraan
Zeef om gelijkaardige samenstelling van cytosol te behouden
Bevat enzymen voor vetsynthese
Bevat enzymen voor conversie van bepaalde substraten
o Binnenste membraan
Bevat enzymen van elektronentransportketen
Functie
- Metabole activiteiten in de cel
o Organische moleculen + O2 verbruik CO2 + ATP
- Structurele veranderingen
- Apoptose
- Productie van steroïdhormonen
- Thermogenese
8. Bespreek het cytoskelet
- Inwendig netwerk van proteïnen die zorgen voor stevigheid en flexibiliteit
- Kan onderverdeelt worden in 3 groepen:
o Microtubuli
Holle rechte buisvormige structuur
Stijver dan de andere 2
, Opgebouwd uit 13 protofilamenten die uit een aaneenschakeling van alfa- en
bèta-tubuline bestaan
Groei d.m.v. polymerisatie aan beide uiteinden (sneller plus uiteinde)
= dynamische instabiliteit!!
Microtubuligeassocieerde proteïnen (MAPs) kunnen de stabiliteit
modificeren
Belangrijk voor transport van materiaal, gebeurt via moleculaire motoren
(kinesines en dyneïnes)
Zijn belangrijke bouwstenen van een centromeer (9 tripletten vormen
cilinder) en cilia en flagellen (9 doubletten)
o Microfilamenten
Opgebouwd uit actine en in een helix vorm
Opbouw mbv ATP (groeit meestal sneller aan het min uiteinde)
(= tredmolenproces)
Komt het meeste voor als bundels of vezels, dit komt door actine-bindende
eiwitten
Veel eukaryote cellen bewegen zich voort door voort te kruipen
Lammellipoda (=uitstrekking voorkant cel) (kan ook filopodia zijn)
Vasthechting
Cel trekt zich voort door contractie
o Intermediaire filamenten
Opgebouwd als een touw van wendingen bestaande uit intermediaire
filamenteiwitten met een centraal alfa-helix domein
Functie: weerstaan van mechanische stress
N-terminaal kopgedeelte en C-terminaal staartgedeelte
Kunnen aan elkaar binden mbv plakines
Vormen een netwerk rond de kern
9. Bespreek de cytoplasma-insluitsels
- Lipiden
o Fungeren als energiebron bij het celmetabolisme
o In de cel opgeslagen in vacuolen
- Glycogeen
o Opslagvorm van glucose
o Overvloedig terugvinden in de lever en in spiercellen
- Eiwitten
o Komen voor in secreetgranula (klieren) of in het RER
o Kunnen voorkomen in gekristalliseerde vorm
Bv. kristallen van Reinke in cellen van Leydig
Zeer uitzonderlijke situatie
o Meestal voorkomend als niet-gekristalliseerde vorm
- Pigmentcellen
o Endogene pigmenten
Melanine
Bruin granulair materiaal in cellen
Thv de huid
Soms in neuronen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartenvanwijngaarden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,73. Je zit daarna nergens aan vast.
