Dit is een samenvatting van het van Bouwstenen van de Taak dat gegeven wordt in BA1 TTKA.
Ik heb dit gestudeerd en 10/20 gehaald op het proefexamen in november
Praktische info
• Iedere vrijdag les van 11u tot 15u
• 5 weken les
• Proefexamen op 4 november → hierop geslaagd = geen examen in januari
• Studiemateriaal
o Powerpoint (canvas)
o Achtergrondteksten (canvas)
o Eigen lesnotities
• Planning lessen:
30/09 Inleiding
7/10 Semantiek en pragmatiek
14/10 Morfologie
21/10 Syntaxis
28/10 Fonetiek en fonologie
1. Inleiding
Waarover gaat taalkunde?
Een taalkunde houdt zich bezig met het bestuderen van de taal.
→ men heeft het dan over het bestuderen van menselijke talen, dus
• Geen dierentalen of dierlijke communicatie
• Geen bedachte of onnatuurlijke talen
o Geschikt voor menselijke communicatie
o Geschikt voor computercommunicatie
Hoeveel talen zijn er?
Er zijn 7151 gesproken talen, MAAR het precieze aantal is moeilijk te achterhalen (eerder tussen de 5000 en 10 000).
Waarom moeilijk te achterhalen?
• Vaak worden er nog nieuwe talen ontdekt
• Talen sterven uit (aan hoog tempo)
o Vb: nog maar 2 mensen spreken Ayapaneco → door ruzie spraken ze niet meer met elkaar en dus stierf
taal uit
o Vb: ouders geven een taal(variatie) niet door aan kinderen → taal(variatie) sterf uit
• Dode talen kunnen terug opduiken
• Nieuwe talen kunnen worden geboren
o Kolonialisme als voornaamste oorzaak hiervan → zorgde voor mengtaal
o Oorlogsomstandigheden ook als oorzaak → denk aan oorlog Joegoslavië
• Talen veranderen
o Vb: Afrikaans is ontstaan uit Nederlands doordat kolonisatoren hun taal meenamen)
Ook is het moeilijk te zeggen hoeveel sprekers een taal heeft, door:
, • Toegankelijkheid van gebieden
• Politieke omstandigheden (vb: vroeger in Catalonië was het toegeven dat je Spaans sprak strafbaar)
Waar komen talen vandaan?
• Onwetenschappelijke verklaringen:
o Mythes van goddelijke interventie
o Antieke mythologie (mythologische verhalen)
• Vóór-wetenschappelijke verklaringen:
o Otto Jespersen (1925)
▪ “bow-bow” theorie: mensen imiteren geluiden vanuit de natuur en dat zijn basissen voor taal
▪ “pooh-pooh” theorie: tussenwerpsels uitroepen
▪ “yo-he-yo" theorie: menselijke uitingen tijdens fysieke arbeid
• Wetenschappelijke verklaringen:
o Het ontstaan van de mens, homo sapiens
o Taal produceren gaat samen met hersencapaciteit → de grootte van de hersenen en de positie van het
strottenhoofd spelen een rol
Polygenese of multiregionaal perspectief = taal is ontstaan op verschillende plaatsen op de wereld en is vandaar uit
verspreid
Monogenese of uniregionaal perspectief = taal is ontstaan op 1 plek en vandaar uit verspreid
De wetenschappelijke taalstudie
William Jones (1746 – 1794) → Engelse linguïst en rechtskundige, “The Sanskrit Language”
• Neogrammarians/Jungrammatiker
• Comparatieve methode → woorden voor ‘vader’ in verschillende talen lijken op elkaar DUS zoeken naar een
verwantschap (Is er een voorouder? Is er een stamboom? → zorgt voor taalfamilies)
• Taalfamilies
• Taalwetten → Wetten van Grimm (eerste Germaanse klankverschuiving): gaat vooral om het verklaren waarom
iets niet binnen de wet past
o Voorbeelden:
, Indo-Europees Engels
bhero → bear
ghans → goose
pater → father
treyes → three
kornu → horn
Wat als de wetten niet opgaan?
→ nieuwe verklaring (taalwet) zoeken
vb: wet van Verner
Ferdinand de Saussure en het ontstaan van de moderne taalkunde
Ferdinand de Saussure = vader van de moderne taalkunde
• Zwitserse taalkundige (1857 – 1913)
• Begon als vergelijkende taalwetenschapper
• Bouwt als een van de eerste een systematische taalkundige theorie op over hoe taal in elkaar zit EN die los staat
van een individuele taal (maakt niet uit over welke taal het gaat)
• Tijdgenoot van Durkheim (sociologie), Freud (psychiater) en Hebert Mead (filosoof-socioloog)
• → nood aan ‘objectieve’ observatie
• → relatie tussen mens en maatschappij
• → relatie tussen sociale context en menselijke ontwikkeling
Cours de linguistique générale (1916)
= basis van de moderne taal
→ op zoek naar algemeen geldende principes, ongeacht de taal
→ op zoek naar de aard van taal
→ Is het belangrijkste boek over linguïstiek dat in de eerste helft van de 20e eeuw wordt gepubliceerd
→ 7 belangrijke concepten/principes:
1) Taal bestaat uit tekens
• Taal is een systeem van tekens met een structurele samenhang
• ‘Un système où tout se tient’ (alles hangt samen kijk bv. naar opgestapelde kaarten, als je er eentje uittrekt dan
stort alles in
• Structuralistische (taal)visie
• Verreikende gevolgen:
- taalsysteem maakt deel uit van andere symbolische tekensystemen (zoals gebarentaal)
- semiologie waaruit de semiotiek is ontstaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper monikavandelm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
