Samenvatitng technische uitrusting 3
Hoofdstuk 1: verwarming
• Energiebron
• Verdeeltoestellen/installaties (per energiebron)
Centraal verwarmingssysteem :
- Centrale verwarming : ergens in woning is er één toestel die warmte gaat produceren
verdeelt via distributie- en afgiftesysteem.
- Decentrale verwarming: opgesteld in ruimte dat warmte verwarmd moet worden en
rechtstreeks warmte afgeven en geen distributiesysteem.
Welke verwarming kiezen?
• Warmteverliesberekening: heel duur en vroeger werd het amper gedaan. Waar dat
vroeger uw huis niet veel geïsoleerd is, maar nu hangt het af van woning per woning.
Nieuwe woningen zijn vaak goed geïsoleerd terwijl oude woningen niet goed geïsoleerd
zijn.
Het wordt belangrijk om goede warmteverliesberekening te maken om te weten hoeveel warmte
er nodig is om op bepaalde temperatuur te geraken in een ruimte. → Kan grote besparing
meebrengen op lange termijn. Je betaalt voor de berekening, maar interessant om te doen.
• Oude woning: baseren op EPC (+) attest – in 2015 verandering waardoor het nu EPC + is.
Hierin staan recommandaties van hoe best woning verwarmen…
• Studiebureau: HVAC = Heath, ventilation and air conditioning/ speciale technieken –
richt alleen op warmteproductie in woning, ventilatie en air conditioning (oververhitting
dan kan er hiernaar teruggegrepen worden) - verder gaan: warm water koppelen aan
verwarming en elektriciteit met demotica werken? Dan moet je gaan naar speciale
technieken, maar meeste HVAC kunnen wel verder dan heat, ventilation, air conditioning.
• Hybride systeem: systemen waarbij twee systemen in mekaar worden gekoppeld.
Bedoeling dat deze twee systemen samenwerken. Als je deze combineert dan krijg je
toestel die goed is in meeste gevallen. Vb. zonnepanelen en warmtepomp.
• Bivalente systeem: gasketel en energiezuiniger maken dan ga je ook vb. zonneboiler
installeren en op moment dat het niet genoeg leveren dan oud systeem in woning
gebruiken om extra energie te leveren. Dit kan, maar goede technieker nodig die dit op
elkaar kan afstemmen. Twee systemen die niet voor elkaar werden ontworpen, maar toch
samen gebruiken.
Het is moeilijk om te kiezen en daarom warmteverliesberekening, hoe woning is georiënteerd…
Soorten energie
➢ Fossiele brandstoffen
Gas: aardgas of petroleumgas (= is vloeistof en moet bij vloeibare delen in de tabel en klopt niet
op p.48. Mensen die niet op aardgasnet zijn aangesloten. Ze behelpen zich met butaangas of
propaangas in grote tanken.)
- Butaangas
- Propaangas
1
,➢ Stookolie / gasolie: eigenaardige naam, maar is een vloeistof. Verschil tussen gasolie en
gasolie extra.
- Gasolie
- Gasolie extra
Regering heeft op gegeven moment besloten dat iedereen op aardgas moet aangesloten worden.
Hierna heeft regering gedacht dat er niet genoeg is. Bedoeling is om in nabije toekomst (vb. in
2050) de aardgas terugdringen voor verwarming gewone woningen. In industrie kan dit wel, maar
proberen ze af te schaffen.
Energietransitie 2050
- EPC-kengetal label A.
- Europa klimaat neutraal
Ze willen af van gas en stookolie om woningen te verwarmen. Nu vooral inzetten in warmtenetten
→ hier werd vroeger van afgestapt omdat stookolie en gas makkelijk was om aan te kopen. Grote
voordelen zijn vooral te zien bij meergezinswoningen,. Transporteren over grote afstand dan veel
warmte verliezen en is niet handig.
Voorbeeld: Luchtbal, blokken via stadsverwarming opgewarmd. Warmte wordt niet opgewerkt in
woningen, maar via centrale plaats wordt het gegeven aan de woningen.
- In eengezinswoningen: andere systemen zoals warmtepompen…
Allerlei veranderingen gaan er gebeuren. Europa wilt alles elektrisch bedienen, maar moet
opgewekt worden door duurzame bronnen. Als we eerst gas moeten verbranden,… → heel spijtig
want dan verlies je heel deel warmte bij omzetting warmte van elektriciteit.
Vandaar zeggen we dat we in Antwerpen bron van waterstof dichtbij is → haven kunnen we
waterstof transporteren en daar is hele grote voorraad aan waterstof. Niet beter waterstof
introduceren? Is relatief onveilig want is een gas en kan exploderen… hebben we nu ook bij
aardgas, maar Europa heeft bepaald en moeten deelstaten in volgen.
Trias Energetica
Trias Energetica (ook andere versies voor vb. water of
materialen): We gaan in drie stappen de energieverbruik
proberen te verminderen → soms ook 4 stappen.
1) Energievraag beperken: vandaar woningen heel goed
isoleren. Hoe beter isoleren, hoe minder energievraag! Of
gewoon zeggen dat je vb. extra trui draagt.
2) Toch nog energie nodig? Probeer zoveel mogelijk van energie
te gebruiken van duurzame energie zoals zonnepanelen,
windenergie… zoek leverancier voor duurzame energie en deze gebruiken ipv klassieke.
3) Duurzame energie levert niet genoeg? Zo efficiënt mogelijk gaan met fossiele brandstoffen
vb. condenserende gasketel ipv een niet-condenserende gasketel.
4) Soms 4de stap → reststromen hergebruiken vb. in energie moeilijker, maar systemen waarbij
warm water dat afkomstig is van douche kan recupereren om koud water dat je aanvoert op te
warmen.
2
,De centrale warmteproductie
- Eén warmtebron/ketel (meestal gas of gasolie): staat centraal in woning opgesteld, niet
meerdere opwekkers. Deze staat in voor hele woning meestal: gasolie (stookolie) → NIET
MAZOUT ZEGGEN! Dit is een vereniging en niet de correcte benaming. Hout of elektriciteit kan
ook worden gebruikt, maar meestal bij decentrale verwarming.
- Distributie via warmtegeleider (meestal water)
- Afgiftesysteem via verwarmingstoestellen: het afgeven van de warmte van een centraal
systeem in een lokaal. Dit moet gebeuren via warmtewisselaar en kan vb. in vorm van radiator,
vloerverwarming of convector.
- Regelsysteem: het moet op warmtevraag aangepast worden. Als warmteopwekker geen
vraag krijgt dan levert het geen warmte.
Andere onderdelen zoals expansievat, pomp, trekonderbreker…: voorbeeld pomp kan bij
verschillende systemen voorkomen.
Vragen
Welke energiebron gebruiken Meeste = gas, ook enkelen op elektriciteit → geen nieuwe
jullie thuis om te verwarmen? woningen meer met stookolie dus gaat dalen en men wil
overgaan naar elektriciteit
Welk ketelvermogen is nodig Meestal 30-40 kW (40-50 is eerder hoog en valt eerder onder
om een vrijstaande over dimensionering – soms oudere woningen) en bij
eengezinswoning te sommige nieuwe woningen is zelf 20 genoeg
verwarmen met een klassieke
verwarmingsketel op gas of Meer dan 70 kW = meer naar de meergezinswoningen al of
stookolie? echte uitzonderingen
Veel bedrijven willen meer vermogen verkopen om zeker te
zijn dat je toekomt maar bij die over dimensionering gebruik je
ook meer energie en is dus niet energiezuinig (liever te weinig
en dan enkele dagen een extra trui dragen)
Wat is het rendement van een Rendement = verschil tussen hoeveelheid energie die je
klassieke ketel (ong. 20 jaar eraan toevoegt en de energie die je uiteindelijk in je woning
oud)? hebt (bv. gas voor en na verbranding → 100 kW erin en je kan
er maar 50 van gebruiken en inbrengen als warmte = dus een
rendement van 50%)
- 20 jaar geleden (2000) dacht men al na over het
energieverbruik waardoor de ketels rond de 80% zaten
- Constante ketelwatertemperatuur: oude ketels die
constant warm zijn voor moest er warmtevraag zijn en
zitten rond de 50-60% → in de laatste ontwikkelingen is
dit niet meer nodig: nu laten opwarmen bij vraag of ketel
is nog warm door vorige vraag
Wat is het rendement van een Er is een minimumrendement aan gekoppeld: meer dan
hoog rendementsketel (gas)? 86,6% → dus is niet veel meer dan de ketels die in 2000
3
, gebruikt werden maar wel een pak meer dan de constante
ketelwatertemperatuur.
Niet enkel rendement is hier belangrijk maar ook bv. uitstoot
van CO2 etc.
Hoezo meer dan 100%?
Je creëert ergens energie – energie uit je omgeving halen en
toe te voegen aan je toestel zoals bij een warmtepomp
(rendement van 350%) → gaat niet bij een klassieke ketel op
verwarming
Bij het verbranden van gas of stookolie, wordt er water
geproduceerd, dit gaat meteen verdampen. Waterstof zit in
het verbrandingsproduct en dit samen met zuurstof (nodig
voor de verbranding) gaat dit water (H20) produceren → dit
gaat dus verdampen en een deel van de warmte die je
produceert, gaat dus weg en verlies je (water heeft energie
nodig om te verdampen)
Vroeger dacht men dat dit stukje warmte kwijt was. Er wordt
altijd water gevormd en gaat altijd verdampen en energie
nemen! Ze gaan het rendement nemen op de energie die
overblijft na de verbranding van het water = onderste
verbrandingswarmte (moesten ze het anders formuleren zou
het onlogisch overkomen voor de klant aangezien deze niet
weet dat water energie gebruikt om te verdampen)
We hebben ook de bovenste verbrandingswarmte
en het verschil hiertussen is de warmte die het water
nodig heeft om te kunnen verdampen
Vroeger werd het rendement berekend op de onderste
verbrandingswarmte maar met komst condenserende ketel
dan gaan ze water dat verdampt, proberen terug laten
condenseren. Dit gaat terug warmte afgeven en nu zorgen dat
warme dampen of rook gaan langsgaan langs de koude
leidingen van het water dat ons toestel binnenkomt. Als het
water koud genoeg is dan gaat water condenseren op
leidingen en gaat warmte afgeven op leidingen. Water gaat
warmer worden → minder energie nodig om water op te
warmen tot gewenste temperatuur.
Wat is het rendement van een - 105% alleen bij toestellen van voor 2015 → na dit jaar
gascondensatieketel geen rendement meer van 100%+
(nominaal vermogen)? - Percentages van hoger dan 100% komen alleen voor in
tussenseizoenen
Voor verwarmingstoestellen Vanaf 15 jaar en techniekers raden aan om telkens na deze
spreken we van “oude” periode het toestel te veranderen → als het goed werkt, moet
toestellen als het toestel ouder je het niet per se veranderen
is dan…?
4
