SAMENVATTING:
ECONOMISCH
RECHT
(DIEDERIK
BRULOOT EN
REINHARD
STEENNOT)
Azra Tok
2023-2024
,Economisch recht
Inleiding
• Economisch recht omvat het “oude” handelsrecht
• Handelsrecht is met ingang van 1 november 2018 opgeheven
(Wet houdende hervorming van het ondernemingsrecht > heeft geleid tot het zogenaamde ‘opheffing’
van het handelsrecht, omwille van het feit dat de regels van het handelsrecht niet verdwenen zijn).
• Opheffing van het begrip “handelaar”
De wetgever heeft het begrip ‘handelaar’ opgeheven uit het wetboek van koophandel, wat
werd gedefinieerd in 1807. Het was aan modernisering toe
• Invoering van een nieuw algemeen “onderneming”sbegrip (is ruimer)
De regelen die golden voor handelaars zijn niet zomaar opgeheven. Velen ervan zijn blijven
bestaan. Ze zijn hier en daar wel gemoderniseerd maar de principes die aan de grondslag
liggen, zijn blijven bestaan. Alleen noemen we ze nu niet de regels van het handelsrecht,
maar regels van het economisch- of ondernemingsrecht.
• Iedereen die handelaars was zal vandaag een onderneming zijn, maar niet
omgekeerd. Niet iedereen die vandaag een onderneming is zal vroeger als handelaar
gekwalificeerd kunnen worden (invulling van het begrip is vandaag dus ruimer)
De hervorming valt dus te relativeren
• Maar
• Transacties tot en met 31 oktober 2018 vallen nog onder het “oude” recht
= een overgangsregeling
• Heel wat regelen uit het “oude” handelsrecht werden behouden, maar worden nu
vastgeknoopt aan het begrip “onderneming”
• Kennis handelaarsbegrip noodzakelijk om modernisering via ondernemingsbegrip te
begrijpen
Begrippen
Het is onmogelijk om het economisch recht te definiëren. Je zou kunnen zeggen dat het minstens 2 categorieën
van regels omvat:
Het economisch recht (vroegere handelsrecht) bevat enerzijds regelen van privaatrecht die van toepassing zijn
op verrichtingen van ondernemingen en zijn erop gericht transacties tussen ondernemingen soepel en efficiënt
te laten verlopen
• Specifieke spelregels die ervoor zorgen dat transacties op een efficiëntere manier tot stand komen. De
bedoeling is om te faciliteren.
Het economisch recht omvat anderzijds de regelen van publiek en privaat recht die er specifiek toe strekken de
economische activiteit te organiseren met het oog op de verwezenlijking van een economische ordening en een
economisch sturingsbeleid
• Ze gaan aan ondernemingen (actoren die economische activiteiten uitvoeren) bepalen wat ze moeten
doen en wat ze niet mogen doen (verplichtingen)
• Economisch recht omvat:
• Regelen van privaatrecht gericht op efficiënt en soepel verkeer
• Vb. Bewijs en hoofdelijkheid
• Waarom werkt hoofdelijkheid faciliterend?
1
, Stel A en B gaan zich ten aanzien van C verbinden tot een bepaalde
schuld (vb. bedrag van 5000 euro betalen). In het burgerlijk recht
geldt het principe van de schuldsplitsing (= C kan van elk van die
partijen slechts de helft vragen)
In het oude handelsrecht en moderne ondernemingsrecht geldt
het principe van de hoofdelijkheid. Stel dat A en B ondernemingen
zijn (en dus geen particulieren) gaan ze hoofdelijk gehouden zijn
ten aanzien van C. Het volledige bedrag van de schuld kan van elk
van beide partijen worden gevorderd.
Waarom is het een voorbeeld van een regel die faciliteert?
1. Het is makkelijker om aan 1 persoon te vragen om tot te
betaling over te gaan
2. Als je weet dat je het volledige bedrag van elk van beide
partijen kan krijgen, is het niet nodig om op voorhand de
solvabiliteit van beide partijen te onderzoeken
Het vereenvoudigt het solvabiliteitsonderzoek dat door de SE
zou moeten worden verricht
• Waarom werkt bewijs faciliterend?
In het burgerlijk recht moeten rechtshandelingen boven de 3500
worden bewezen dmv minstens een onderhandse akte. In
ondernemingszaken gaan we dit niet terugvinden. Hierbij kan het
bewijs geleverd worden met alle mogelijke bewijsmiddelen, niet
enkel een onderhandse akte
Dit maakt het eenvoudiger voor onderneming. Let op! Het is niet
dat alle bewijsmiddelen toegelaten zijn, dat ze allemaal dezelfde
bewijswaarde hebben. dit wordt bepaald door de rechter.
• Regelen van publiek recht, veelal gericht op sturing
• Nastreven van economische doeleinden van conjuncturele aard of van
structurele aard (vb. prijzenwetgeving, mededingingsrecht)
• conjuncturele aard= bedoeld om slechts tijdelijk een effect te
creëren
• structurele aard= ze grijpen in op de werking van de markt en zijn
bedoeld om voor een langere termijn te gelden
vb. prijzenwetgeving
voorbije winter zijn de energieprijzen gepiekt. De wetgever heeft tijdelijke
maatregelen genomen om dergelijk probleem op te lossen binnen de
markt. Dit is een voorbeeld van regels van conjuncturele aard
vb. mededingingsrecht
ondernemingen die mekaars concurrent zijn, mogen in geen geval
prijsafspraken maken. Dit zijn hard core beperkingen en zullen altijd op een
ongerechtvaardigde manier de concurrentie op een markt vervalsen. Het
zijn spelregels die we afspreken omdat we vinden dat onze markt zo moet
functioneren, dus regels van structurele aard
proberen het evenwicht te behouden tussen de legitieme belangen van de
verschillende actoren op de markt
vb. consumentenbescherming
de consument als een zwakkere partij beschermen ten aanzien van de
sterkere ondernemingen. De wetgever heeft hier specifieke regels voor
uitgevaardigd om zo het onevenwicht te herstellen
mochten er geen regelen van consumtentenrecht bestaan, zouden
ondernemingen die werken met toetredingscontracten eigenlijk doen wat
ze willen. Dit zou leiden tot een onevenwicht van de rechten en plichten
tussen beide partijen
o er zijn types van bedingen die je niet mag opnemen in een contract
met een consument
er zijn ook regels om ondernemingen te beschermen tegen andere
ondernemingen (vb. landbouwer wordt beschermd tegen leveranciers van
distributieondernemingen. De landbouwer is een zwakkere entiteit die
wordt beschermd tegen een sterkere economische speler)
Overzicht bronnen
We hebben een WER. Het is een zeer belangrijke bron van economisch recht, maar niet de enige. Je zal
afzonderlijke wetgeving moeten toepassen wanneer je problemen van economisch recht moet oplossen.
Bovendien is niet alleen de wetgever bevoegd om wetgeving i.v.m. economisch recht uit te vaardigen (dus ook
rekening houden met decreten etc).
• Internationale bronnen
De EU streeft namelijk naar een interne markt dus heel wat regels van Europa hebben een invloed op
ons nationaal recht. Europa is ook maar 1 van de spelers wanneer het gaat om het handelsverkeer
(denk aan de VS, China, India, …). Er zijn dus ook andere internationale bronnen.
• Nationale bronnen
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Beleidsovereenkomsten (op nationaal niveau)
De overheid, met hetzij ondernemingen of andere overheidslichamen, gaat afspraken maken omtrent
de manier waarop ze een bepaalde activiteit gaan verrichten
Vb. tussen de bevoegde overheid en vervoersbedrijven
Internationale bronnen
• Verdragen die regeling inhouden voor het internationale economisch ruilverkeer
• Internationale handel te regelen, stimuleren
Vb. WTO (World Trade Organisation > organisatie die via dat verdrag de
internationale spelregels vaststelt)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper azratok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,56. Je zit daarna nergens aan vast.
