Inleiding
Pedagogiek versus pedagogische wetenschappen
Pedagogiek: wetenschappelijke studie van opvoeding, onderwijs en vorming (= Traditionele
omschrijving)
Pedagogische wetenschappen verwijst naar: – Meerdere sub disciplines
– Meerdere pedagogische kaders
– Meerdere onderzoeksmethodes
→ Pedagogiek: kwestie op zich
Twee wetenschapsbenaderingen
Evidence Based Pedagogiek: – ‘Wat werkt?’
– Meten is weten: handvaten voor de praktijk
– Voorschrijvend: ieder wetenschappelijk onderzoek moet leiden
tot eenduidige en algemeen toepasbare antwoorden
– Gestimuleerd door 2 tendensen
1. Risico reducerend denken
2. Individualiserend denken
Fundamentele Pedagogiek: – ‘Wat bedoelen we met ‘werken’?’
– Trage fundamentele vraagstukken
– Beschrijvend
– Normatief en ethisch: waarden en normen van de samenleving in
vraag stellen (= onderliggende ideologische kwesties).
De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld
Opvoeden is meer dan stimuleren van hersenontwikkeling of andere ontwikkelingsdomeinen.
We moeten aan kinderen de wereld uitleggen en initiëren zodat ze – de wereld verder
zetten
– maar ook de wereld vernieuwen
In die zin vindt opvoeden plaats tussen generaties. We gaan de wereld uitleggen, hoe
generaties met elkaar omgingen, pedagogiek gaat over het generationele.
Het Kind en de Kindbeelden.
Ontdekking van het concept ‘kind’
Het kind is een aparte categorie:
– In de oudheid: kind krijgt aandacht
– Tot laat in de middelleeuwen: kind afgebeeld als onaf of mini-
volwassene
, – 18de eeuw (Renaissance) met o.m. Rousseau: de ziel van het
kind
– Geïndustrialiseerde samenleving: kind is kwetsbaar en moet
beschermd worden.
– 1960 tot vandaag: jeugdland (kinderboeken, kinderwinkels,
kinderspeelgoed, …), grootbrengen door kleinhouden (L. Dasberg).
Kinderen zijn vandaag een aparte categorie.
Het concept KIND uit zich in verschillende contexten
1. Juridisch: minderjarig versus meerderjarig
2. Sociologisch: afhankelijk versus onafhankelijk
3. Ontwikkelingspsychologie: jongvolwassene versus volwassene, uitgerekte kindertijd
Ontdekking van de concept ‘kindertijd’
Dit behoort ook tot de start van de moderne of nieuwste tijd.
-> Niet enkel gebaseerd op biologische kenmerken maar ook op de ruimere maatschappelijke
contexten.
-> De kindertijd is een sociaal geconstrueerde periode, het is gebaseerd op de
maatschappelijke context van dat moment. (!)
De 6 kindbeelden
1. Het voorspelbare kind
• Het kind is voorspelbaar in zijn ontwikkeling.
• De volwassene houdt de ontwikkeling in de hand door vroegtijdige opsporing,
diagnose en classificatie. In die zin is het kind ‘maakbaar’.
2. Het kind als burger
• Het kind is een burger met rechten en plichten.
• De volwassene beschouwt het kind als nog-niet-burger en voedt het op tot
burgerschap.
3. Het witte kind
• Het kind is wit, niet meertalig en heeft christelijke tradities.
• De volwassene houdt geen rekening met diversiteit en structurele
discriminatie.
4. Het kind als risico
• Het kind loopt gevaar of is zelf een gevaar voor de maatschappij.
• De volwassene beschermt het kind tegen de gevaren van de samenleving en
omgekeerd.
5. Het kind als held
• Het kind is weerbaar, inventief, flexibel, onconventioneel en vrij.
• De volwassene waardeert het kind voor zijn potentieel in het hier en nu. Hij is
vooral toeschouwer en biedt enkel hulp waar nodig.
6. Het kind als kapitaal
• Het kind is een investering in de toekomst. Het is menselijk kapitaal dat
rendeert.
• De volwassene heeft de verantwoordelijkheid om dit kapitaal te koesteren.
Ontstaan van kindbeelden
Ze zijn een weerspiegeling van de maatschappij. Wanneer de maatschappij verandert,
veranderen ook de kindbeelden.
, De kindbeelden hebben een ideologische basis. Ze zijn een weerspiegeling van de opvattingen
in de maatschappij: - Religieuze opvattingen
- Politieke opvattingen
- Filosofische opvattingen
Wijzigingen van de kindbeelden doorheen de tijd
- De kindbeelden wijzigen niet plots maar vullen elkaar aan
- Verschillende kindbeelden kunnen naast elkaar staan in 1 periode
- De veranderende beelden zijn het gevolg van macrosociale veranderingen ->
sociogenese
Kindbeelden hebben invloed op:
- Hoe het kind naar zichzelf kijkt.
- De verwachtingen van ouders en leerkrachten.
- De relatie tussen kind en opvoeder en de manier van handelen.
- Op de manier waarop men spreekt en de verwachtingen van de maatschappij.
- Het beleid en de acties die men opzet (sociaal, economisch en cultureel)
Gezinsondersteuning
Wat is een gezin?
Het concept gezin is niet eenvoudig te definiëren.
Een gezin is elke leefgemeenschap die als dusdanig wordt erkend en/of als dusdanig wordt
ervaren. (Vandenbroeck, 2014)
Definiëring op basis van
- Gezinssamenstelling of organisatievorm?
Bv: eenouder gezin, pleeggezin, kerngezin, adoptiegezin, nieuw
samengesteld gezin, ...
- Het engagement dat mensen voor elkaar opnemen?
Zowel materieel, financieel, emotioneel, affectief,…
- Wat mensen zelf als gezin beschouwen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper OrthopedagogieStudente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.