Fysiologie en ziekteleer
Schildklier:
Anatomie en histologie :
- 25-40 gram
- Linker en rechter lob, verbonden door isthmus
- 20-30 miljoen follikels, afgelijnd door folliculaire epitheelcellen met in lumen: colloïd
o Synthese van T4 en T3 thv folliculair lumen
- Parafolliculaire C cellen : calcitonine (medullair schildklier CA)
- A. thyroidea cranialis (A carotis externa) en thyroidea caudalis (A subclavia) → schikdklier is rijkelijk bevloeid
- Nn. Laryngei récurrentes (zenuw) (functie : reguleert de stembanden) ;
- Achter de schildklier liggen 4 bijschildkliren (=parathyroïden) wanneer deze beschadigd worden geeft dit
hypocalcemie (spierspasme)
Follikelepitheelcellen produceren thyroglobuline
Synthese van iodothyronines
- Bouwsteen van schildklier hormoon synthese is jodium
- Schildklier capteert iodium voor synthese van geïodeerde hormonen
- Concentratie van iodium is 20-50x hoger in follikels dan in plasma
- Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid : 150 – 290 µg
- Iodiumtekort → mentale retardatie, groeiachterstand, goiter, …
- Iodiumcontaminatie: radiologisch contrast, Isobetadine (ontsmetting), Amiodarone (behandeling van
voorkamerfibrilatie)
EX: HOE GEBEURD DE SYNTHESE VAN HET SCHILDKLIERHORMOON?
stap 1: “trapping” van iodium door follikelcellen, oiv NIS →
binnenhalen van jodium vanuit de circulatie naar de follikelepitheel
cel -> gestimuleerd door TSH
– competitie: perchloraat, …
stap 2: secretie van iodium via pendrine naar exocytotische vesikels
in het lumen
secretie van thyroglobuline, dat thv ruw ER vd follikelcellen
gesynthetiseerd wordt
thyroïd peroxidase, aanwezig in deze vesikels, oxydeert I- tot I0
stap 3: iodering (organificatie) van tyrosylresiduen van
thyroglobuline → MIT (mono iodothyronines) en DIT (di
iodothyronines)
– TSH stimuleert organificatie
– als schildklier te snel werkt kan je thiocarbamides innemen
die het proces remmen
, stap 4: “koppeling” van iodotyrosines, g ecatalyseerd door TPO
(thyroidperoxidase)
- koppeling zorgt voor T3 en T4
- koppeling ook hier gestimuleerd door TSH
- strumazol en PTU zijn thiocarbamiden die dit inhiberen
Stap 5: endocytose van thyroglobuline richting de follikelepitheelcel
→ gestimuleerd door TSH
Stap 6: proteolyse (fago-lysosomen) van thyroglobuline in
follikelcellen met release van MIT, DIT, T , T en rT
afkoppeling van jodium → zo krijgen we een pool dat constant
aanwezig is dat werkt als buffer/voorraad
Niet alle jodium wordt terug ontkoppelt en een deel gaat in stap 7
terug gesecreteerd worden naar de bloedbaan in functie van de nood
van het lichaam
Stap 7: secretie van T en T in de circulatie → gestimuleerd door TSH
Te traag werkend schildklier: meer stimulatie van secretie T3 en T4
Te snel werkend schildklier: veel dejodinatie
activiteit In functie van nood, past activiteit zich aan!
Wanneer je een te snel werkende schildklier hebt, gaat strumazol en PTU (propyl thyro uracil) de schildklier remmen
grootste deel van MIT en DIT wordt nooit gekoppeld, maar gedeïodeerd
oiv iodotyrosine deiodinase
- iodium wordt gerecupereerd voor synthese van nieuwe
tyrosinemoleculen
- 2-3x belangrijker als bron voor iodium dan “trapping”
Pathologie: secretie van Tg in circulatie bij thyroïditis of schildklierkanker
of hyperthyroïdie
Thyroglobuline bepaal het nooit buiten in de opvolging van
schildklierkanker → gaat altijd hoog zijn door die ontsteking en je gaat de
mensen ongerust maken
, Transport van iodothyronines
Het gebonden hormoon is inactief en het vrije hormoon is
actief
In belgie meten we vrij T3 en vrij T4 maar in nederland meten
ze het totaal
Totaal is aan de hoge kant? Omdat de vrouw zwanger
is en zo zou je fouten kunnen maken
Transformatie van iodothyronines
T4 is voorloper hormoon en T3 is actief hormoon
T4 vollledig gesecreteerd uit de schildklier en T3 is maar voor
20% afkomstig uit de schildklier
Derest is afkomstig uit de deïodinase activiteit
Strumazol en PTU zijn 2 medicaties die gebruikt worden bij verhoogde schildklier
- Strumazol remt stappen in de synthese maar heeft geen effect op deïodinase activiteit
- PTU heeft ook effect op deïodinase activiteit
80% van T3 wordt bekomen na monodeïodering van T4
Type I 4-5’-deïodinase: 35% Type II 4-5’_deïodinase: 65%
- In lever, nieren en schildklier - In spier, hersenen, hypofyse, huid en placenta
- PTU gevoelig - PTU gevoelig
- Deïodeert in volgende volgorde: - Deïodeert in volgende volgorde:
rT3 > T4 > T3 T4 > T3
Hypothalamo – hypofysaire – schildklier as
*Schildklierfollikel epitheelcel
• Schildklier te weinig werken
→ TRH gestimuleerd en TSH
• Somastotatine remt alle
secreties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmadw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.