Hoofdstuk 1: De identiteit van de organisatie: het fundament
3 elementen binnen het fundament:
- Missie
- Visie
- Kernwaarden
-> Vormt een basis waarop alle (strategische) keuzes worden gemaakt
1. Wat zijn organisaties?
1.1 Kenmerken van een organisatie
“Organisatie” komt van Griekse woord “organon”, wat werktuig of hulpmiddel betekent
- Organisatie is dus een hulpmiddel om een doel te bereiken
In een organisatie werken mensen samen aan een zelfde doel of ze delen dezelfde missie.
Missie gedreven organisatie = organisatie die een duidelijk sociaal doel voor ogen heeft en
dus impact wil maken om van de wereld / maatschappij een betere plaats te maken voor
iedereen
- Hebben een sociaal doel voor ogen
Organisaties zijn:
- Menselijke samenlevingsverbanden
- Gericht op het realiseren van een duidelijk doel
- Ontworpen als systemen van bewust gestructureerde en gecoördineerde activiteiten
- Verbonden met een externe omgeving
1.2 Social profit VS profit organisaties
Profit organisatie Social profit organisatie (missie gedreven)
Winstmaximalisatie ten behoeve van de Gemeenschappelijke winst ipv
bedrijfscontinuïteit winstmaximalisatie
Belangrijkste doelstelling: Eigen doelen Belangrijkste doelstelling: Collectieve
doelen
Social profit = containerbegrip voor tal van organisaties die hoofdzakelijk diensten leveren
met een maatschappelijk nut (orthopedagogische sector)
Zoals de afbeeldingen verduidelijken is er een wezenlijk verschil tussen profit organisaties /
commerciële bedrijven VS social-profit organisaties
- Profit: winstmaximalisatie zodat bedrijf kan blijven voortbestaan
- Social-profit / missie gedreven organisatie: geen winstmaximalisatie, maar streven
maatschappelijke en sociale doelen na
-> Vaak vallen organisaties onder de sociale sector onder dee vzw-wetgeving
,Organisatieontwikkeling Orthopedagogie 2e jaar
Mogen VZW’s activiteiten ontwikkelen of producten verkopen waar ze winst uit halen?
VZW staat voor ‘vereniging zonder winstoogmerk’.
- VZW’s mogen wel winst maken (sinds januart 2020)
o MAAR het is enkel de bedoeling dat mogelijke winst het maatschappelijke
doel van de organisatie dient en dus niet wordt uitgekeerd aan de leden
o De winst moet terugvloeien naar het doel en niet de organisatie of de leden
van de organisatie verrijken (geen winstmaximalisatie).
Van ‘vereniging zonder winstoogmerk’ kan je het nu eigenlijk zien als ‘vereniging zonder
winstuitkering’.
3. Organisatieontwikkeling, wat?
3 belangrijke basiscomponenten van organisaties:
- Economische krachten
- Politieke krachten
- Culturele krachten
3.1 De organisatie en de omgeving
Elke organisatie heeft een specifieke bestaansreden die neergeschreven wordt in de
missie van de organisatie:
- Waarom is die specifieke organisatie nodig in de samenleving
- Welke sociaal doel en impact wil die organisatie realiseren in onze samenleving
-> Organisatie ontwikkelen een strategie waarin ze nadenken, vastleggen en focussen op wat
ze wel en niet gaan doen en hoe ze de dingen willen aanpakken om de missie concreet te
kunnen waarmaken
Missie gedreven organisaties staan in directe verbinding met de omgeving waarin ze actief
zijn.
- Ze willen de omgeving zelf beïnvloeden
o De samenleving beter maken
o Inzetten voor specifieke doelgroepen
- Ze ondergaan ook invloed vanuit de omgeving
3.2 De organisatie en structuur
Organisatie beschikt over een specifieke structuur waarin mensen:
- Specifieke taken
- Rollen
- Bevoegdheden
Krijgen binnen de organisatie (organigram en taakverdeling) om de missie te kunnen
waarmaken
,Organisatieontwikkeling Orthopedagogie 2e jaar
3.3 De organisatie en het menselijk kapitaal
Binnen de organisatie is het menselijk kapitaal heel belangrijk om impact te kunnen hebben.
Om die missie te kunnen waarmaken moeten mensen aangeworven en opgeleid worden om
de functies te kunnen uitvoeren die in de structuur vastgelegd werden. De inspanningen en
realisaties moeten opgevolgd en beloond worden om de motivatie, productiviteit en het
succes in de organisatie te kunnen vasthouden
Organisaties zijn dus mensenwerk
- Worden gedragen door mensen die afhankelijk zijn van elkaar en in interactie gaan
met elkaar om via samenwerking een gemeenschappelijk (of persoonlijk) doel te
kunnen nastreven en realiseren
- Leiderschap is onmisbaar
o Elke organisatie wordt door een of meerdere mensen gestuurd
Kort samengevat
Missie gedreven organisaties hebben
- Sociaal doel voor ogen
- Willen een duurzame impact hebben op de samenleving / iets betekenen voor de
specifieke doelgroep waarvoor ze werken
o Om deze doelen te kunnen halen is een gepaste organisatiestructuur
belangrijk waarin de rollen, taken en functies vastliggen
o Eenmaal de structuur duidelijk is, moeten de juiste mensen op de juiste plaats
aangetrokken en gezet worden om deze doelstellingen van de organisatie te
verwezenlijken
2. Het grote waarom: missie, visie & kernwaarden
Om goed te weten wat ze kunnen betekenen voor die omgeving en hoe ze op uitdagingen
flexibel moeten inspelen of zich ertegen moeten beschermen, hebben organisaties nood aan
een sterk fundament of een ‘gevoel van bestemming’
Nadenken over deze fundamentele vraag = noodzakelijke stap
- Noodzakelijk om verdere beslissingen af te toetsen en om te weten welke richting of
focus je als organisatie moet kiezen om te kunnen doen wat je wil en moet doen
Dit stevig fundament geeft de richting aan van waar willen we met de organisatie heen en
bestaat uit:
- De missie (wat-vraag)
o Wat is de bestaansreden van een organisatie?
o Wat is de unieke bijdrage van de organisatie ten dienste van de omgeving?
o Wat komt de omgeving te kort, als deze organisatie ophoudt te bestaan?
- Visie en kernwaarden (waarom vraag)
o Waarom doen we wat we doen?
o Wat is de bestemming, de droom van de organisatie
- Strategie (hoe-vraag)
o Hoe willen we bereiken wat we willen en moeten bereiken met onze
organisatie?
, Organisatieontwikkeling Orthopedagogie 2e jaar
Bij het ontwikkelen van een strategie moet je een duurzaam evenwicht vinden binnen het
spanningsveld van:
- Wat we kunnen
- Wat we moeten
- Wat we willen doen
-> Deze 3 vragen vormen samen de strategische driehoek
We willen tot een evenwicht komen tussen:
- Gewenste toekomst
o Doelen van de organisatie
Welke toekomst willen wij voor de organisatie realiseren?
- Noodzakelijke toekomst
o Omgevingsvereisten
Wat moeten wij voor onze omgeving realiseren?
- Mogelijke toekomst
o Mogelijkheden waarover de organisatie beschikt
Wat kunnen wij met de beschikbare middelen realiseren?
Maakbare toekomst = als je erin slaagt om als organisatie om doordachte en strategische
keuzes te maken
Strategisch management start bij het bepalen van
de wenselijke toekomst
De sturende elementen id strategie:
- Missie
- Visie / kernwaarden
- Organisatiedoelen
- Waarden en normen
2.1 Missie
Missie vat de essentie van de organisatie samen, en focust op de eindbedoeling
Richt de blik naar binnen:
- Wie zijn we?
- Waarom bestaan we?
- Wat doen we?
Missie bestaat uit 4 onderlinge versterkende basiselementen:
- Waaromvraag
o Waarom bestaat de organisatie?
o Welke behoefte vult de organisatie in?
- Waar-vraag
o Binnen welke actiedomeinen is de organisatie actief binnen de omgeving?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper OrthopedagogieStudente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.