Cardiovasculair systeem ( hart – en bloedvaten )
Bloedsomloop
Stelsel bloedvaten en het hart
- Grote ( systemische) circulatie
- Kleine (long) circulatie
Functie bloedsomloop
Bloedvoorziening van alle organen
Functie bloed
- Transport (O2 en CO2 , voedingsstoffen, hormonen, afvalstoffen, … )
- Afweer en immuniteit
- Homeostase ( temperatuurcontrole, zuurstofbase evenwicht, … )
Grote bloedsomloop
- Transport zuurstofrijk bloed hart -> weefsels
- Transport zuurstofarm bloed weefsels -> hart
Kleine bloedsomloop
- Transport zuurstofarm bloed hart -> longen
- Transport zuurstofrijk bloed longen -> hart
Microscopische bouw bloedvaten
3 soorten bloedvaten :
- Slagaders of arteriën : pompt het bloed van het hart weg
- Aders of venen : stroomt het bloed terug naar het hart toe
- Haarvaten of capillairen : zijn de allerkleinste bloedvaatjes in de weefsels , in de
haarvaten komen bloed en weefsels nauw met elkaar in contact
De twee grootste slagaders: aorta en de longslagader. Deze ontspringen uit het hart .
Aorta : slagaders voor alle organen Deze orgaanslagaders splitsen zich steeds in kleinere takken.
Kleinste takjes van slagader ( in de weefsels ) : arteriolen
Vertakken zich in de kleinste bloedvaten : de haarvaten
Haarvaten komen weer samen in kleine aders : venulen
Komen samen in een grotere ader : vene . Deze aders verzamelen zich tot grotere aders ,
totdat uiteindelijk een paar grote aders in het hart uitmonden.
Arterie ( elastisch bloedvat )
- Meer elastisch
- Opvangen van drukgolf
Arteriole ( weerstandsbloedvat )
- Meer glad spierweefsel
- Bloeddrukregulatie
- Kleinste slagadertakjes diep in de organen, vlak voor de haarvaatjes
,Capillair (gasuitwisselingsbloedvat )
- Zeer dunne wand
- Uitwisseling van gas en voedingsstoffen
- Bestaat vrijwel uit endotheelcellen( de intima ) , daaronder een dunne elastische
bindweefsel laag
- Tussen endotheelcellen kunnen grotere en kleinere opening bestaan om diffusie te
bevorderen .
- In de weefsels : haarvaten vormen een netwerk -> meer oppervlakte voor diffusie
Vene – venule ( capaciteitsvat )
- Dunne wand ( weinig spier- en elastisch weefsel )
- Bevatten ( soms ) kleppen ( voorkomen terugstroom )
- Voeren bloed naar het hart toe
- Kleppen : laten enkel bloedstroom toe in de richting van het hart -> deze kleppen zijn
belangrijk bij aders die onder het hart liggen -> hier moet het bloed omhoog stromen en
de zwaartekracht overwinnen ( voorkomen dat bloed naar een lager punt
terugstroomt )
- Skeletspieren : ondersteunen deze stroom op het moment dat ze samentrekken
( beweging van voeten en enkels ) . ze persen het bloed omhoog , waarna kleppen
verhinderen dat het bloed terugstroomt = spierpomp
- Bij aders kan het bloed terug omhoog door :
1. Spierpomp = samenspel tussen skeletspieren
2. Door de aanzuigkracht van het hart en de ademhaling
Histologie van de bloedvatwand
3 lagen :
Binnenste laag = de intima :
Laag bestaat uit het endotheel van de bloedvatwand en de onderliggende laag van
bindweefsel waarin vooral elastische vezels aanwezig zijn
Middelste laag = de media :
Glad spierweefsel in een raamwerk van collagene en elastische vezels . Als deze gladde
spieren sametrekken, neemt de diameter van het bloedvat af ; als ze ontspannen , neemt de
diameter van het bloedvat toe
Buitenste laag = de adventitia : bindweefsel
Vormt een koker van bindweefsel rond het bloedvat. Soms zijn de collagene vezels met die
van aangrenzende weefsels vervlochten, waardoor het bloedvat wordt gestabiliseerd en
verstevigd
, Regulering van bloedvatdiameter
Vasoconstrictie : samentrekken van
de bloedvaten
Vasodilatatie : uitzetten van de
bloedvaten
Onder invloed van het
autonoom zenuwstelsel
Autoregulatie :
- Lokale regulatie van bloedstroom
- Bloedstroom van welbepaald orgaan wordt aangepast aan de noden
- Wordt beïnvloed door :
1. Metabole afvalproducten
2. Temperatuur
3. Zuurstoftekort
4. Ontstekingsproces
Voorbeelden :
Stress -> vasoconstrictie
Inspanning -> vasodilatatie
Ontstekingsproces :
Ontsteking of de ontstekingsreactie, is een plaatselijke weefsel
reactie op een verwonding. De ontstekingsreactie veroorzaakt plaatselijke zwelling, roodheid,
warmte en pijn. Een ontsteking kan ontstaan door elke prikkel die de cellen doodt of die los
bindweefsel beschadigd .Mestcellen binnen het beschadigde weefsel spelen een centrale rol bij dit
proces .
De ontstekingsreactie heeft verschillende effecten :
De wond wordt tijdelijk hersteld, zodat verdere pathogenen geen toegang hebben
De verspreiding van ziekteverwekkers vanaf de plaats van verwonding wordt vertraagd
Een groep uiteenlopende verdedigingsmechanismen worden gemobiliseerd , die de
ziekteverwekkers kunnen uitschakelen en aan blijvend weefselherstel kunnen bijdragen =
regeneratie
Ligging van het hart
ligt centraal in de borstholte
mediastinum = centrale ruimte van de borst
punt van het hart = apex ( is naar links gericht , hierdoor ligt het hart iets links van de
middellijn )
de grote vaten boven aan het hart : de vaatsteel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stefaniewindmolders1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.