Voor het vak Inleiding tot het recht (het deel van het tweede semester) moet je bepaalde casussen kennen. Dit document behandeld kort en duidelijk de verschillende casussen die gekend moeten zijn voor het examen.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 3 maanden geleden
Costa vs. ENEL
Het arrest Costa/ENEL (voluit: Flaminio Costa tegen ENEL) is een belangrijk arrest van het Hof van Justitie van
de Europese Unie (HvJ-EU), uitgesproken op 15 juli 1964. Dit arrest wordt vaak beschouwd als een mijlpaal in de
ontwikkeling van het Europese recht omdat het de voorrang van het Europese recht op nationale wetgeving
-
bevestigde.
Achtergrond van de zaak:
Flaminio Costa was een Italiaanse burger en aandeelhouder van een elektriciteitsmaatschappij in Italië. Hij
verzette zich tegen de nationalisatie van de elektriciteitssector in Italië, die in 1962 werd uitgevoerd door de
-
oprichting van ENEL, een staatsbedrijf dat een monopolie kreeg op de productie en distributie van elektriciteit in
Italië.
Costa weigerde zijn elektriciteitsrekening te betalen als een vorm van protest tegen deze nationalisatie. Hij
-
stelde dat de nationalisatie in strijd was met het Verdrag van Rome (1957), het oprichtingsverdrag van de
Europese Economische Gemeenschap (EEG), omdat het een inbreuk vormde op de vrije marktprincipes en de
-
regels over concurrentie in dat verdrag.
Kernvraag:
De kernvraag in deze zaak was of het Europese recht voorrang heeft boven nationale wetgeving van de lidstaten,
en specifiek of Costa zich kon beroepen op het Europese recht om zich te verzetten tegen de Italiaanse
wetgeving.
Het oordeel van het Hof:
Het Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelde dat het recht van de Europese Gemeenschappen een eigen
-
autonome rechtsorde vormt, die voortkomt uit de Verdragen. Dit Europese recht heeft voorrang boven de
-
nationale wetgeving van de lidstaten, ongeacht wanneer die nationale wetten zijn aangenomen. Het Hof verklaarde
dat lidstaten, door de Europese Gemeenschappen te vormen en Europese verdragen te ondertekenen, een deel van
hun soevereiniteit hebben overgedragen aan de Europese Gemeenschappen. Hierdoor kunnen ze zich niet beroepen
-
op hun eigen nationale wetten om hun verplichtingen onder het Europese recht te ontlopen.
Belang van het arrest:
Het arrest Costa/ENEL legde de basis voor de doctrine van de voorrang van het Europese recht, wat betekent dat
Europese regelgeving voorgaat op nationale regelgeving. Dit arrest is sindsdien van fundamenteel belang
geweest voor de werking van de Europese Unie en heeft de ontwikkeling van een uniforme toepassing van het
Europese recht binnen alle lidstaten bevorderd.
, Van Gend en Loos
Het arrest Van Gend en Loos is een ander cruciaal arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-
EU), uitgesproken op 5 februari 1963. Dit arrest wordt vaak gezien als een van de hoekstenen van het Europese
recht, omdat het de basis legde voor het beginsel van directe werking van Europees recht in de nationale
-
rechtsorde van de lidstaten.
Achtergrond van de zaak:
De zaak begon met een Nederlands transportbedrijf, Van Gend en Loos, dat goederen van Duitsland naar
Nederland importeerde. Bij de invoer van deze goederen hief de Nederlandse douane een invoerrecht dat volgens
-
Van Gend en Loos hoger was dan het tarief dat eerder was vastgesteld.
-
Van Gend en Loos beriep zich op een artikel in het Verdrag van Rome (1957), het oprichtingsverdrag van de
Europese Economische Gemeenschap (EEG), waarin stond dat de lidstaten geen nieuwe douanerechten of
-
verhoogde bestaande tarieven mochten invoeren. Het bedrijf voerde aan dat Nederland in strijd handelde met dit
-
verdrag.
Kernvraag:
De kernvraag in deze zaak was of individuen en bedrijven zich rechtstreeks konden beroepen op bepalingen uit
het Verdrag van Rome voor een nationale rechter, zonder dat deze bepalingen eerst omgezet hoefden te worden
in nationale wetgeving.
Het oordeel van het Hof:
Het Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelde dat bepalingen van het Verdrag van Rome, en in het
bijzonder de bepaling waarop Van Gend en Loos zich beriep, directe werking hebben. Dit betekent dat burgers en
-
bedrijven in de lidstaten zich rechtstreeks kunnen beroepen op het Europese recht voor de nationale rechter,
zelfs zonder tussenkomst van nationale wetgeving. Het Hof introduceerde hierbij het principe van "directe
werking" (ook wel directe toepasselijkheid genoemd).
Belang van het arrest:
Het arrest Van Gend en Loos was revolutionair omdat het een nieuw juridisch principe introduceerde: het
Europese recht creëert niet alleen verplichtingen tussen lidstaten, maar ook rechten voor individuen die zij voor
de nationale rechter kunnen inroepen. Dit arrest versterkte de positie van het Europese recht aanzienlijk
binnen de rechtsorde van de lidstaten en legde de basis voor de verdere integratie van de Europese Unie.
Samen met het arrest Costa/ENEL legde dit arrest de fundamenten voor het supranationale karakter van de
Europese Unie, waarin Europese wetgeving voorrang heeft en direct effect kan hebben in de nationale
rechtsordes van de lidstaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Handigedocumenten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
