Module jonge kind (Jona)
Aanvankelijk lezen & schrijven
Ontluikende geletterdheid
Kinderen en lezen:
hebben aanbod nodig en gaan zo zelfstandig aan de slag.
Wanneer kunnen we het lezen ontwikkelen?
geletterdheid en lezen stimuleren vanaf baby! Bv. Zitten en een boek vasthouden.
!!! Ontluikende geletterdheid = hele periode die vooraf gaat aan het technisch lezen.
Omgaan met geschreven taal.
1) Boeken die baby’s stimuleren: prentenboeken, simpel, 1 personage
2) Beoeken voor kleuterklas: een probleem in het verhaal, zintuigen, interactie,
herhaling betrokkenheid
Interactief voorlezen:
- VOOR: vragen over
o de kaft
o titel
o letters,….
- TIJDENS:
o vragen over voorspelling (NIET te veel ‘waarom’-vragen)
o rust inbouwen
o vragen stellen over gevoelens,..
- NA:
o evalueren a.d.h.v. emoji’s
o wo of muzische activiteiten koppelen
o thema
o boek op zichtbare plaats kinderen worden uitgenodigd om het ook te lezen
stimulatie ontluikende geletterdheid
,Pseudo - lezen en spontaan lezen
Pseudo – lezen
= verhaal nabootsen a.d.h.v. prenten en doen alsof hoofdpersonage zijn
1) Kinderen verkennen materiaal zelfstandig, geven commentaar op de plaatjes en
volgen het verhaal
2) Dialoogvorm = vertellen verhaal na a.d.h.v. spelletjes
3) Monoloogvorm = verhaal reconstrueren m.b.v. 1 stem met intonatie
Mengeling van schrijf- en spreektaal, kinderen gaan stukken tekst memoriseren
Spontaan lezen
= kinderen gaan zelf aan de slag met onbekende woorden. Ze gaan letters herkennen bv. Van
hun eigen naam.
3 fases binnen de fase van ontluikende geletterdheid:
1) Kennismaken met geschreven taal
2) Ontmoeten, kind neemt initiatief
3) Verkennen, niet alleen prenten maar ook tekst
Kenmerken goede verhalen voor jonge kinderen:
- Begin, midden en einde
- Beperkt aantal hoofdpersonages
- Dieren met menselijke eigenschappen
- Chronologische/ logische verhaallijn
- Herhaling (zorgt voor voorspelbaarheid)
- Thema/leefwereld sluit aan bij kinderen betrokkenheid
- In 1 zin te samenvatten
- Identificatie (kinderen herkennen zich)
- Toegankelijke maar uitdagende taal bv. Rijmen spelen met taal
Wat leren kinderen met interactief voorlezen?
- Woorden bestaan uit klanken en ketters
- Opbouw (I, M, S)
- Verhaal bestaat uit personages (en gevoelens)
- Voorspellen op basis van kaft en prenten
- Hoe je een boek vasthoudt leesrichting en schrijfrichting
o Voorwerp maken, bladgebruik om te helpen L R, B O
- Titel
, - Prenten vertellen iets over verhaal/tekst
Kenmerken van stimulerende omgeving van ontluikende geletterdheid
Spelend leren en lezen
- Bv. Winkelhoek: boodschappenlijst maken
Functionele lees- en schrijfactiviteiten
- Bv. Juf is knuffel kwijt: poster maken om knuffel terug te vinden
- Bv. Uitnodiging maken
Ontwikkeling van fonemisch bewustzijn
- Bv. Een woord bestaat uit verschillende klanken
- Bv. Klankspelletjes, rijmspelletjes, versjes
- Bv. Hoor je v, dan sta je recht
Ervaringen met geschreven taal
- Kinderen ervaren dat schriftelijke taal deel uitmaakt van de communicatie in ons
dagelijks leven.
- Bv. Kinderen doen alsof ze de krant lezen
Examenvragen:
- Wat doet een leerkracht om de ontluikende geletterdheid te stimuleren? (4
kenmerken en voorbeelden geven)
- Hoe komen kinderen tot spontaan lezen via interactief voorlezen? (Pseudo-lezen)
- Is dit een goed voorleesverhaal? Bereid een interactieve sessie voor.
- Hoe kun je het leesplezier e functioneel lezen bevorderen?
Het leesproces
Top-down:
- Gebruik van voorkennis, je weet wat je leest en hoe, je weet waarom
- Strategieën
- In de kleuterklas
Bottom-up:
- Vertrekken van onder naar boven
- Focus letters en klanken
- In het 1ste leerjaa
Gevolg = strategieën van kleuterklas vergeten, ze weten niet meer wat ze lezen
Onze taak: leerlingen stimuleren om nog aan top-down te doen (creeëren met 1e leerjaar)
Bv. Woorden clusteren, wisselrij) => wisselwerking tussen beiden!
Top-down (= voorkennis):
1. Waarschijnlijkheid van lettercombinaties
- Enkel begin en eindletter nodig van woord:
Bv. Ozdoenerk = onderzoek
- Automatische verbindingen van woorddelen.
Bv. Oersfan gemakkelijker dan oihgfun
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aureliedecoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.