Ik behaalde 16/20 in eerste zit met deze samenvatting. De samenvatting behandeld alle leerstof behalve het deeltje “kinetische substraatbepaling” en “substraatconcentraties berekenen” (komt overeen met 6 pagina’s in de cursus). De samenvatting bevat ook geen uitgewerkte oefeningen.
,H1: AUTOMATISATIE
1.1. HET LABORATORIUMPROCES
Automatisatie globaal proces bestaande uit: - de aanvraag van de test door de behandelende arts,
-
-
- de staalname,
- het staaltransport,
- het verwerken van het staal,
- de analyse van het staal,
- het verzamelen van het resultaat,
- het doorgeven van het resultaat aan de behandelende arts,
- de staalarchivering en heropvraging,
- het verwijderen van de stalen.
Total lab automation meer doorgedreven automatisering waarbij alle stappen aanbod komen
-
-
1.1.1. WAAROM AUTOMATISEREN?
Doelen automatisatie: - Kosten besparen grootste drijvende kracht van automatisatie
-
-
- Uitbreiden van het testmenu (om inkomsten te doen stijgen)
- Testresultaten sneller genereren
- Laboratoriumfouten verminderen
- Veiligheid in het laboratorium doen toenemen
1.2. BEGRIPPEN UIT DE AUTOMATISATIE
1.2.1. TESTREPEROIRE
Testrepertoire het aantal verschillende analyses dat een toestel tegelijk kan uitvoeren zonder dat er reagens vervangen
i.
moet worden
Totale testrepertoire alle mogelijke analyses die een toestel kan uitvoeren door specifieke reagentia en /of componenten
aan te passen
Doel : minder toestellen aanbieden met meer verschillende testen
1.2.2. BATCH OF RANDOM ACCESS
Batch analyser toestel dat verschillende testen kan uitvoeren, maar NIET tegelijkertijd - Eenzelfde test zal voor
verschillende stalen ( batch) samen tegelijkertijd uitgevoerd worden. Daarna volgen de stalen waarop
een andere analyse wordt uitgevoerd
Batch bevat klein aantal stalen
Mogelijk gebruik: - elektroforese voor bepaling klassieke SPE, immunofixatie, HbA1c en CDT
- bloed-gas analyse
Random access analyser kunnen tegelijkertijd op verschillende stalen verschillende analyses uitvoeren - Op elk staal
wordt de specifieke combinatie van aangevraagde testen uitgevoerd
Wordt enkel uitgevoerd op aanvraag (besparing staal en reagens)
,1.2.3. DISCREET
Discrete analyser (Meeste chemieanalysers) elke testreactie is gecompartimentaliseerd - een staalaliquot en het
-
-
testreagens samengevoegd in een reactiecuvette, die een fysische afscheiding vormt van de andere testreacties in andere
cuvetten
Sommige werken met een doorstroomcel- de stroom kan continu zijn, maar is meestal gesegmenteerd.
Bij Elecsys van Roche gebeurt de segmentatie door een magneet die op en af wordt gezet
Bij de meeste ion-selectieve elektrodes wordt tussen verschillende stalen een luchtbelletje opgezogen
1.2.4. VERBLIJFTIJD - DWELL TIME
Verblijftijd -
-
tijd die verstrijkt tussen de initiële staalpipettering en het moment dat het resultaat van de test op het
staal beschikbaar is
Gemiddeld 1-15 minuten
Afhankelijk van het gebruikte testprincipe
! Verblijftijd zeer belangrijk wanneer plotselinge fysiologische veranderingen plaatsvinden - hierdoor moeten bloed-gas
analyses een verblijftijd van enkele seconden hebben
! Verblijftijd geen belang voor bepaling vitamines of hCG
1.2.5. THROUGHPUT
Throughput het maximaal aantal stalen of testen dat in 1 uur afgewerkt kan worden
-
-
Staal throughput het aantal stalen dat in 1 uur afgewerkt kan worden
-
-
Discrete analyser: Afhankelijk van het aantal testen dat per staal werd aangevraagd + tijd die vereist is om een
bepaalde analyse af te werken zeer sterk uiteenlopen - hierdoor moeilijk om een eenduidige staalthroughput op te geven
Totale test throughput wordt berekend door alle stalen, die in 1 uur verwerkt werden te vermenigvuldigen met het aantal
-
-
testen dat op elk staal werd uitgevoerd en al de bekomen producten op te tellen
1.2.6. STAT. TESTING
Stat. afkorting voor ‘statim’ ( onmiddellijk) OF afkorting voor ‘short total assay time’
-
-
-
7
-
-
:
Stat. Testen dringende testen - krijgen voorrang in labo - komen frequent voor (30-50% van totale werklast in labo)
Voor elke stat. Test wordt een TAT bepaald ( aanvaardbare within-laborant turnaround time tijd die verstrijkt
-
-
tussen de staal receptie in labo en de rapportage van het resultaat)
2
, 1.3. AUTOMATISATIE VAN CHEMISCHE ANALYSES
1.3.1. BEREIDEN VAN REAGENTIA
Er wordt gebruik gemaakt van kant-en-klare vloeistofreagentia & lyofilisaten ( gevriesdroogde reagentia) als bulk reagentia
=
Bereiding unit test reagentia is op 2 manieren geautomatiseerd: type 1 Droge chemie alle benodigde reagentia zijn in
%
een slide bestaande uit verschillende
geïmpregneerde lagen film beschikbaar -
analytische reactie start nadat staal op de
slide gepipetteerd wordt
type 2 Reagens is een recipiënt dat een vooraf
gemeten hoeveelheid vloeistof of poeder bevat
waaraan staal toegevoegd wordt
1.3.2. PROPORTIONEREN VAN STALEN EN REAGENTIA
* bij unit test reagentia is het reagens reeds beschikbaar in de gewenste hoeveelheid - alleen staal moet worden
toegevoegd
* voor droge chemie wordt het staal volumetrisch toegevoegd a.d.h.v. een verzadigingstoevoeging = een overmaat staal
wordt op de droge film gepipetteerd - de poriën van de film absorberen vervolgens slechts een vaste hoeveelheid hiervan
waardoor er een accurate proportionering gebeurt die onafhankelijk is van de accuraatheid van de initiële pipettering
* bij bulk reagentia gebeurt de proportionering altijd volumetrisch a.d.h.v. geautomatiseerde dispensers of uitverdelers (3
soorten methoden): methode 1: Mechanische aangedreven spuiten of volumetrische overflow apparaten waarbij het staal en
het reagens volumetrisch worden overgebracht in een tube, een cuvette of een ander recipiënt -
gebruikt in random acces test analysers
methode 2: continue flow techniek waarbij staal en reagens worden geproportioneerd aan de hand van hun
relatieve doorstroomsnelheid - een peristaltische pomp stuwt de vloeistoffen door een darm/
tube
Stroomsnelheid is afhankelijk van de diameter van de darm
methode 3: elektrische kleppen die tijdsinterval doorstroming controleren
Stroomsnelheid is afhankelijk van de luchtdruk in de reagenscontainer en de weerstand van de darm
In alle analysers wordt het staal overgebracht met een dunne probe van roestvrij staal
Optie 1: testtube is ontstopt
Optie 2: de probe doorboort de stop
Probe zuigt een bepaald volume staal op en verplaats zich naar het wasstation - het staalaliquot wordt vervolgens
overgebracht in het geschikte recipiënt
! Probe functioneert slecht bij aanwezigheid stolsels in staal - sommige probes uitgerust met stolsel detector
(drukkender) waardoor stalen met stolsels geweigerd worden
! Probe steeds herbruikt waardoor gevaar staaloverdracht (sample carryover) - probes worden gespoeld: back flush
spoeloplossing stroomt door de probe in tegengestelde richting van de opzuigrichting in een afvalcontainer - stolsels
kunnen op deze manier ook uit de probe verwijderd worden - sommige probes ook uitgerust met wegwerppipetpunten
om staaloverdracht te vermijden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NoorBLC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
